هم میهن/متن پیش رو در هم میهن منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

“سیدعباس عراقچی” در سفر به عمان از توقف مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا خبر داد. همزمان “جوزف بورل” از احتمال تحریم ایران توسط اروپا سخن گفت و اتحادیه اروپا نیز با تحریم شرکت‌های ایران‌ایر، ماهان و ساها، آسمان اروپا را به‌روی مهم‌ترین هواپیماهای ایرانی بست

فرشاد گلزاری| این روزها وزارت خارجه و در رأس آن سیدعباس عراقچی مشغله زیادی دارد و وزیر خارجه کشورمان درحال رایزنی‌ و ملاقات چهره‌به‌چهره با مقامات منطقه‌ای است تا بتواند به صراحت پیام تهران را در شرایط کنونی خاورمیانه به آنها منتقل کند. عراقچی از حدود دو هفته پیش سفر به کشورهای منطقه را در دستور کار خود قرار داد و ابتدا به لبنان و سوریه سفر کرد. سپس اواخر هفته گذشته به عربستان رفت و علاوه بر همتای سعودی خود با محمدبن سلمان، ولیعهد این کشور دیدار و گفت‌وگو سپس به قطر سفر کرد. رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان اوایل هفته جاری هم به عراق سفر کرد و بعد به عمان رفت که این سفر را باید ششمین سفر منطقه‌ای وی دانست. عراقچی صبح دوشنبه وارد مسقط شد و با سید بدر البوسعیدی، وزیر خارجه عمان دیدار و رایزنی کرد. طرفین در این دیدار با ابراز خرسندی از استحکام و پایداری روابط دیرینه و دوستانه دو ملت بر عزم دو کشور برای تقویت و توسعه مناسبات در همه حوزه‌ها تاکید کردند. وزرای خارجه ایران و عمان با بررسی آخرین تحولات منطقه به‌ویژه شرایط خطرناک ناشی از جنایت‌ها و تجاوزهای اسرائیل در غزه و لبنان بر ضرورت اقدام عاجل بین‌المللی برای توقف نسل‌کشی و تجاوز نظامی اسرائیل تاکید کردند. دو وزیر همچنین بر تشدید تماس‌ها با دیگر طرف‌های منطقه‌ای و بین‌المللی جهت حفاظت از ثبات و امنیت منطقه و جلوگیری از گسترش ناامنی و جنگ توافق کردند. اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز در باره رایزنی عراقچی و البوسعیدی نوشت، «طرفین بحث‌وگفت‌گوی بسیار مفیدی در مورد موضوعات مورد علاقه یا نگرانی مشترک داشتند». وی همچنین خبر داد: «طرفین در مورد وضعیت هشدارآمیز منطقه تبادل‌نظر کردند و خواستار توقف فوری نسل‌کشی و تجاوزات رژیم اسرائیل در غزه و لبنان شدند. آنها همچنین ضرورت تلاش بیشتر برای بسیج کمک‌های بشردوستانه بین‌المللی به آوارگان را مورد تاکید قرار دادند». به گزارش ایسنا، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران در ادامه دیدارهای خود با مقام‌های عمانی با سلطان بن‌محمد النعمانی، وزیر دیوان سلطانی این کشور دیدار و گفت‌وگو کرد. وزارت خارجه کشورمان نیز اعلام کرد، عراقچی و النعمانی در این دیدار ضمن بررسی آخرین تحولات در غزه و لبنان، شرایط حاکم بر منطقه را خطرناک توصیف کرده و بر ضرورت افزایش تلاش‌ها برای جلوگیری از تحمیل جنگ و بی‌ثباتی بر منطقه تاکید کردند. در جریان این گفت‌وگو همچنین ضرورت افزایش رایزنی‌ها بین کشورهای منطقه جهت پیشگیری از تشدید ناامنی و حفظ صلح در غرب آسیا و نیز ارسال کمک‌های ضروری به آوارگان مورد تاکید طرفین قرار گرفت. در این راستا، وزیر خارجه کشورمان در عمان خبر مهمی را اعلام کرد که نشان از توقف روند مسقط دارد. عراقچی اظهار