دنیای اقتصاد/متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

حزب حاکم ژاپن (LDP) اکثریت خود را در انتخابات پارلمانی روز یکشنبه از دست داد؛ زیرا رای‌دهندگان با رد قاطع وضعیت موجود، سیاست ژاپن را به نامطمئن‌ترین دوره خود در چند سال اخیر سوق دادند. به گزارش رادیو تلویزیون عمومی NHK، حزب لیبرال دموکرات (LDP) که از سال‌۱۹۵۵ به این سو به جز چهار سال بر ژاپن حکومت کرده است، بیش از ۵۰کرسی را در انتخابات مجلس نمایندگان از دست داد.«هیساکو اونو»، «موتوکو ریچ» و «کیوکو نوتویا» در گزارش خود برای نیویورک‌تایمز نوشتند، برای بیش از یک دهه، انتخابات در ژاپن برای لیبرال دموکرات‌های محافظه‌کار رنگ و بوی فرمالیته به خود گرفته بود. این‌بار، مردم خسته و خشمگین از رسوایی طولانی مدت مالی، سیاسی، تورم فزاینده و بار تامین خانواده‌ها، تنها یک‌ماه پس از انتصاب «شیگرو ایشیبا» به‌عنوان نخست‌وزیر جدید، ضربه تحقیرآمیزی به حزب وارد کردند. این شکست حتی زمانی آشکارتر شد که حزب «لیبرال دموکرات» (LDP) نتوانست از طریق ائتلاف حزبی با شریک سنتی خود «کومیتو» اکثریت را در مجلس دارای ۴۶۵کرسی به‌دست آورد.
 
لیبرال دموکرات‌ها (که با ۲۴۷کرسی وارد انتخابات شدند) شب را با کمتر از ۲۰۰کرسی به پایان رساندند و برخی از وزرای کابینه در مناطق خود شکست خوردند. این ائتلاف همراه با «کومیتو»، بازوی سیاسی «سوکا گاکای»، یک فرقه بودایی، کمتر از ۲۳۳کرسی ای که برای حفظ اکثریت نیاز داشتند، به‌دست آورد. اپوزیسیون به رهبری «حزب دموکراتیک ژاپن» حداقل ۲۵۰کرسی به‌دست آورد. درست دو هفته قبل، چنین نتیجه‌ای بعید به نظر می‌رسید. اما در ساعات اولیه صبح دوشنبه، «لیبرال دموکرات‌ها» مجبور شدند به این فکر کنند که آیا می‌توانند ائتلاف خود را برای حفظ قدرت گسترش دهند یا اینکه گروهی از احزاب مخالف می‌توانند برای تشکیل دولت گرد هم آیند. ایشیبا در صحبت با NHK – که غمگین و متاسف به نظر می‌رسید- گفت که لیبرال دموکرات‌ها پس از اینکه «رای‌دهندگان رأی بسیار سختی دادند»، باید «تلاش کنند تا این نتیجه را بپذیرند.» او گفت که همکاری با شرکای دیگر را در نظر خواهد گرفت، با چشم به مذاکره با طرف‌هایی که «اعتماد مردم را جلب کرده‌اند» درحالی‌که خودش این کار را نکرد.

اکنون که ۲۶روز از تصدی وی می‌گذرد، پرسش این است که آیا ایشیبا به‌عنوان نخست‌وزیر جان به در خواهد ماند یا خیر؟ اگر چنین نشود، کشور ممکن است به آن نوع رهبری «درهای گردان» بازگردد که در گذشته مشخصه سیاست ژاپن بود. «تسونئو واتانابه» یکی از اعضای ارشد بنیاد صلح ساساکاوا در توکیو، می‌گوید: «ما دیگر چنین مشکلی را نمی‌خواهیم. اما به نظر می‌رسد وضعیت به زمان بسیار دشواری برسد.» اوایل روز دوشنبه، «یوشیهیکو نودا»، نخست‌وزیر سابق و رهبر فعلی «حزب دموکراتیک ژاپن» در اظهاراتی به خبرنگاران گفت که به هدف خود در نفی اکثریت لیبرال دموکرات‌ها دست یافته است.

اما او از بیان جزئیات برنامه‌های خود برای رهبری خودداری کرد. نودا گفت: «بهتر این است که ما بتوانیم فورا یک دولت تغییر دهیم. با این حال، حداقل، من فکر می‌کنم که عبارت «در آستانه تغییر دولت» قطعا بیشتر به واقعیت تبدیل شده است. فکر می‌کنم این تازه آغاز راه است.» برخلاف کشورهای دیگر، که در آن رای‌دهندگان بر سر ایدئولوژی و پلتفرم‌های سیاسی بسیار متفاوت دچار شکاف هستند، رای‌دهندگان ژاپنی از این احساس که همه گزینه‌ها الهام بخش نبوده و حزب حاکم «از خود راضی» شده، ناامید شده‌اند. هر دو باری که لیبرال دموکرات‌ها در هفت دهه گذشته قدرت را از دست دادند، نتیجه از قبل به‌طور گسترده پیش‌بینی شده بود. از زمانی که این حزب در سال۲۰۱۲ تحت رهبری شینزو آبه به قدرت بازگشت، با اطمینان از پیروزی وارد انتخابات شده است. «ماساکو تاناکا»، ۶۰ساله، یک کارمند دفتری در یک گردهمایی بعد از ظهر جمعه در توکیو برای یک قانون‌گذار لیبرال دموکرات که در رقابت تنگاتنگی با نامزدی از بزرگ‌ترین حزب مخالف («دموکرات مشروطه») بود، گفت: «فکر نمی‌کردم این رقابت نزدیک باشد.»

ایشیبا، ۶۷ساله، در جریان گردهمایی‌های انتخاباتی گفت که حس «بزرگ‌ترین بحران» را دارد. بر اساس نظرسنجی انجام‌شده توسط روزنامه «نیهون کیزای» و «تی وی توکیو»، میزان محبوبیت او پس از روی کار آمدن در اول اکتبر کمترین میزان محبوبیت در بین نخست‌وزیران ژاپن در دوره مشابهی در دوران حکومتش از سال۲۰۰۲ بود. در روز یکشنبه، ناامیدی رای‌دهندگان در مشارکت منعکس شد که کمی کمتر از ۵۴درصد از واجدان شرایط رای دادن بود که کمتر از انتخابات عمومی سه سال قبل بود. لیبرال دموکرات‌ها همچنان بیشترین کرسی‌ها را در میان هر حزبی به‌دست آوردند.

شرایطی که لیبرال دموکرات‌ها با آن مواجه بودند - یا احتمالا ایجاد کرده بودند - یادآور دو بار گذشته بود که آنها قدرت را از دست دادند. در سال۱۹۹۳، رای‌دهندگان حزب را پس از افشای فساد و ترکیدن شدید حباب املاک و مستغلات که اقتصاد را وارد رکود کرد، بیرون کردند. هفت حزب مخالف گرد هم آمدند تا یک دولت تشکیل دهند؛ اما تنها در عرض ۱۱ماه سقوط کرد. در سال ۲۰۰۹، حزب دموکراتیک ژاپن در یک نتیجه قاطع پیروز شد؛ زیرا رای‌دهندگان به دنبال مجازات لیبرال دموکرات‌ها به‌دلیل ناتوانی در احیای اقتصاد رو به زوال بودند. در هر دوی این موارد، اپوزیسیون به همان اندازه که فرصتی برای رای‌دهندگان بود تا ناامیدی خود را از حزب حاکم قدیمی ابراز کنند، چشم‌اندازی قوی برای تغییر ارائه نکردند.