دنیای اقتصاد/متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

علی‌اکبر ولایتی، مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل در گفت‌وگو با روزنامه فایننشال‌تایمز تاکید کرد: هر کشور غربی اگر بخواهد با ایران تعامل درست و بدون مداخله در امور داخلی و با حقوق برابر داشته باشد، در‌های جمهوری اسلامی ایران به روی آنها باز است. او در بخش دیگری از این گفت‌وگو اظهار کرد: سیاست خارجی ایران سیاستی مستقل و با نگاه به شرق است؛ ولی حتما ما به دنبال تعریف مجدد موازنه با دیگر کشور‌های غربی یا شرقی و جهان سومی هستیم.
 
در ادامه متن گفت‌وگو آمده است.

نظر شما در مورد اقدام اسرائیل در حمله به اماکن نظامی ایران چیست؟
آنچه رژیم صهیونیستی انجام داد هیاهو برای هیچ بود. ایران کشوری است که بیشترین ماندگاری در تاریخ را دارد و مدافعان این کشور خود ملت عزیز ایران هستند. اثرات گستاخی‌‌‌ای را که صهیونیست‌‌‌ها کردند، اگر بخواهیم در بین مردم ببینیم کافی است به همه شهر‌‌‌ها و روستا‌‌‌ها سر بزنید و از مردم بپرسید. رژیم صهیونیستی با این کار، ابهت خود را زیر سوال برد و حتی مورد شماتت حامیان خود قرار گرفت. از منظر ناظران، این اقدام در مقابل ایران، تنها کشوری در جهان که توانست گنبد آهنین رژیم صهیونیستی را در هم بشکند، حقیقتا کم‌مایه بود.

ایران چقدر نگران کشیده شدن به درگیری منطقه‌‌‌ای گسترده با اسرائیل است؟
رژیم صهیونیستی کوچک‌تر از آن است که با ایران که یک قدرت منطقه‌‌‌ای و بین‌المللی است درگیر شود، ولی به عنوان یک آتش‌بیار معرکه می‌تواند خاورمیانه را که حساس‌‌‌ترین منطقه جهان است به آتش بکشد و جرقه‌‌‌ای به انبار باروت منطقه بزند. اما ایران کشوری است که می‌تواند خود و دوستانش را از این آتش‌افروزی دور نگه دارد و تنها مجموعه‌‌‌ای که می‌تواند این اشرار صهیونیستی منطقه را سر جای خود بنشاند، مجموعه مقاومت است. ما در تاریخ شروع‌کننده هیچ جنگی نبوده‌‌‌ایم و جنگ تحمیلی نمونه بارز و مصداق عینی این موضوع است، ولی با هر تجاوز به گونه‌‌‌ای قاطعانه برخورد می‌‌‌کنیم که متجاوز را پشیمان کند.

آیا آمریکا پیشنهادی برای کاهش تنش به ایران داده است؟
آمریکا در چند میدان ایفای نقش می‌کند؛ یکی اینکه رژیم صهیونیستی را تا دندان مسلح می‌کند و در مجامع بین‌المللی از آنها حمایت کرده و هیچ اقدام جدی در جهت جلوگیری از جنایات این رژیم کودک‌کش انجام نمی‌‌‌دهد. از سوی دیگر ماموران رسمی آنها همان که مطلوب اسرائیل باشد را بیان می‌کنند و بعد افراد کنار رفته و بازنشسته و دلال‌‌‌ها و لابی‌‌‌گران منطقه‌‌‌ای را فعال می‌کنند و مدعی هستند که می‌‌‌خواهند جلوی افزایش تنش را بگیرند. ما باوری به حسن نیت آمریکا نداریم، بنابراین حمایت مستقیم و بی‌چون و چرا از اسرائیل از سویی و دعوت به آرامش توسط دلالان آنها از سوی دیگر دو روی یک سکه هستند.

آیا ایران مایل به از‌سرگیری مذاکرات با آمریکا در مورد کاهش تنش‌‌‌های منطقه‌‌‌ای و بحران هسته‌‌‌ای است؟
کانال‌‌‌های ارتباطی همیشه وجود داشته، ولی آمریکا نشان داده که تمایلی به کاهش تنش ندارد. تجربه طولانی و تلخی که ایران در مورد مذاکره با آمریکا داشته نشان می‌دهد که به آنها هیچ اطمینانی نیست.