کرد که عمان همیشه در حل مشکلات منطقه، کمک بزرگی کرده و در رابطه با ایران و آمریکا همواره سعی داشته برای انتقال پیام یا ایجاد زمینه برای مذاکرات، نقش مثبتی را ایفا کند و این نقش‌آفرینی از قبل وجود داشته و در دولت گذشته نیز این موضوع پیگیری می‌شد که به «روند مسقط» معروف است و به صورت غیرمستقیم بین ایران و آمریکا تماس‌هایی از طریق عمان برقرار شد. وی تاکید کرد: درحال حاضر روند مسقط به دلیل شرایط خاص منطقه متوقف است و هم‌اکنون زمینه‌ای برای این گفت‌وگوها نمی‌بینیم تا زمانی که بتوانیم بحران جاری را پشت سر بگذاریم و آن زمان تصمیم خواهیم گرفت که آیا وارد کار مجدد شویم یا نشویم، یا روند این گفت‌وگوها چگونه باشد. عراقچی همچنین درخصوص تبادل پیام میان تهران و واشنگتن در این سفر گفت: «در جریان این سفر ما در این رابطه تماسی نداشته‌ایم و پیامی به کشورهای دیگر داده نشده است اما در همه مشورت‌ها و رایزنی‌هایی که در منطقه و کشورهای دیگر داشتیم، مواضع جمهوری اسلامی ایران را با قوت بیان کردیم و خواستیم که این مواضع به اطلاع همه طرف‌ها برسد».

وی گفت که «هم آمریکا و هم کشورهای اروپایی و کشورهای منطقه باید بدانند که موضع ایران چیست. موضع ما کاملاً روشن است و بارها تکرار کرده‌ایم که ما خواهان جنگ و درگیری نیستیم؛ اگرچه برای آن کاملاً آمادگی داریم اما فکر می‌کنیم که دیپلماسی باید کار کند و جلوی این اتفاق را بگیرد». رئیس دستگاه دیپلماسی تصریح کرد که «روابط ایران و عمان مبتنی بر دوستی، احترام متقابل و همکاری مشترک در بسیاری از موضوعات بوده که دو کشور دوست را به هم نزدیک می‌کند». عراقچی با اشاره به این مساله که عمان نقش مهمی در حل‌وفصل بسیاری از مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی دارد، خاطرنشان کرد: «منطقه درحال تجربه وضعیت هشدار است و ممکن است در آستانه درگیری‌های گسترده قرار بگیرد و دیپلماسی تنها راه پیشگیری از بحران‌های بزرگ و پرهیز از تشدید تنش‌ و جنگ است». از سوی دیگر در جریان سفر وزیر امور خارجه کشورمان به مسقط محمد عبدالسلام، سخنگو و رئیس هیات مذاکره‌کننده دولت نجات ملی یمن با عراقچی دیدار و رایزنی کرد. پس از آن رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان اذعان کرد که «ایران برای هر سناریویی آمادگی کامل دارد اما دیپلماسی تنها راه پیشگیری از بحران‌های بزرگ در منطقه و پرهیز از تشدید تنش‌ها و جنگ‌هاست». عراقچی همچنین قبل از عزیمت به عمان در ملاقات با مقامات عراقی در بغداد بر این مواضع جمهوری اسلامی تاکید کرد. وی که روز یک‌شنبه با محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق دیدار کرد به این موضوع اشاره داشت که «منطقه در وضعیت خطرناکی به سر می‌برد و همه کشورهای منطقه باید برای توقف جنایات و تجاوزات اسرائیل در غزه و تجاوز نظامی علیه لبنان تلاش‌هایشان را مضاعف کنند». وی با اشاره به یادآوری رویکرد مسئولانه جمهوری اسلامی ایران در قبال امنیت و ثبات منطقه، جلوگیری از تشدید وضعیت امنیتی در منطقه غرب آسیا را مستلزم توقف فوری جنایات رژیم اسرائیل در غزه و لبنان دانست و مسئولیت آمریکا و دیگر کشورهای صادرکننده تسلیحات مرگبار به این رژیم را خاطرنشان کرد. نخست‌وزیر عراق هم در این دیدار توضیح داد