اعتماد/متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

مهدی بیک اوغلی| ایده حبس‌زدایی و تعیین مجازات‌های جایگزین و توجه به شرایط زندانی، ضرورتی است که بارها در صحبت‌های عالی‌ترین مسوولان عدلیه مطرح شده است. اما در برخی موارد، افراد و پرونده‌هایی وجود دارند که به‌رغم داشتن شرایط خاص، ایده مجازات‌های جایگزین در خصوص آنها عملیاتی نشده است. روایت امروز «اعتماد» روایت مادر 68 ساله‌ای است که به دلیل حضور در تجمعی صنفی برای پیگیری مطالبات کارگران و بازنشستگان بازداشت شده و از تیرماه 1401 تا به امروز در زندان به سر می‌برد. اما موضوعی که شرایط نسرین جوادی را بسیار حاد و خاص کرده نه مشکلات جسمانی عدیده، پوکی استخوان و نیاز به رسیدگی‌های ویژه درمانی‌اش و نه پایان گرفتن بیش از نیمی از حبس او و ضرورت آزادی‌اش مطابق قانون است، بلکه مشکل اصلی این مادر، به کما رفتن و بیهوشی کامل کوروش تنها فرزندش به دلیل بیماری دیابت نوع 1 است که تاب و توان او را از بین برده است. فرزندی که به دلیل نبود مادر برای رسیدگی به او و تنهایی مفرط، وضعتش به اندازه‌ای وخیم می‌شود که وارد کما و بیهوشی کامل می‌شود. در نبود مادر که در زندان است، همسایگان پسر را به بیمارستان منتقل می‌کنند. در اوج این فقدان، و در شرایطی که قانونگذار گزاره‌های تخفیفی برای یک چنین پرونده‌هایی در نظر گرفته، نسرین جوادی هنوز نتوانسته از این امکانات قانونی بهره‌مند شود. «اعتماد» در گفت‌وگو با رامین صفرنیا، وکیل نسرین جوادی ضمن بازتاب این روایت و بدون توجه به ابعاد سیاسی پرونده، تلاش کرده تا مطالبات یک مادر زندانی را به گوش مسوولان عدلیه برساند تا شاید با حسن نظر مسوولان فرصتی برای التیام گذاشتن بر زخم‌های یک خانواده در بند فراهم شود.

‌ به عنوان وکیل نسرین جوادی توضیحی درباره شرایط این بانوی ایرانی و پرونده‌اش می‌دهید؟

نسرین جوادی، بانوی بازنشسته‌ای است که در سال 98 در تجمعی برای پیگیری مطالبات اقشار بازنشسته شرکت و دستگیر می‌شود. پرونده‌ای علیه ایشان به اتهام اجتماع و تبانی، تبلیغ علیه نظام و اختلال در نظم و آرامش عمومی تشکیل می‌شود. در ادامه پرونده به شعبه 26 دادگاه انقلاب ارسال می‌شود. شعبه 26 دادگاه انقلاب او را به اتهام اجتماع و تبانی به 5 سال، تبلیغ علیه نظام یک سال و اخلال در نظم و آرامش عمومی به یک سال همچنین 74 ضربه شلاق محکوم می‌کند. در واقع اشد مجازات کامل علیه ایشان اعمال می‌شود. پرونده به شعبه 36 دادگاه تجدید نظر می‌رود و همین حکم تایید می‌شود. خانم جوادی نهایتا در سال 98 بازداشت می‌شود. تمام این مجازات‌ها هم درباره ایشان اعمال شده است.

