فرارو/متن پیش رو در فرارو منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

مرحله دیگری از سفر‌های فشرده منطقه‌ای سیدعباس عراقچی وزیر امور خارجه کشورمان با هدف رایزنی‌های جامع برای پایان دادن به وضیعت بحرانی منطقه انجام می‌شود به پایان رسید و رئیس دستگاه دیپلماسی در جریان ادامه این رایزنی‌های فشرده، عصر دیروز تهران را به مقصد منامه پایتخت بحرین ترک کرد. وزیر امور خارجه پس از بحرین، به کویت خواهد رفت. 

 عراقچی در جریان مرحله پیشین سفر‌های خود به اردن، مصر و ترکیه سفر کرد. وزیر امور خارجه ایران دو مصاحبه با رسانه‌های مصری و ترکیه‌ای انجام داد. طبیعی است که مسائل جاری در منطقه و درگیری‌هایی که جریان دارد، محور گفتگو با رئیس دستگاه دیپلماسی کشوری قرار بگیرد که در این بحران تاثیرگذار است و چند روز قبل بزرگ‌ترین حمله موشکی به اسرائیل را انجام داده است. با توجه به اهمیت مصاحبه سیدعباس عراقچی با تلویزیون ان‌تی‌وی ترکیه و رسانه مصری‌الیوم، باید به بین‌سطور و فرامتن این گفتگو‌ها نیز توجه کنیم. 

آمادگی برای سناریو‌های مختلف
عراقچی درباره تهدید به بستن تنگه هرمز که از سوی مدیرمسئول روزنامه کیهان مطرح شده بود، به مصری‌الیوم گفت: «در واقع، ما خواهان جنگ نیستیم، اما برای همه سناریو‌های احتمالی آماده هستیم و اگر اسرائیل به ایران حمله کند. ما آن را به دقت بررسی خواهیم کرد و نحوه پاسخگویی به آن را مشخص خواهیم کرد و اسرائیلی‌ها می‌توانند اراده ما را آزمایش کنند. ما عجله نداریم و تعلل نمی‌کنیم.» 
عراقچی یکبار دیگر سیاست خویشتنداری ایران و تلاش برای دور ماندن از تله جنگ را یادآوری می‌کند: «اسرائیل به دنبال یک جنگ گسترده است و این چیزی است که ما نمی‌خواهیم. بلکه می‌خواهیم صلح و ثبات را در منطقه به ارمغان بیاوریم و هیچکس در منطقه به جز نخست وزیر اسرائیل از سناریوی جنگ گسترده حمایت نمی‌کند و به دامی که «نتانیاهو» انداخته، گرفتار نخواهیم شد.»

رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان در این باره به تلویزیون ان‌تی‌وی نیز گفت: «هر حمله‌ای علیه ایران، به معنای عبور از خط‌قرمز برای ماست. چنین حمله‌ای را بی‌پاسخ نمی‌گذاریم. پاسخ لازم به هر حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران یا هر حملهٔ مشابه داده خواهد شد. همهٔ اهداف را در اسرائیل شناسایی کرده‌ایم اسرائیل پاسخ متناسب به هر حمله علیه ایران را دریافت خواهد کرد.»

هشدار به سازمان ملل
به طور کلی و طبیعی، ماموریت دیپلمات‌ها اجتناب از جنگ و چانه‌زنی برای منافع ملی است. سیدعباس عراقچی به دیپلمات ارشد و رئیس دستگاه دیپلماسی کشور – که مجری سیاست خارجی نظام است – در جریان سفر‌ها و رایزنی‌های فشرده‌ای که طی روز‌های گذشته داشت، همواره بر این موضوع تاکید کرد که ایران برای هر سناریویی آماده است. عراقچی در جریان گفتگوی تلفنی خود با دبیرکل سازمان ملل متحد نیز اعلام کرد: «جمهوری اسلامی ایران در عین تلاش همه جانبه برای حراست از صلح و امنیت منطقه، از آمادگی کامل برای پاسخ قاطع و پشیمان کننده به هر گونه ماجراجویی از سوی رژیم صهیونیستی برخوردار است.»

