روزنامه سازندگی/متن پیش رو در سازندگی منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

“جلیلی” همزمان با “پزشکیان” به مجلس رفت، اما کلیات لایحه بودجه رای آورد

کلیات بودجه ۱۴۰۴ روز گذشته به‌ رغم مخالفت چهره‌های تندرو و پایداری با مهم‌ترین لایحه مالی دولت، تصویب شد و رئیس جمهور بر اینکه بودجه سال آینده از همه لحاظ و حتی در کوچک‌ترین جزییات نیز شفاف است، تاکید کرد. مخالفان دولت ولی تمام تلاششان را برای تصویب نشدن کلیات این بودجه انجام دادند. رفتار رقیبان مسعود پزشکیان دیگر به عادتی روتین تبدیل شده است، گویا که اگر التهاب ایجاد نکنند، حیات‌‌شان به خطر می‌‌افتد. بازی جدید این بار ضمن مخالفت با تصویب کلیات بودجه در صحن علنی حضور سعید جلیلی در کمیسیون اصل ۹۰ مجلس بود که مشخص هم نیست او قرار بوده دقیقاً چه نقشی را در بررسی بودجه ایفا کند. البته به گفته برخی از نمایندگان، این جلسه در محل برگزاری جلسات کمیسیون اصل ۹۰ برگزار شد بنابراین جلسه تشکیل شده، ربطی به کمیسیون اصل ۹۰ نداشته و در اصل جلسه فراکسیون انقلاب اسلامی بوده است. شاید با چنین کاری دیگر مطمئن شویم که تندروها عکس‌های شائبه‌انگیز که در فضای مجازی بچرخد را دوست دارند! به هر حال سعید جلیلی، بنیانگذار دولت سایه و مرد نزدیک‌تر از سایه به پایداری‌ها به دعوت فراکسیون انقلاب اسلامی و درست روز حضور مسعود پزشکیان به آنجا رفته بود. این موضوع که جلیلی و دوستانش تحت عنوان دولت سایه، علاقه زیادی به دخالت در اموری دارند که هیچ ربطی به آنها ندارد بر کسی پوشیده نیست. اما به نظر می‌رسد، آغاز جنگ روانی تندروها علیه دولت، پایانی ندارد. نکته جالب توجه این است که فراکسیون انقلاب اسلامی که زمانی از حامیان پروپا قرص احمدی‌نژاد هم بود تا روز سه‌شنبه هیچ جلسه‌ای درخصوص درباره بودجه ۱۴۰۴ نداشته و به یک‌باره تصمیم می‌گیرد تا سعید جلیلی را به جلسه خودشان در اتاق کمیسیون اصل ۹۰ دعوت کند. در نتیجه از آنجایی که بیشترین مخالفان کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۴ از میان نمایندگان پایداری بود و با توجه به حضور سعید جلیلی، رقیب انتخاباتی مسعود پزشکیان بعید نیست که این مخالفت هدفمند بوده باشد.
به صحن علنی پارلمان برگردیم. مجلس روز سه‌شنبه کارش را این‌طور شروع کرد. ریاست را محمدباقر قالیباف بر عهده داشت و از مهم‌ترین دستور کار پیش‌روی بهارستانی‌ها بررسی گزارش اول کمیسیون تلفیق در مورد لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ کل کشور و در صورت اینکه زمان تمام نشود، بررسی تقاضای استعفای عبدالکریم حسین‌زاده، نماینده نقده و اشنویه بود. رئیس‌جمهور پزشکیان همان‌طور که از قبل هم در خبرها اعلام شده بود برای دفاع از مهم‌ترین لایحه مالی کشور به بهارستان رفت. پس از آنکه قالیباف کمی صحبت کرد، پزشکیان با دعوت او برای دفاع از کلیات لایحه بودجه پشت تریبون رفت و این‌طور دفاع کرد «از نظر فکری و چارچوب برای ارائه بودجه ۴ اصل را در نظر داشتیم؛ ساختار، توجه به ثبات، رشد اقتصادی و عدالت».
