هم میهن/متن پیش رو در هم میهن منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

 
محمدتقی فاضل‌میبدی، عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم و استاد دانشگاه مفید در گفت‌وگو با خبرنگار هم‌میهن معتقد است، مسائلی که از سوی محمدمهدی میرباقری عنوان شده، در اسلام وجود ندارد و کشور را به جنگ می‌کشاند.

 * براساس تفسیر برخی آیات قرآن و سنن الهی چنین گفته است: «ما دو طرح بیشتر برای ایران نداریم: ۱- الگوی توسعه بر مدار اقتصاد جهانی و نظم کنونی. ۲- الگوی پیشرفت اسلامی بر مدار نظم آینده و مداخله در نظم آینده. طرح پیروز دومی است و اولی قطعاً شکست خورده است.» از این سخنان رویکرد ضدتوسعه بر می‌آید. تحلیل‌تان از این سخنان چیست؟ و آیا جامعه ایران اگر بخواهد بر اساس دین اسلام پیش برود باید به جای افزایش روابط با جهان و حرکت به سمت توسعه، به مسیری خودساخته آن‌هم ضد توسعه برود؟

این حرف کاملاً نادرستی است که ایشان بیان کرده‌اند. ما چیزی به عنوان توسعه اسلامی نداریم. توسعه یک پدیده مدرن و یک موضوع جدید مثل دموکراسی و حقوق بشر است و ما مفهوم جدید که از دل اسلام بیرون آمده باشد را نداریم. خیلی از مفاهیم هست که جنبه نهادی دارد و وابسته به دین نیست و اسلام به آنها مفاهیم عقلایی می‌بخشد.

یعنی اگر عقلا نشستند، یک مفهومی را خلق کردند و آن را نهایی کردند و عرف جامعه آن را پسندید و استقبال کرد، آن موضوع مورد قبول همه است. مفهوم حقوق بشر، دموکراسی و آزادی‌های مدنی که مفاهیم دینی نیستند، مفاهیم عقلایی‌اند و دین هم مفاهیم عقلایی را قبول می‌کند. خیلی از معامله‌‌ها و دادوستدهایی که در سطح جهان صورت می‌گیرد، مبتنی بر حقوق‌هایی مثل حقوق دریاها، حقوق هوایی و از این دست مفاهیم است؛ همه عقلایی هستند و روشی که عقلا انتخاب می‌کنند، دین آن را قبول می‌کند. لذا با توجه به این مواردی که گفتم، حرفی که ایشان زده کاملاً نادرست است. 

*در همین برنامه آقای میرباقری از ضرورت حضور در ابتلائات حرف می‌زند و در برابر اینکه مجری می‌گوید «این سخنان جامعه را می‌ترساند» پاسخ می‌دهد «واقعیت این است». آیا براساس دین ما به عنوان یک جامعه اسلامی باید همیشه در سختی باشیم و در همین سختی بمانیم و برای کاهش تنش‌های ما و جهان تلاشی نکنیم تا بعد از این عسر، خداوند یسر را با پیروزی بر دشمنان برایمان بفرستد؟

اگر براساس مطالبی زندگی کنیم که این آقایان می‌گویند، باید همیشه در عسر و حرج باشیم. ولی انسان در این دنیا خلق شده که با آسایش، رفاه، صلح و مدارا زندگی کند. این روشی که الان بعضی از آقایان دنبال می‌کنند و می‌خواهند دائم با جهان سر ستیز داشته باشند، این روش عقلایی نیست. حضرت علی(ع) هم در نهج‌البلاغه بارها فرموده‌اند که اگر دشمن از تو صلح خواست، تو صلح را قبول کن و در جنگ نباش اما متاسفانه در این کشور بعضی‌ها به نام متولی اسلام در این کشور صاحب تریبون هستند اما نه فهمی از منافع ملی دارند و نه اینکه دنیا را می‌شناسند.