اولویت‌هایی که دولت کنونی درخصوص اوضاع منطقه در راستای آن تلاش می‌کند، توقف حملات اسرائیل به غزه و لبنان و جلوگیری از اقدامات آن برای گسترش دامنه درگیری همچنین پشتیبانی از همه تلاش‌ها در این راستا و تامین ورود کمک‌‌های امدادی بشردوستانه به مردم در غزه و لبنان است. وزیر خارجه کشورمان همچنین در ادامه رایزنی‌های خود در بغداد با عبداللطیف رشید، رئیس‌جمهور عراق دیدار کرد. رئیس‌جمهور عراق درباره تحولات اخیر در منطقه بر لزوم اقدام فوری برای پایان حملات اسرائیل به لبنان و توقف هدف قرار دادن غیرنظامیان و تلاش برای پایان جنگ علیه ملت فلسطین در نوار غزه و جلوگیری از گسترش دامنه جنگ در منطقه تاکید کرد. وی با تاکید بر لزوم آرامش و اهتمام به حل بحران‌ها از طریق راه‌های دیپلماتیک و جلوگیری از خطر تشدید تنش در منطقه، اشاره کرد که عراق با این مساله که خاک آن، محلی برای حمله به کشورهای همجوار باشد همچنین با هر گونه تعرض، یا حمله به شهرها و روستاهایش مخالف است. دیدار و ملاقات با فوأد حسین، وزیر خارجه عراق هم از دیگر برنامه‌های عراقچی در بغداد بود و حالا براساس اخبار منتشر شده، رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان احتمالاً به مصر سفر خواهد کرد و قاهره را باید هفتمین مقصد تور منطقه‌ای وی بدانیم. العربی الجدید نیز گزارش داده که عراقچی طی سفر احتمالی خود به قاهره با بدر عبدالعاطی وزیر خارجه مصر، عباس کامل رئیس سرویس اطلاعاتی مصر و عبدالفتاح السیسی رئیس‌جمهور مصر دیدار خواهد کرد.

بدون ‌تردید سفر عراقچی به کشورهای همسایه و حاشیه خلیج‌فارس را باید در راستای فعال‌سازی «دیپلماسی منطقه‌ای» دولت چهاردهم ارزیابی کنیم که به دنبال آن است تا به دولت‌های مذکور بفهماند که ایران به دنبال تشدید تنش در سطح منطقه‌ای نیست و این اسرائیل است که به دنبال ایجاد یک بحران جدید در منطقه است. اما در این راستا، اقداماتی از سوی اتحادیه اروپا رخ داده که به‌ نوعی نشان می‌دهد، بروکسل به دنبال آن است تا از این وضعیت علیه ایران استفاده کند. به ‌گونه‌ای که جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا (دوشنبه) در آستانه برگزاری نشست شورای وزیران امور خارجه اتحادیه اروپا در لوکزامبورگ با تکرار ادعاهای گذشته درباره دخالت ایران در مناقشه اوکراین از طریق ارسال موشک‌های بالستیک به روسیه گفت که تحریم ایران روی میز شورای وزیران امور خارجه اتحادیه اروپاست و دقیقاً چند ساعت بعد اتحادیه اروپا از تحریم ۱۴ فرد و نهاد ایرانی خبر داد. به گزارش یورونیوز، اتحادیه اروپا در بیانیه‌ای اعلام کرد که شورای اروپا (دوشنبه) ۷ فرد و ۷ نهاد ایرانی را به اتهام ارسال موشک‌های ایرانی به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین تحریم کرده است. این تصمیم در پی توصیه شورای اروپا در مارس ۲۰۲۴ انجام شد که اگر ایران موشک‌های بالستیک و فناوری‌های مرتبط با آن را برای استفاده در اوکراین به روسیه بدهد، اتحادیه اروپا آماده پاسخ سریع ازجمله از طریق تدابیر محدودکننده قابل‌ توجه خواهد بود. در این بیانیه با اشاره به شرکت‌ها، نهادها و افراد تحریم‌شده، آمده است: این تحریم‌ها شامل ۳ شرکت هواپیمایی ایران شامل هواپیمایی ساها، ماهان و ایران ایر و دو شرکت تامین است.