به گفته رئیس‌جمهور، بودجه ارائه شده شفاف است و به صورت شفاف همه پول‌هایی که در قیمت‌های مختلف هزینه می‌شد در این بودجه به شما ارائه شده است. وی افزود: از رهبری نیز اجازه گرفتیم، مقداری از ارزی که وسط سال تقاضا می‌کردیم را قبل این اتفاقات به بودجه بیاوریم. در رابطه با رشد اقتصادی تلاش کردیم، مقررات و قوانین را ثبات ببخشیم. مدام مقررات و آیین‌نامه را عوض نکنیم. مالیات بنگاه و شرکت‌های بورسی را تلاش کردیم همان ۲۰ درصد بماند و به ۲۵ درصد مطابق قانون افزایش ندادیم. اگر درآمد کسب کردند و آن را سرمایه‌گذاری کردند، مالیات به آن درآمد تعلق نمی‌گیرد. تلاش کردیم به آنها کمک کنیم. برای کسبه مالیات را مانند حقوق‌بگیران کردیم و تا ۲۴ میلیون درآمد مالیات نمی‌گیریم. پزشکیان با اشاره به افزایش حقوق‌ها در سال آینده گفت: «درخصوص عدالت سعی کردیم ۲۰ درصد حقوق را افزایش دهیم. اما متوسط افزایش حقوق ۲۸ درصد است. کسانی که هزینه بیشتر دارند و خانواده بزرگ‌تری دارند، افزایش حقوق آنان تا ۴۰ درصد است. مالیات از حقوق‌ها بالای ۲۴ میلیون اخذ می‌شود. درخصوص نهاده‌ها و کالاهای اساسی و دارو و تجهیزات سعی کردیم، ارز را داشته باشیم که در دارو و کالاهای اساسی مشکل پیدا نکنیم».

دفاعی کوتاه اما تاثیرگذار
با اینکه مسعود پزشکیان ۳۰ دقیقه برای دفاع از بودجه فرصت داشت اما زمانی کوتاهی را به بیان دفاعیات خود اختصاص داد و سکوت او درباره استعفای عبدالکریم حسین‌زاده از نمایندگی مجلس مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت. پس از پایان دفاعیان مسعود پزشکیان، سخنگوی دو کمیسیون برنامه و بودجه و تلفیق بودجه پشت تریبون آمدند و ضمن قرائت گزارش کمیسیون خود از موافقت با کلیات لایحه بودجه خبر دادند. در این میان پیش از آنکه موافقان و مخالفان مهم‌ترین لایحه مالی دولت به بیان نطق خود بپردازند، محمدباقر قالیباف در رابطه با لایحه بودجه سخن گفت که البته در یک اشتباه لایحه بودجه ۱۴۰۴ را لایحه بودجه ۱۴۰۳ خواند. موضوعی که باعث شد، دقایقی بعد از تریبون هیات‌رئیسه بابت این اشتباه عذرخواهی کرد و آنچه گفته بود را جبران کرد.
