اعتماد/متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

عبدالناصر همتی، وزیر امور اقتصادی و دارایی ایران با اشاره به اینکه ناترازی‌های جمع‌شده، کسری بالای بودجه و ریسک‌های سیاسی، قدرت عمل دولت را شدیدا محدود کرده است و تاکنون پیامدهای منفی برای بازار سرمایه و تامین مالی داشته، معتقد است که با وجود بی‌سابقه بودن مشکلات، مسائل اصلی و موانع حل آنها در ستاد اقتصادی دولت بحث می‌شود و با اشراف کامل و واقع‌بینانه در حال چاره‌اندیشی هستیم و باید بپذیریم چاره اصلی در انجام اصلاحات جدی اقتصادی و تلاش برای کاهش تحریم‌هاست. به‌ گفته همتی، با دستورات و توجه ویژه رییس‌جمهور، کاهش کسری بودجه و درنهایت تامین مالی صحیح کسری بودجه، کاهش ریسک‌های سیستماتیک در اقتصاد تا جایی که در توان دولت باشد، رفع تنگنای مالی بنگاه‌ها، کاهش نرخ سود موثر، کاهش قیمت‌گذاری‌های دستوری و شکاف نرخ ارز نیما و بازار براى حذف رانت و کاهش سوء تخصیص منابع، در دستور کار دولت است.

رفع تحریم‌ها چه ارتباطی با خالی بودن دست تهران دارد؟

اما هنوز چند ساعتی از سخنان وزیر امور اقتصادی و دارایی در مورد رفع تحریم‌ها و بهبود شرایط اقتصادی نگذشته بود که خبرگزاری منتقد دولت، مطلبی سراسر انتقادی از این وزیر دولت چهاردهم منتشر کرد و «وزیر اقتصادی را وزیر اشتباهی خواند» و در مطلبی نوشت: او با اذعان به پیامدهای تحریم‌های غرب علیه ایران، دست خالی تهران را عیان کرده است! تسنیم گفته‌های عبدالناصر همتی را پیامی خطرناک به امریکا دانسته و اعلام کرده است رفع تحریم را به عنوان چاره اصلی کار مطرح می‌کند و غیرمستقیم که نه، مستقیم اولا پیام ضعف را برای دشمن مخابره می‌کند که دست کشور در حل معضلات اقتصادی خالی است و چاره‌ای جز رفع تحریم وجود ندارد، ثانیا، دشمن بداند که با اصرار بر تحریم‌ها دست روی خوب جایی گذاشته و تا تحریم‌ها را برندارد، ایران نقطه قوت و برتری در مذاکرات رفع تحریم نخواهد داشت! با این دست فرمان، اگر دستگاه دیپلماسی هم بخواهد برای رفع تحریم‌ها تلاش کند، مسوولان اقتصادی همچون آقای همتی نه تنها پشتوانه و نقطه قوتی در حوزه اقتصادی برای پیشبرد مذاکرات روی میز ندارند، بلکه دست‌های خالی را از همین الان عیان کرده‌اند.

چرا زمان حذف ارز 4200 تومانی رسانه‌های اصولگرا انتقادی نداشتند؟

سید مرتضی افقه، اقتصاددان و استاد دانشگاه شهید چمران اهواز درخصوص انتشار توییت عبدالناصر همتی، وزیر امور اقتصادی و دارایی در مورد لغو تحریم‌ها و انجام اصلاحات اقتصادی به «اعتماد» گفت: اصلاحات اقتصادی در دولت‌های قبل هم انجام شده و سوال این است که چرا زمانی که این اصلاحات در دولت آقای رییسی انجام می‌شد این منتقدان مخالفتی نداشتند و انتقادی از این اصلاحات مخرب نکردند؟ این اقتصاددان با اشاره به حذف ارز 4200 تومانی که در دولت سیزدهم رخ داد، افزود: این اقدام دولت در آن زمان هم انتقادات زیادی به دنبال داشت، اما از این اقدام دولت هیچ انتقادی نشد و چرا باید امروز این اعتراضات مطرح شود؟ افقه ادامه داد: چرا در دوره آقای رییسی که ادعا می‌شد بدون رفع تحریم‌ها هم می‌توانند مشکلات اقتصادی را برطرف کنند نه تنها مشکلی را حل نکردند، بلکه مشکلات اقتصادی چندین برابر هم شد و تورم پس از حذف ارز 4200 تومانی به بیش از 50درصد رسید؟