بارزترین این تجربه مربوط به برجام است که دولت اوباما همواره مستقیم و غیرمستقیم از آن حمایت می‌‌‌کرد. ولی در زمان رئیس جمهور بعدی یعنی ترامپ به کلی منکر تفاهمات شد و این سابقه تلخ در روابط ایران و آمریکا وجود دارد. یک زمانی مرحوم دکتر مصدق در جهت جلب حمایت آمریکا به واشنگتن سفر کرد و با هری ترومن، رئیس جمهور وقت آمریکا و دین آچسن، وزیر خارجه دیدار کرد و از آنها قول گرفت که در ملی شدن صنعت نفت از ایران حمایت کنند. بعد از روی کار آمدن آیزنهاور از حزب جمهوری‌خواه، او قول و قرار‌‌‌های انجام‌شده بین دولت ملی ایران و آمریکا را زیر پا گذاشت و با انگلیس دست به یکی کردند و طرح آژاکس را برای براندازی دکتر مصدق طراحی کردند. در راس این مجموعه آمریکایی-انگلیسی کرمیت روزولت (نوه روزولت) بود و محمدرضا پهلوی را به سلطنت برگرداند و تمام تلاش‌‌‌های ایران در جهت ملی شدن صنعت نفت را بر باد داد. چند ماه بعد از سقوط مصدق، کنسرسیومی را تشکیل دادند که ۴۰‌درصد منافع نفت ایران متعلق به آمریکا و ۴۰‌درصد به نفع انگلیس و ۲۰‌درصد هم بین فرانسه و هلند و ایتالیا تقسیم می‌‌‌شد.

از طرف آمریکا در کنسرسیوم شخصی به نام هوارد پیج، نماینده شرکت نفتی استاندارد اویل نیوجرسی بود و از طرف ایران دکتر علی امینی که دست‌پرورده آمریکا بود، نماینده شد و تا انقلاب اسلامی به همین ترتیب نفت ایران غارت می‌‌‌شد؛ بنابراین آمریکایی‌‌‌ها هیچ گاه به‌رغم فرصت‌‌‌های مختلف در مقاطع گوناگون، حسن عمل و وفای به تعهدات نداشته‌‌‌اند.

نتایج انتخابات آمریکا چه تاثیری بر سیاست منطقه‌‌‌ای و هسته‌‌‌ای ایران و چشم‌انداز از‌سرگیری مذاکرات هسته‌‌‌ای خواهد داشت؟
در این مورد باید بگویم که «آنچه آقای بایدن به آرامی می‌‌‌گوید آقای ترامپ فریاد می‌‌‌زند.» ما هر دو تجربه را در مورد ارتباط با آمریکا داریم و به هیچ وجه سابقه خوبی از مذاکره با آمریکایی‌‌‌ها نداریم.

 ایران امروز به هیچ وجه قابل مقایسه با ایران زمان پهلوی نیست. ایران امروز بدون تردید قدرت اول منطقه است و قابل مقایسه با هیچ کشور دیگری در منطقه نیست و به لحاظ حیثیت بین‌المللی یکی از چند کشور تاثیرگذار در کل جهان است. سیاست خارجی ایران سیاستی مستقل و با نگاه به شرق است، ولی این به آن معنا نیست که به لحاظ سیاسی یک شرقی باشد. ولی حتما ما به دنبال تعریف مجدد موازنه با دیگر کشور‌‌‌های غربی یا شرقی یا جهان سومی هستیم.

ما دست هر کشوری را اعم از اروپایی یا آسیایی یا آفریقایی که برای دوستی به سمت ما دراز شود، می‌‌‌فشاریم. امروز ایران توانسته برای اولین بار در تاریخ معاصر و متاخر پنج طرف لبنان، سوریه، یمن، فلسطین و عراق را به یکدیگر نزدیک کند و از بعضی دیگر از کشور‌‌‌های آمریکای لاتین نظیر ونزوئلا و آفریقایی مانند آفریقای جنوبی و آسیایی حمایت معنوی کند.

اینکه ایران بلافاصله بعد از درخواست، عضو پیمان شانگهای و بریکس شده [که] نشان‌دهنده این است که قطب جدیدی بین روسیه و چین تشکیل شده و هر دو با قوت معتقد به دوستی و همکاری با ایران هستند.

هر کشور غربی هم اگر بخواهد با ایران تعامل درست و بدون مداخله در امور داخلی و با حقوق برابر داشته باشد در‌‌‌های جمهوری اسلامی ایران به روی آنها باز است؛ با نگاهی به سابقه کشورمان از ابتدای انقلاب به‌ویژه دوران وزارت خارجه بنده، این موضوع کاملا مشهود بود و روابط بسیار خوبی با کشور‌‌‌های مهم اروپایی از طرفی و کشور‌‌‌های شرقی از طرف دیگر، برقرار کرده بودیم.