اقتصاد نیوز/متن پیش رو در اقتصاد نیوز منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

گروهی از ناظران بر این باورند که اسرائیل برای برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری در آمریکا و بازگشت دونالد ترامپ به کاخ‌سفید روز شماری می‌کند. این گروهی مدعی‌اند، نتیجه انتخابات آمریکا می‌تواند به اشکال متفاوت معادلات خاورمیانه را تحت تاثیر قرار دهد. با این‌همه در شرایط کنونی به واسطه 2 متغیر، تجاوز محدود اسرائیل و عدم تمایل تهران به تنش، بعید است زمینه برای رویارویی تمام عیار فراهم شود.
 
به دنبال حمله تجاوزکارانه و درعین‌حال محدود رژیم اسرائیل به برخی از پایگاه‌های نظامی ایران که بر اساس برآوردهای خسارات اندکی بدان‌ها وارد شده، تحلیل‌ها در باب آینده معادلات خاورمیانه افزایش‌یافته است. گروهی بر این باورند که عقب‌نشینی اسرائیل از مواضع ادعایی‌اش باتوجه‌ به تمایل ایران برای ثبات در منطقه و برقراری آتش‌بس در غزه ممکن است، خاورمیانه را از دوراهی رویارویی تمام‌عیار عقب بکشاند. این گروه با اشاره به لفاظی‌های ایالات متحده و تکرار مواضع ادعایی این بازیگر مبنی بر تعهد آهنین‌اش برای حراست از اسرائیل بر این باورند که ایالات متحده در هفته‌های اخیر به واسطه هراس از رویارویی تمام‌عیار اسرائیل را تحت‌فشار قرارداد و در نهایت توانست ماجراجویی‌های این بازیگر را تا حدودی مهار کند.

پیش‌تر ایران در واکنش به ترور اسماعیل هنیه، رهبری حماس، سید حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان و عباس نیل‌فروشان، معاون عملیاتی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران با پرتاب بیش از ۱۸۰ موشک بالستیک اهداف و مواضع تل‌آویو را هدف قرارداد. پس از آن بود که لفاظی‌های تل‌آویو آغاز شد و ادعاها در باب هر حمله ادعایی به تأسیسات نفتی و هسته‌ای ایران اوج گرفت. اما اسرائیل در عمل صرفاً توانست برخی از پایگاه‌ها را هدف حملات محدود قرار دهد.

 در همین راستا، فارین پالسی با انتشار یادداشتی مدعی شد: در شرایط کنونی و به‌واسطه متغیرهایی چون پاسخ محدود اسرائیل در کنار تمایل ایران برای آتش‌بس در غزه و لبنان، دامنه تنش‌ها تشدید نشود. این نشریه به نقل از صنم وکیل، مدیر برنامه خاورمیانه و شمال آفریقا و فعال در چتم هاوس مدعی شد: رویارویی اخیر و عبور اسرائیل از خط‌قرمزها، می‌توانست تنش‌ها را تشدید کند؛ بااین‌همه در عمل حمله محدود تل‌آویو موجب‌شده تا گمانه‌زنی‌ها درباره رویارویی احتمالی تمام‌عیار کم‌رنگ‌تر شود.

او در ادامه ادعا کرد، ایران به‌دنبال تنش‌زدایی بوده هست و از همین رو با وجود این‌که پاسخ به این حمله، حق مشروع این بازیگر است؛ اما ممکن است در ازای برخی از پارامترها چون برقراری آتش‌بس در غزه، به توجه به ماجراجویی‌های اسرائیل و به‌جای ورود به تله تل‌آویو، از رویکردی پیروی کند که ماحصلش برقراری ثبات نسبی به خاورمیانه است.

گروهی از ناظران ضمن تکرار این ادعا بر این باورند که سایر کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و خاورمیانه نیز با ایران هم‌صدا هستند، رویکرد و مواضع این گروه از کشورها بعد از حمله اسرائیل به برخی از پایگاه‌های ایران، گویای این واقعیت است.

 بااین‌همه آزریل برمانت، محقق ارشد مؤسسه روابط بین‌الملل پراگ در گفت‌وگو با فارین پالسی مدعی شد، اسرائیل ممکن است نخواهد به ماجراجویی‌های خود پایان دهد، بااین‌همه تصور می‌کنم دولت جو بایدن، رئیس‌جمهوری کنونی آمریکا، برای مهار این بازیگر به‌تمامی اهرم‌های خود متوسل خواهد شد.

این تحلیلگر در ادامه ادعا کرد، فارغ از حمایت‌های بی‌قیدوشرط ایالات متحده از اسرائیل، انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا که ۵ نوامبر برگزار می‌شود، می‌تواند بر تصمیم‌گیری اسرائیل تأثیرگذار باشد. صنم وکیل نیز ضمن تأیید ادعای فوق، بر این باور است: اسرائیل تصور می‌کرد پیش از کارزار ریاست‌جمهوری در آمریکا فضای مناسبی برای مانور دارد، اما این‌گونه نشد. حالا نیز ممکن است رئیس‌جمهوری بعدی ایالات متحده قدرت مانور این بازیگر را محدود و محدودتر کند.
 
به گفته صنم وکیل، از منظر اسرائیل این مسئله که چه کسی سکان‌دار کاخ سفید می‌شود، بااهمیت است. برمنت نیز ضمن تأیید این سخنان، می‌گوید: رؤیای نتانیاهو بازگشت دونالد ترامپ به کاخ‌سفید است. تردیدی وجود ندارد که کابینه نتانیاهو ترجیح می‌دهد ترامپ رئیس‌جمهوری بعدی آمریکا باشد، تا بتواند با اطمینان خاطر بیشتر ماجراجویی‌های خود را محقق کند.

فارین پالسی در ادامه ادعایش آورد، مشخص نیست که آیا دولت کاملا هریس، نامزد دموکرات انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، مایل است فراتر از دولت بایدن پیش برود یا خیر؛ چراکه مشخص نیست نامزد حزب دموکرات در صورت پیروزی توان و یا تمایلی برای مهار اسرائیل داشته باشد؛ از همین رو این گزاره فعلاً سؤالی است که پاسخی دقیق برای آن وجود ندارد.

فارین پالسی در ادامه ادعای خود آورد، هریس بارها حق اسرائیل برای دفاع از خود را تأیید کرده و حمایت "تزلزل‌ناپذیر" واشنگتن از این کشور را تبلیغ کرده است، اما او همچنین در مقاطعی، بیشتر از بایدن از اقدامات اسرائیل انتقاد کرده است. مخالفت او با سیاست‌های ایران کم‌رنگ بوده است. هرچند هریس در جریان مصاحبه‌ای و در پاسخ به سؤالی درباره "بزرگ‌ترین دشمن" ایالات متحده، از ایران سخن گفت.

صنم وکیل در این باره مدعی است: «در ارتباط با ایران، نمی‌توانم بگویم که هر 2 نامزد لحن یکسانی دارند، اما به لحاظ ماهوی به نظر می‌رسد هم ترامپ و هم هریس رویکرد تندی در ارتباط با ایران دارند. هم‌زمان برمن نیز ادعا کرد، بعید است ایران به حمله محدود اسرائیل پاسخ دهد؛ بااین‌همه گام‌های بعدی 2 بازیگر قابل‌پیش‌بینی نیست و شاید این پایان داستان نباشد.

ساناز نفیسی