صحبت از رویارویی با آمریکا
عراقچی طی روز‌های گذشته حداقل دو بار به آمریکایی‌ها نسبت به برخورد نظامی میان دو کشور هشدار داده است. فرارو چند روز قبل نیز در تحلیلی نوشت که احتمال دارد عراقچی در جریان سفر به عمان – میانجی سنتی میان ایران و آمریکا – بار دیگر پیامی هشدارآمیز به آمریکا ارسال کرده باشد. رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان در مصاحبه با NTV ترکیه گفت: «اسرائیل بدون آمریکا نمی‌تواند به ارتکاب جنایات در غزه و لبنان دست بزند. همه تسلیحاتی که آنجا استفاده می‌شود، از سوی آمریکا تأمین می‌شود. برای ما آمریکا متحد صهیونیست‌هاست و درصورتی‌که یک جنگ گسترده در منطقه رخ دهد، ایالات متحده به داخل آن کشیده خواهد شد و ما اصلاً این را نمی‌خواهیم.» 

وزیر امور خارجه کشورمان چند روز قبل در توئیتر نوشت: «آمریکا در حال ارسال بی‌سابقه تسلیحات به اسرائیل است. این کشور اکنون جان نیرو‌های خود را با اعزام آنها برای هدایت سیستم‌های موشکی آمریکایی در اسرائیل در معرض خطر می‌دهد. در حالی که ما در روز‌های اخیر تلاش‌های بسیاری برای مهار یک جنگ تمام‌عیار در منطقه کرده‌ایم، به‌وضوح می‌گویم که در دفاع از مردم و منافع خود هیچ خط قرمزی نخواهیم داشت.» 

عراقچی همچنین در واکنش به این که بایدن گفته بود از نحوه و زمان پاسخ اسرائیل به ایران باخبر است، نوشت: «هر که علم و آگاهی از «زمان و چگونگی حمله اسرائیل به ایران» داشته باشد، و یا تجهیزات و پشتیبانی برای چنین حماقتی در اختیار قرار داده باشد، منطقا مسئولیت هرگونه تبعات احتمالی را برعهده خواهد داشت.»

تلاش برای صلح
یکی از اصول پایه‌ای دیپلماسی این است که حتی در شرایط جنگی نیز تماس میان کشور‌ها قطع نمی‌شود. همیشه باید روزنه‌ای برای رسیدن به صلح باز باشد. رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان در موضع‌گیری‌های اخیر خود، علاوه بر این که آمادگی کامل برای دفاع از کشور را به طور رسمی مطرح کرد، صلح را نیز در دستور کار قرار داد. عراقچی به المصری الیوم گفت: «آمریکا می‌تواند با یک گام نقش موثرتری در برقراری صلح در منطقه ایفا کند و آن توقف حمایت از رژیم صهیونیستی و جنایات آن است. معتقدم که تعصب آمریکا نسبت به رژیم صهیونیستی همان چیزی است که امنیت منطقه ما را بی‌ثبات می‌کند و اگر تسلیح رژیم صهیونیستی با سلاح‌ها آمریکایی و غربی نبود، بسیاری از جنایاتی که ما در غزه و سپس در لبنان شاهد هستیم، ممکن نبود.» 

سخنگوی دستگاه دیپلماسی نیز در نشست خبری روز دوشنبه خود به تلاش‌ها برای صلح اشاره کرد و رایزنی‌های گسترده دیپلماتیک منطقه‌ای اخیر را نه برای تقویت روابط دوجانبه بلکه تلاش برای حل تنش‌های منطقه‌ای و جلوگیری از وقوع یک جنگ گسترده دانست. در مجموع، با توجه به این که وزارت امور خارجه بازگوکننده سیاست خارجی نظام است و موضع‌گیری در چنین مسائل حساسی بدون در نظر گرفتن امنیت ملی قابل تصور نیست، به نظر می‌رسد که ایران برای مواجهه با سناریو‌های مختلف خود را آماده می‌کند.