نگاه همه شاخص‌های اقتصادی به لغو تحریم‌هاست

این استاد دانشگاه با بیان اینکه بسیاری از این موضع‌گیری‌ها کاملا سیاسی است، گفت: اگر اندکی از اقتصاد و ساختارهای اقتصادی شناختی داشته باشند حتما متوجه می‌شوند که نه تنها بورس، بلکه کل شاخص‌های اقتصادی این روزها به ‌شدت به مساله تحریم‌ها گره خورده است. او با بیان اینکه در کوتاه‌مدت بدون رفع تحریم معضلات اقتصادی قابل حل نیستند، افزود: هر چند همه مشکلات اقتصادی به تحریم‌ها برنمی‌گردد، اما در شرایط فعلی با برداشتن تحریم‌ها بسیاری از مشکلات برطرف خواهد شد، هر چند تفکر برخی‌ها به شکلی است که متاسفانه حتی با برداشتن تحریم‌ها هم باز نمی‌توان به حل مشکلات اقتصادی امیدی داشت. افقه تصریح کرد: به دلیل ساختارهای ایجاد شده همچنان تفکرات ضد توسعه‌ای و ضد تولید در جامعه وجود دارد و نظام ارزشی حاکم ریشه در تفکرات اصولگرایی دارد و نظام انتخاب و انتصابات هم با تنگ‌نظری‌های ایدئولوژیک و سیاسی باز هم ریشه در تفکر برخی مسوولان دارد که باعث شده نظام اجرایی ما قادر به حل مشکلات اقتصادی هم نباشد؛ مگر با دوپینگ درآمدهای نفتی. به همین دلیل در طول 30 سال گذشته به دلیل وجود ساختارهای ضد تولید و ضد توسعه‌ای مشکلات اقتصادی حل نشدند و همواره با درآمدهای نفتی ناکارآمدی‌ها کتمان شدند و تحریم‌ها باعث شد که ناکارآمدی‌ها عریان شوند و دیدیم که ادعای اینکه بود و نبود تحریم‌ها اثری بر اقتصاد ندارد به جایی نخواهد رسید.

اصلاحات ساختاری به چه قیمتی؟

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: حتی در صورت لغو تحریم‌ها هر چند بسیاری از مشکلات حل می‌شوند و برخی شاخص‌های اقتصادی هم بهبود می‌یابند، اما حل اساسی مشکلات به تحولات ساختاری اقتصاد برمی‌گردد. افقه گفت: بنده برخلاف بسیاری از اقتصادخوانده‌هایی که می‌گویند صرفا اصلاحات اقتصادی باید انجام شود موافق این سخنان نیستم و نقد من به افرادی است که بر اصلاحات اقتصادی تاکید دارند که منظورشان افزایش قیمت ارز و تغییر نرخ حامل‌های انرژی است. اصلاحات اقتصادی شرایط معیشت را باز هم بدتر می‌کند و تجربه نشان داده اصلاحات در دوران آقای رفسنجانی و دوره آقای احمدی‌نژاد و دوره آقای رییسی که نرخ ارز 4200 تومانی حذف شد و قیمت بنزین تغییر کرد شرایط مردم به ‌شدت بد شد، چراکه در یک شرایط ضداقتصادی و ضدتولید و ضدتوسعه‌ای صرفا تاکید بر اصلاحات اقتصادی و فقط شرایط معیشتی را بدتر می‌کند.

سرنوشت تحریم‌ها به انتخابات امریکا گره خورده است

این اقتصاددان با بیان اینکه افزایش قیمت‌ها تنها سفره‌های مردم را کوچک‌تر می‌کند، ادامه داد: همه به این موضوع آگاهند که در شرایط کنونی قطعا رفع تحریم‌ها نه تنها بورس، بلکه تمامی مشکلات اقتصادی را به گونه‌ای حل خواهد کرد و از سوی دیگر این نقد هم به آقای همتی هست که اصلاحات اقتصادی نیز در این ساختار ضد توسعه‌ای همه مشکلات را حل نمی‌کند.

او در مورد حل مشکلات تحریمی در دولت چهاردهم نیز گفت: همه این موضوعات به انتخابات امریکا برمی‌گردد هر چند دولت چهاردهم تمایل دارد و مجوز آن را هم دریافت کرده همان‌طور که ابتدای دهه نود این مجوز را دریافت کرده بود و یک مقداری سوء تدبیرهای اصولگرایان باعث عدم موفقیت در لغو تحریم‌ها شد. افقه با بیان اینکه متاسفانه در دولت آقای رییسی فرصت حل مسائل تحریمی را از دست داده بودیم، افزود: امروز در شرایط فعلی که انتخابات امریکا در پیش است این‌ بار امریکاست که دست بالا را دارد و به راحتی هم زیربار نمی‌رود مگر اینکه انتخابات به نفع جناح دموکرات انجام شود که احتمالا هنوز طرفدار مذاکره با ایران است.