‌ برخی اخبار حاکی از آن است که ایشان بیمارند؛ درباره وضعیت سلامتی نسرین جوادی توضیح می‌دهید؟

نسرین 68 سال سن دارد و از بیماری‌های عدیده از جمله پوکی استخوان رنج می‌برد. در واقع به دلیل عدم جذب کلسیم، نیاز به درمان تخصصی، تزریق داروهای پوکی استخوان و... دارد. چون زندان نمی‌تواند به این روند درمانی رسیدگی کند، با درد و مشکلات جسمانی عدیده‌ای دست به گریبان است. نسرین جوادی باید به صورت مستمر تزریق داروهای خاص پوکی استخوان انجام بدهد که این روند درمانی صورت نگرفته و سلامتی ایشان به خطر افتاده است. بر اساس گواهی پزشکان معتمد، همچنین بهداری زندان اوین و... خانم جوادی نیاز مبرم به تزریق‌های مستمر، داروهای خاص و روند درمانی ویژه دارند، البته خبر این ضرورت‌ها و خطراتی که سلامتی خانم جوادی را تهدید می‌کند به شعبه اجرای احکام دادسرای اوین منتقل شده اما بنا به هر دلیلی تا به امروز به این درخواست‌ها توجهی نشده است.

‌ نظر پزشکی قانونی در این زمینه چیست؟ آیا ابعاد موضوع از این طریق بررسی شده؟

بله، موضوع به پزشکی قانونی ارجاع شد. پزشکی قانونی به خانواده ایشان اعلام کرده که نسرین جوادی به دلیل مشکلات جسمی، توانایی تحمل حبس را ندارد، حتی به صورت حضوری به خود خانم جوادی اعلام می‌شود با توجه به بیماری و گواهی پزشکی، توانایی حبس را ندارد، اما مشخص نیست چرا در ادامه موضوع در پرونده درج نمی‌شود؟ از منظر حقوقی به این وضعیت اعتراض شده اما هنوز پاسخی به چرایی درج نشدن موضوع در گزارش پزشکی قانونی داده نشده. البته پزشکان پزشکی قانونی اعلام می‌کنند موضوع در پرونده نسرین جوادی درج شده اما مدارک این تشخیص در پرونده موجود نیست.

‌ مدت زمانی که نسرین جوادی در زندان هست، چه مدتی است؟

جدا از یک ماه انفرادی بیش از 2 سال و 4 ماه است که در زندان به سر می‌برد. از10 تیر 1401 که به شعبه یک اجرای احکام مراجعه کرد تا به امروز زندانی است. با هیچ یک از درخواست‌های او ازجمله مرخصی و پابند و... موافقت نشده که برای خود من یک ابهام است.

‌ مگر غیر از این است که افراد زندانی با گذشت یک‌سوم از مدت زمان محکومیت‌شان می‌توانند آزاد شوند؟

بله، نسرین جوادی اما نیمی از زندان خود را سپری کرده. بارها درخواست پایند و آزادی مشروط و حتی درخواست مرخصی داده شده اما مسوولان زندان با آن موافقتی نکرده‌اند. این در حالی است که قانونگذار پیش‌بینی کرده که هر زندانی با توجه به شرایطی که دارد، پس از گذشت یک‌سوم از میزان مجازات، امکان آزادی دارد. در این میان، شورای زندان اعلام کرده که با آزادی او موافقت شده و موضوع به دادیار ناظر زندان ارجاع شده است. فعلا در نوبت رسیدگی مراجع بالاتر در دادستانی تهران است که موافقت کنند. اما به‌رغم گذشت ماه‌ها از این درخواست هنوز پاسخی به درخواست او داده نشده است. این در حالی است که وضعیت تنها فرزند نسرین جوادی به گونه‌ای است که تاخیر در آزادی او ممکن است آسیب‌های زیادی ایجاد کند.

‌ پسر نسرین جوادی چه مشکلی دارد و چرا حضور مادر در کنار پسرش این اندازه مهم است؟

این بخش، دردناک‌ترین بخش روایت نسرین جوادی است. تنها دارایی این بانو یک پسر به نام کوروش است که متاسفانه در حال حاضر در کما و بیهوشی کامل قرار دارد. این پسر 17 سال است که دیابت نوع یک دارد. یعنی در هر روز باید 3 نوبت انسولین زده و رژیم غذایی سختی هم بگیرد. پس از بازداشت نسرین جوادی و در شرایطی که او تنها شخصی بود که می‌توانست به پسرش رسیدگی کند، به دلیل نبود مادر شرایط کوروش بحرانی و بحرانی‌تر می‌شود. نهایتا یک روز قند خون او به دلیل نبود مادر و تنهایی مفرط به بالای 600 می‌رسد و دچار بیهوشی کامل می‌شود.

