اکو ایران/متن پیش رو در اکو ایران منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

اسرائیل قصد دارد در تلافی حمله موشک ایران به این کشور حمله کند. ایرانیان از اینکه ممکن است اقدام نظامی اسرائیل اقتصاد را بی‌ثبات ساخته و ناآرامی‌ها را برانگیزد، نگران هستند.
 
 در هفته‌های اخیر پس از حمله موشکی ایران به اسرائیل و در حالی که تهران منتظر اقدام احتمالی اسرائیل است، رسانه‌های حامی دولت پوشش گسترده‌ای از قدرت نظامی ایران را به نمایش گذاشته‌اند. تلویزیون دولتی تصاویری از موشک‌هایی که بر فراز شهرهای اسرائیل پرواز می‌کنند پخش کرده، در حالی که روزنامه‌های تندرو درباره «سناریوی روز قیامت» در صورت تلافی اسرائیل هشدار داده‌اند.

به نوشته واشنگتن‌پست، با وجود نمایش قدرت، با این حال مخاطراتی در این زمینه وجود دارد: اسرائیل ضربات بزرگی به متحدان اصلی تهران در منطقه زده و در حالی که ایالات متحده در ظاهر تلاش داشته دامنه پاسخ اسرائیل را محدود کند، حملات این رژیم ممکن است اقتصاد شکننده ایران را بی‌ثبات ساخته و امیدها به اینکه رئیس‌جمهور جدید اصلاح‌طلب کشور دوران جدیدی از تعامل با غرب را به ارمغان بیاورد را تحت‌الشعاع قرار دهند.

یک بار برای همیشه؟
سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران در سفر هفته گذشته خود به بغداد گفت: «ما تلاش‌های زیادی طی روزهای اخیر برای جلوگیری از جنگ تمام‌عیار در منطقه‌مان انجام داده‌ایم. ما از جنگ نمی‌ترسیم، برای جنگ آماده‌ایم، اما در عین حال نمی‌خواهیم جنگی رخ دهد».

تحلیلگران می‌گویند در حالی که اسرائیل تحرکات خود در منطقه را ادامه داده و درخواست‌های دولت بایدن برای کاهش بمباران‌ها و حفاظت از غیرنظامیان در مکان‌هایی مانند غزه و بیروت را نادیده می‌گیرد، مقامات ایران اسرائیل را به طور فزاینده‌ای غیرقابل‌کنترل می‌بینند.

طی چند ماه گذشته، اطلاعات و نیروهای نظامی اسرائیل رهبران حزب‌الله و حماس را ترور کرده، حمله زمینی به جنوب لبنان انجام داده و نیروهای بیشتری به نوار غزه فرستاده و اخیراً نیز کمپ پناهندگان جبالیه در شمال این نوار را محاصره کرده‌اند.

ولی نصر، کارشناس خاورمیانه و استاد ارشد دانشگاه جانز هاپکینز در مورد رهبری تهران گفت: «آن‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که اسرائیل می‌خواهد همه تهدیدات خود را از بین ببرد. این شامل حماس، حزب‌الله و ایران می‌شود».

در تاریخ ۱ اکتبر، ایران به تلافی ترور اسماعیل هنیه، رهبر حماس و حسن نصرالله، رهبر حزب‌الله به اسرائیل حمله کرد. در عملیات ترور نصرالله، عباس نیلفروشان، از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران نیز درگذشت.

ایران حدود ۱۸۰ موشک بالستیک به سمت اسرائیل شلیک کرد و تعدادی از پرتابه‌ها از دفاع هوایی این رژیم گذشتند. این دومین‌بار بود که تهران مستقیماً اسرائیل را هدف قرار می‌دهد. حمله قبلی که در ۱۳ آوریل انجام گرفت، در تلافی حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق بود.

تل‌آویو هنوز نگفته چگونه یا چه زمانی به حمله اخیر تهران جدید واکنش نشان خواهد داد. اما بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل به ایالات متحده گفت که از حمله به سایت‌های هسته‌ای ایران و تأسیسات نفتی خودداری خواهد کرد.