اینکه پول و پاسپورت ایران بی‌اعتبار باشد، زیبنده ملت ایران و اسلام نیست. ملت ایران ملتی تاریخ‌دار، متمدن و با فرهنگ است و الان یک عده بخواهند این ملت را به جنگ بکشانند، این خلاف عقل، خلاف عرف و خلاف اسلام است و باید جلوی اینها ایستادگی کرد. 

*میرباقری در بخش دیگری از سخنانش می‌گوید‌«خیال نکنید اگر با دشمن کنار آمدید هزینه ندارد» و  به صورت رسمی ضدصلح در خاورمیانه است و مروج حفظ جنگ تا پیروزی کامل است. آیا براساس اسلام جوامع اسلامی نباید به سمت صلح و کاهش کشتار مردم بروند؟

با توجه به این ردیف بودجه‌ای که اینها دارند و این پول‌هایی که اینها می‌گیرند، باید هم این حرف‌ها را بزنند. همه ما دغدغه مردم غزه و لبنان را داریم اما جداً اگر آقایان دغدغه مردم غزه و لبنان را دارند، بلند شوند و به بیروت بروند مقابل اسرائیل بجنگند. اینکه در ایران بنشینی و با ردیف بودجه کلان، زندگی در رفاه و آسایش داشته باشی و دم از صلح و جنگ بزنی، کار غلطی است.

به نظر من اینها آب به آسیاب دشمن می‌ریزند و این تفکر و این نوع سخنرانی‌ها کشور را به جنگ می‌کشاند و اسلام‌هراسی و ایران‌هراسی ایجاد می‌کند، به همین علت است که ما در جهان منزوی می‌شویم. شما تفکر آقای طالقانی را نگاه کنید؛ وقتی حرف می‌زد همه از صلح و عدالت و آراء مردم بود، اما آن تفکر کجا رفته است؟ امروز به جای تفکر طالقانی‌ها، تفکر میرباقری‌ها نشسته است. آن تفکر، تفکر انسانیت بود. این تفکر، تفکر شماتت و جنگ است. باید آقایان جلوی این تفکر ایستادگی کنند، این تفکر بسیار خطرناک است. 

*تحلیل‌تان از رفتار صداوسیما در دعوت از چهره‌های همسو با بنیادگرایی دینی که ضدتوسعه و ضدصلح هستند، چیست؟ آیا این رویکرد به دنبال آن است که ما را به سمت درگیری بیشتر در جنگ اسرائیل و فلسطین بکشاند؟

من به این موضوع مشکوک هستم که چه کسی صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران را اداره می‌کند. این صداوسیمای جمهوری اسلامی نیست که در آن برخی برنامه‌های ضدتوسعه، ضداسلام و ضدمنافع ملی پخش می‌شود. من خیلی مشکوک هستم که این جریان نفوذ در کجا نفوذ کرده است. برنامه‌ی صداوسیما نباید اینطور باشد که در آن دائم از ادبیات جنگ و درگیری و برخورد دیده شود. اینها آسایش و هویت را از جوانان گرفته‌اند، فرهنگی که باید تمام جوان‌ها را امیدوار کند، به مذهب و اسلام آبرو دهد و ایران را سربلند کند، در صداوسیما به اندازه‌ای بد اداره می‌شود که کشور ما را به سمت جنگ و دعوا ببرد.

*به نظر شما آسیب این سخنان به چهره‌ای که از اسلام به مردم ارائه می‌دهد. چگونه است؟

اینها یک چهره منفی و خشن از اسلام به مردم نشان می‌دهند. این است که دل جوانان ما از دین برمی‌گردد. امروز ادبیات اینها در کشور ما به‌گونه‌ای شده است که دین‌گریزی، ایران‌گریزی و زندگی‌گریزی زیاد شده است. این نوع سیاستی که این آقایان دارند و در صداوسیما هم دنبال می‌شود، روش غلطی است. بنابراین جوان‌ها و سرمایه‌های ما از کشور خارج می‌شوند و نتیجه این موضوع هم اقتصاد بی‌مبنایی است.