دنیای اقتصاد/متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

 مارک لندلر ۲۸ اکتبر در نیویورک‌تایمز نوشت: در حالی که غبار تجاوز نظامی اسرائیل علیه ایران فرو می‌‌‌نشیند، تحلیلگران و دیپلمات‌‌‌های سابق می‌‌‌گویند که یک چیز واضح است: نقش ایالات متحده در حال تنزل و اسرائیل درصدد پرکردن این خلأ است. این یک تغییر اساسی است. چه در میدان‌‌‌های جنگ در عراق و چه در نشست کمپ دیوید، ایالات متحده مدت‌‌‌هاست که خود را به‌‌‌عنوان بازیگر محوری در خاورمیانه می‌‌‌بیند که جسورانه، اگر نگوییم همیشه با موفقیت، مسیر تاریخ منطقه را تغییر داده است. اکنون، در حالی که اسرائیل حملاتی را علیه دشمنان خود از جمله حزب‌الله لبنان، حماس در غزه و حامی آنها، ایران آغاز کرده، بایدن نفوذ خود را به شدت محدود یافته است. او به‌‌‌جای صلح‌‌‌سازی بزرگ همچون پیشینیان خود، بیشتر درگیر عملیات پاکسازی دیپلماتیک بوده است.
 
برخی از تلاش‌‌‌های ایالات متحده نشانه‌‌‌هایی از نفوذ را نشان داده است: اسرائیل به هشدارهای آمریکا در مورد حمله نکردن به سایت‌‌‌های حساس غنی‌‌‌سازی یا تاسیسات تولید نفت در ایران، در تلافی حملات موشکی در اوایل ماه جاری، توجه کرد. اما تلاش‌‌‌های در سطح بالاتر، مانند مذاکرات به رهبری آمریکا برای آتش‌‌‌بس با حماس در غزه، موفق به ایجاد پیشرفت نشدند. و ایالات متحده هنوز طرح جامعی را پیشنهاد نداده است که بتواند خاورمیانه را از جنگ فاجعه‌بار در سراسر منطقه بازگرداند. همچنین به نظر نمی‌رسد که آمریکا نفوذ زیادی بر بنیامین نتانیاهو-که درگیری با حزب‌‌‌الله و ایران را تشدید کرده و به عملیات نظامی در غزه ادامه داده است- داشته باشد.

کارشناسان گفتند، هدف نتانیاهو استفاده از انگیزه حملات ۷ اکتبر برای نبرد با دشمنان اسرائیل در سراسر جهان است. مدافعان اسرائیل از آن به عنوان فرصتی برای تغییرشکل خطرناک چشم‌‌‌انداز منطقه استفاده می‌کنند. منتقدان می‌گویند که اسرائیل در حال تشدید درگیری است بدون اینکه برنامه‌ای برای آنچه پس از درگیری رخ می‌دهد، داشته باشد.

ولی نصر، یکی از مقامات وزارت امور خارجه در دولت اوباما که اکنون استاد دانشکده مطالعات بین‌المللی پیشرفته جان هاپکینز است گفت: این وضعیت خوبی برای ایالات متحده نیست. جایی که شریک کوچک‌تر در ائتلاف، چشم‌انداز بزرگ‌تری برای منطقه دارد و شریک ارشد در تلاش برای پاسخگویی به رویدادها باقی مانده است. نصر گفت رقبایی مانند چین و روسیه به ناتوانی ایالات متحده در مهار اسرائیل یا مهار درگیری در خاورمیانه توجه دارند. این می‌تواند عزم رئیس‌‌‌جمهور ولادیمیر پوتین برای درهم شکستن اوکراین را عمیق‌‌‌تر کند یا شی جین‌‌‌پینگ، رئیس‌‌‌جمهور چین را برای حرکت علیه تایوان جرات دهد.

علاوه بر این، درگیری گسترده‌تر در منطقه تقریبا به طور اجتناب‌ناپذیری به ایالات متحده سرایت پیدا خواهد کرد. این کشور قبلا کشتی‌‌‌های جنگی را در دریای مدیترانه مستقر کرده تا حزب‌‌‌الله و ایران را بازدارد، کماندوها را در اسرائیل مستقر کرده و به اسرائیل در مقابله با موشک‌‌‌های ایران کمک کرده است. نصر گفت: «عمده فرض اسرائیلی‌ها این است که در جنگ گسترده‌تر، ایالات‌متحده نبرد را انجام خواهد داد. ایالات متحده در حال غلتیدن به درگیری طولانی‌مدت دیگری در خاورمیانه است.»