روز شنبه، اسرائیل اعلام کرد که یک پهپاد سوی از لبنان اقامتگاه خصوصی نتانیاهو در قیصریه را هدف قرار داده، هرچند هیچ آسیبی به آن وارد نشد و نخست‌وزیر و همسرش در آنجا نبودند. نتانیاهو این حادثه را «تلاش حزب‌الله به عنوان نیروی متحد ایران برای ترور من و همسرم» توصیف کرد و آن را «یک اشتباه بزرگ» خواند.

جو بایدن مدعی شده که از زمان و چگونگی حمله اسرائیل آگاه است، اما از توضیح بیشتر خودداری کرد. او گفت که ترور یحیی سنوار فرصتی برای «برخورد با اسرائیل و ایران به گونه‌ای است که تنش را برای مدتی متوقف کند».

نمک بر زخم‌های اقتصادی ایران
با این حال، بمباران هوایی اهداف در ایران می‌تواند به زیرساخت‌های حیاتی ضربه زده و به اقتصاد در حال افول کشور بیشتر آسیب برساند. 

مسعود، صاحب ۴۲ساله یک کسب‌وکار کوچک از رشت گفت: «این یک موج بحران است مانند تمام بحران‌های قبلی. بسیاری از مردم مانند من به دلیل سال‌ها بحران، بی‌حس شده‌اند و دیگر لزوماً دچار وحشت نمی‌شوند». اما بر خلاف زمان‌های قبلی تنش‌های فزاینده، ناآرامی‌های مدنی و بحران اقتصادی، او گفت که این‌بار نگران پیامدهای اقتصادی بیشتری است. او نگران بوده که تهران مستقیماً هدف اسرائیل قرار گیرد و تهدیدی برای افرادی باشد که به دولت برای معیشت خود وابسته‌اند.

دهه‌ها تحریم‌های ایالات متحده، فساد و سوءمدیریت، اقتصاد ایران که هنوز شدیداً به صادرات نفت وابسته بوده را به دردسر انداخته است. برای ایرانیان عادی، بیکاری، تورم سرسام‌آور و پول ملی ضعیف استانداردهای زندگی را کاهش داده است.

حتی اگر اسرائیل از حمله به تأسیسات تولید نفت خودداری کند، تحلیلگران می‌گویند که ممکن است به پالایشگاه‌های ایران حمله کند. کُلبی کانلی، مدیر برنامه اقتصاد و انرژی در مؤسسه خاورمیانه گفت: «حمله احتمالی اسرائیل می‌تواند با هدف مختل‌ساختن وضعیت داخلی ایران انجام بگیرد».

چالش پزشکیان
در عین حال، کسانی که از مسعود پزشکیان در انتخابات حمایت کردند، نگرانند که تنش‌ها با اسرائیل، یکی از متحدان کلیدی ایالات متحده، تلاش‌های اولیه او برای برقراری روابط با کشورهای غربی را پس از سال‌ها انزوا مختل سازد. آرش، یک مهندس ۳۸ساله از تهران گفت که حامیان رئیس‌جمهور ناامید هستند اما درک می‌کنند که او در زمان دشواری برای کشور به مقام خود رسیده است. او پس از درگذشت ابراهیم رئیسی بر اثر سانحه هلیکوپتر به ریاست‌جمهوری رسید. سپس، در همان روز تحلیفش، هنیه در تهران ترور شد.

آرش گفت: «ما در حال عبور از یکی از سخت‌ترین سال‌ها هستیم». او افزود که به نظر می‌رسد این دور از تشدید تنش بین ایران و اسرائیل از بهار جدی‌تر است. آرش گفت: «این بار به نظر می‌رسد بسیار جدی‌تر باشد و اکنون همه در پس ذهن خود، به جنگ فکر می‌کنند».

وحید کیانی