برای مخالفت با بودجه ارائه شده، پایداری‌ها به صف شدند. پس از آن نصرالله پژمان‌فر، نماینده مشهد و رئیس کمیسیون اصل ۹۰ به ‌عنوان اولین مخالف لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ پشت تریبون قرار گرفت. صحبت‌های او که همزمان شده بود با خروج مسعود پزشکیان از مجلس این موضوع موجب شد تا صدای انتقاد این نماینده عضو جبهه پایداری بلند شود. او خطاب به مسعود پزشکیان گفت: خوب بود رئیس‌جمهور این اظهارات را هم می‌شنید و بعد می‌رفت. هیچ‌کس اینجا نیست. موضوع جبران خدمات اولین موردی است که در مورد لایحه بودجه مطرح می‌شود. تقریباً حدود ۲۰ درصد حقوق افزایش پیدا کرده و تورم هم افزایش پیدا کرده که در این مورد نکته این است آن جبران خدمات اتفاق نمی‌افتد. در بودجه توضیحی در مورد قدرت خرید مردم گفته نشده است. به مصوبه کالابرگ مجلس توجه نشده است. حسین صمصامی از دیگر مخالفان کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۴ بودجه بود. او در نطق مخالفت خود گفت: تورم سال جدید به دلیل تصمیماتی بود که در بودجه سال گذشته در زمینه کالاهای اساسی اتخاذ شد و اگر ما بخواهیم ارز کالاهای اساسی را باز هم کاهش دهیم قطعاً تورم در سال آینده افزایش چشمگیری خواهد یافت و این موضوع نارضایتی مردم را از افزایش می‌دهد.
همچنین جعفر قادری، نماینده اصولگرای مجلس که در چند روز گذشته از احتمال رد کلیات لایحه بودجه خبر داده بود، روز گذشته نیز در مخالفت با آن گفت: دولت تکالیفی درخصوص نوشتن آیین‌نامه‌های اجرایی برنامه هفتم پیشرفت داشت اما وقتی هنوز اقدامی جدی برای نوشتن این آیین‌نامه‌ها نکرده است، چگونه می‌خواهد بودجه را منطبق با برنامه اجرا کند؟

حسینعلی حاجی‌دلیگانی، دیگر نماینده اصولگرا هم در مخالفت با کلیات لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ گفت: لایحه بودجه ۱۴۰۴ به هیچ‌وجه منطبق با قانون برنامه هفتم نیستم. وی بیان کرد: «درحالی که در قانون برنامه هفتم پیشرفت کشور تاکید شده که ما باید به سمت تحقق رشد ۸‌ درصدی اقتصاد برویم اما گویا دولت هیچ اراده‌ای برای اجرای قانون برنامه هفتم ندارد و اعداد و ارقامی که لحاظ کرده، نشان می‌دهد که قرار نیست رشد ۸ درصد اقتصاد محقق شود. دولت باید به سمت تورم تک‌نرخی حرکت کند اما با این لایحه بودجه که دولت به مجلس ارائه کرده قطعاً نرخ تورم در سال آینده تشدید خواهد شد. از دیگر نقاط ضعف لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ افزایش نرخ بهره بانکی است».
در این بین نکته قابل توجه رفتار مجتبی ذوالنوری، نماینده پایداری پارلمان بود. او که همیشه یکی از سردمداران هجمه علیه دولت و هر جریان فکری و سیاسی به غیر از خودش بود، این ‌بار برخلاف تصور همگان به‌ عنوان مدافع کلیات لایحه بودجه پشت تریبون و در ادامه تغییر مواضع خود در مورد سیاست خارجی و برجام، این بار در دفاع از لایحه بودجه دولت مورد حمایت اصلاح‌طلبان صحبت کرد و ضمن دفاع از لایحه بودجه حتی پاسخ منتقدان لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ را هم داد. ذوالنوری گفت: «معمولاً برخی از موضوعات بودجه‌ای برای دولت‌ها به ‌عنوان حیاط‌خلوت محسوب می‌شد که یکی از آن بودجه سنگین هدفمندی است یکی از دلایلی که بودجه سال آینده انبساطی جلوه داده شده، این است که دولت‌های قبل بودجه هدفمندی را در لایحه نمی‌آوردند اما امسال رقم کلان آن آمده و سقف بودجه را بالا بردند به همین دلیل تلقی آن است که بودجه انبساطی شده، حال آنکه بودجه امسال شفاف است».
به هر حال در نهایت، نمایندگان مجلس با ۱۴۶ رای موافق ۹۶ رای مخالف و ۴ رای ممتنع از ۲۴۹ نماینده حاضر در صحن علنی مجلس شورای اسلامی با کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۴ موافقت کردند.