عدم‌قطعیت انتخابات آمریکا
مناقشه خاورمیانه در دوره‌ای از عدم‌اطمینان سیاسی حاد در ایالات متحده در حال وقوع است. تجاوز اسرائیل به ایران تنها ۱۰ روز قبل از انتخابات ریاست جمهوری صورت گرفت که به نظر می‌رسد رقابت شانه به شانه بین کامالا هریس، معاون رئیس‌جمهور و دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا در حال رقم خوردن است. هریس با وجود اذعان به اینکه سیاست حمایت ثابت کاخ سفید از اسرائیل باعث ایجاد مشکلاتی برای او در مبارزات انتخاباتی شده است، اما بین رویکرد او و بایدن در مورد جنگ غزه، تفاوت کمی نشان داده شده است.

ترامپ مشکلات خاص خود را با نتانیاهو داشته است که به سال ۲۰۲۰ برمی‌گردد، زمانی که رهبر اسرائیل با تبریک به بایدن به خاطر پیروزی در انتخابات، ترامپ را عصبانی کرد. اما در اظهارات اخیر و در تماس تلفنی با نتانیاهو، ترامپ به شدت از کمپین‌های اسرائیل علیه حماس و حزب‌الله حمایت کرد. ترامپ هفته گذشته در پاسخ به سوالی درباره نتانیاهو به خبرنگاران گفت: بایدن در تلاش است او را عقب نگه دارد. او سعی می‌کند او را عقب نگه دارد، و احتمالا باید برعکس این کار را انجام دهد.» حملات اسرائیل در روز جمعه ممکن است گزینه‌های اسرائیل را قبل از انتخابات باز نگه داشته باشد. یک حمله تهاجمی‌تر ممکن است روابط با دولت آینده هریس را تیره کند. به گفته تحلیلگران، اگر ترامپ پیروز شود، اسرائیل می‌تواند اقدامات تهاجمی‌تری انجام دهد. آنها همچنین گفتند که اگر ترامپ انتخاب شود، انتظار تلاش برای توسعه توافق‌نامه ابراهیم را دارند که بر اساس آن چند کشور حاشیه خلیج فارس روابط خود را با اسرائیل در دوران دولت ترامپ عادی کردند. اما بدون توقف جنگ در غزه و راهی به سوی راه‌حل دو‌کشوری برای فلسطینیان، بعید است عربستان سعودی در جهت اسرائیل حرکت کند.

این تحلیلگران گفتند که در زمان هریس، ایالات متحده به احتمال زیاد «رویکردی یکپارچه» را برای رسیدگی به مشکل اسرائیل و فلسطین و همچنین روابط اسرائیل با همسایگان عرب و مسلمان خود دنبال خواهد کرد. اما ناتوانی بایدن در پیشرفت در این زمینه، نشانه‌ای تلخ به شمار می‌رود. مایکل بی‌اورن، سفیر سابق اسرائیل در ایالات متحده، گفت که به‌رغم اختلاف‌نظر آنها بر سر نیاز به تشکیل کشور فلسطین، بین دیدگاه نتانیاهو و بایدن اشتراکات زیادی وجود دارد.

درگیری به عنوان مقدمه‌ای برای صلح؟
دیپلمات‌ها گفتند که از نظر تاریخی، ایالات متحده توانسته است از تحولات خاورمیانه برای فشار برای تغییر استفاده کند. جنگ یوم کیپور در سال ۱۹۷۳ بذرهای توافق کمپ دیوید بین اسرائیل و مصر را کاشت. اولین انتفاضه فلسطین زمینه را برای مذاکرات صلح در دولت کلینتون فراهم کرد. دانیل سی کورتزر، سفیر سابق آمریکا در اسرائیل و مصر، گفت: مطمئنا، اینجا لحظه‌ای برای امید وجود دارد. ممکن است به خود بگویید: «این فرصتی است برای نزدیک‌‌‌تر شدن به ثبات و صلح منطقه‌‌‌ای.» با این حال، کورتزر گفت آنچه مناقشه کنونی را از مناقشات قبلی جدا می‌کند، هم ماهیت حمله حماس در ۷ اکتبر به اسرائیل است و هم تصمیم‌گیری مردد در چند کشور کلیدی، نه فقط در ایالات متحده. در مورد اسرائیل، نتانیاهو هنوز با چشم‌انداز تعقیب قضایی در مورد پرونده‌های فساد روبه‌رو است و او در ائتلافی با وزرای راست افراطی حکومت می‌کند که برخی از آنها درگیری غزه را بهانه‌ای برای بیرون راندن جمعیت فلسطینی می‌دانند.