حتما مستحضر هستید دیابت نوع یک بسیار خطرناک است و فرد باید تحت مراقبت کامل قرار داشته باشد. کوروش اما نه‌تنها از نظر جسمی درگیری بیماری دیابت نوع یک است، از نظر روحی نیز شرایط مناسبی ندارد. امروز هم که ما با هم گفت‌وگو می‌کنیم، کوروش تنها در بیمارستان و در بیهوشی کامل و کماست. پدر کوروش سال‌ها قبل فوت شده و کوروش به جز مادرش هیچ کس دیگری را ندارد.

‌ چه کسی کوروش را به بیمارستان رساند؟

تنهایی این مادر و پسر حقیقتا دردناک است. هر زمان که پسر دچار مشکل می‌شد، همسایه‌ها اورژانس را خبر می‌کردند و ساعاتی بعد، نسرین جوادی در جریان قرار می‌گرفت. این ‌بار هم قبل از بیهوشی کامل، کوروش فریاد می‌زند و از صدای افتادن او همسایگان با خبر می‌شوند.

‌ شما پیگیری کرده‌اید که مطابق قانون، گشایشی قانونی برای این مادر و فرزند صورت بگیرد؟

متاسفانه حتی مرخصی هم به مادر داده نشده تا فرزند بیمارش را ببیند. دادیار ناظر زندان از دادستانی تهران درخواست کرده، اما این مرجع هنوز در خصوص در خصوص کیفیات تخفیفاتی که قانونگذار پیش‌بینی کرده کاری صورت نداده است.

‌ این کیفیات تخفیفاتی که قانون گذار پیش بینی کرده شامل چه مواردی است؟

قانونگذار در یک چنین شرایطی، مرخصی استعلاجی، مرخصی در شرایط خاص، آزادی به دلیل بیماری و نهایتا آزادی پس از گذشت یک سوم مدت مجازات را پیش‌بینی کرده است. شرایط جسمی نسرین جوادی به صورتی است که سایر زندانی‌ها از او مراقبت می‌کنند و قادر به انجام کارهای عادی خود نیز نیست. از سوی دیگر پسر نسرین جوادی هم به جز مادرش کسی را ندارد که به او رسیدگی کند. مادر نگران است که نکند پسرش را از دست بدهد و نتواند قبل از فوت یک بار فرزندش را ملاقات کند. این پرونده حقیقتا برای شخص من هم بسیار دردآور است.

‌ مطالبه موکل شما از مسوولان قضایی چیست؟

مشخص است که مسوولان قضایی مدام از جایگزینی مجازت حبس و در نظر گرفتن شرایط زندانی صحبت می‌کنند. به نظرم این مورد نماد این شرایط خاص می‌تواند باشد.

با توجه به شرایط جسمانی این مادر و گذشت حداقل یک سوم موعد مجازاتش، مسوولان می‌توانند مطابق قانون با آزادی او موافقت کنند. از آن مهم‌تر با توجه به شرایط حاد فرزند نسرین جوادی می‌شود مرخصی چند ماهه یا چند هفته‌ای تا زمان صدور حکم آزادی به ایشان داد تا حداقل کنار تنها فرزندش باشد. خواسته ما اعمال قانون و نه‌ بیش از آن است. اگر درخواست قانونی ایشان مورد پیگیری قرار بگیرد می‌توان امیدوار بود که قانون در خصوص ایشان اعمال شود. هر روز نگرانم که اتفاق تلخی برای کوروش رخ بدهد، تلفنم زنگ بخورد و ناچار باشم این خبر تلخ را به مادری بدهم که هر روز را با آرزوی در آغوش گرفتن تنها فرزندش شب می‌کند و هر شب رویای فرزندش را می‌بیند.