روزنامه سازندگی/متن پیش رو در سازندگی منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

فرشاد گلزاری| تنها دو روز دیگر به ۵ نوامبر و برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات‌متحده باقی است و تمام دنیا درحال نظاره کردن این روزها هستند تا ببینند، چهل‌وهفتمین ساکن کاخ سفید چه کسی خواهد شد. آنچه این روزها در مبنای کلی و نگاه کلان مورد تحلیل و تفسیر اندیشکده‌ها، تحلیلگران و ناظران بین‌المللی قرار گرفته این نیست که کدام نامزد چه میزان آراء را به خود اختصاص می‌دهند بلکه این موضوع دائم توسط موسسات نظرسنجی و افکارسنجی در حال بررسی است و داده‌های آنها به صورت روزانه منتشر می‌شود. اگرچه آرایش آرای کامالا هریس و دونالد ترامپ در ایالت‌ها می‌تواند مهم باشد اما واقعیت این است که آنچه می‌تواند در دقیقه ۹۰ کفه ترازو را به نفع دموکرات‌ها یا جمهوری‌خواهان سنگین کند، رأی‌دهندگان مردد و آرای الکترال (Electoral College) یا همان مجمع گزینندگان است. اگرچه آرای ملی هر نامزد انتخاباتی دارای اهمیت خواهد بود اما آنچه به‌ عنوان تمام‌کننده انتخابات و تعیین رئیس‌جمهور باید مورد نظر باشد، همین الکترال کالج‌ها هستند و هر نامزدی که حداقل ۲۷۰ رأی الکترال را از مجموع ۵۳۸ رأی الکترال کسب کند به ‌عنوان رئیس‌جمهوری ایالات‌متحده معرفی می‌شود.
با گذر از این موضوع باید توجه شود که در خارج از آمریکا هم بسیاری از مقامات در اروپا، شرق آسیا و خاورمیانه منتظر آن هستند تا نتایج نهایی انتخابات ایالات‌متحده مشخص شود تا بدانند که قرار است طی ۴ سال آینده چه راهبری را «له یا علیه» واشنگتن داشته باشند. در این راستا تنها بلوکی که به ‌نوعی مشخص نگران خروجی انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به خصوص پیروزی دونالد ترامپ بوده، اتحادیه اروپاست.
این بلوک سیاسی و اقتصادی صرفاً نگران تاثیر اقتصادی پیروزی ترامپ بر خود نیست بلکه داستان بسیار پیچیده‌تر از این مسائل است. اروپایی‌ها تجربه زیست سیاسی- امنیتی در زمان ریاست جمهوری ترامپ بین سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰ میلادی را دارند اما واقعیت ماجرا این است که آنها به دلیل نگرانی از برخورد رادیکال آن سال‌های ترامپ در قبال ناتو، مجدداً این سوال را پیش‌روی خود دارند که اگر «غول نیویورک» پیروز شود، در شرایطی که اروپایی‌ها با روسیه درگیر هستند، او چگونه می‌خواهد قاره سبز را زیر سایه تهدید قرار دهد و اساساً راهبرد وی در این خصوص چه خواهد بود؟
ترامپ در زمینه تداوم حمایت واشنگتن از ناتو نکات خاص خود را در ذهن می‌پروراند و نگاه تردیدآمیزی را در مورد آینده این سازمان دارد. او در دوره اول ریاست جمهوری خود خواستار افزایش هزینه‌های دفاعی از سوی اعضای سازمان پیمان آتلانتیک شمالی شده بود و در تجمع فوریه ۲۰۲۴ اعلام کرد که روسیه را تشویق خواهد کرد تا هر کاری که می‌خواهد با اعضای ناتو که هزینه‌های دفاعی را پرداخت نمی‌کنند، انجام دهد! او اعتقاد دارد که ایالات‌متحده تقریباً ۱۰۰ درصد هزینه‌های ناتو را پرداخت می‌کرد و دلیل آن حمایت آمریکا از کشورهایی بود که در پرداخت سهم خود عقب ‌مانده بودند اما ترامپ تاکید می‌کند که این روند از زمانی که وی در سال ۲۰۱۶ وارد کاخ سفید شد، تغییر کرد.

دو دیدگاه اروپایی
در این میان دو نوع دیدگاه در اتحادیه اروپا وجود دارد. دیدگاه نخست این است که اروپایی‌ها خواهان ادامه حمایت آمریکا از آنها در قالب ناتو و سایر پیمان‌های دفاعی و امنیتی هستند. آنها اصرار دارند در شرایط کنونی که روسیه بی‌امان به دنبال زمین‌گیر کردن اوکراین است و امنیت ملی اروپایی‌ها به خطر افتاده، پیروزی ترامپ برای آنها مهلک خواهد بود و به همین جهت به دنبال آن هستند تا کامالا هریس روی کار بیاید. این طیف در این راستا به سخنان مقامات راست‌گرای اروپای شرقی اشاره می‌کنند و این مواضع را برای امنیت اروپا خطرناک می‌خوانند. به‌ عنوان مثال ویکتور اوربان، نخست‌وزیر مجارستان ادعا کرده که دونالد ترامپ در صورت پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا با روسیه در خصوص اوکراین مذاکره و توافق خواهد کرد. او که رابطه بسیار نزدیکی با پوتین و حتی چین دارد، گفته است که جمهوری‌خواهان در ایالات‌متحده علاقه‌ای به ارسال میلیاردها دلار تسلیحات و سایر کمک‌های مالی به اوکراین ندارند؛ همین موضع حالا باز هم طیف اول در اروپا را نگران کرده است.
اما نگاه دوم برخی از مقامات اروپایی در خصوص پیروزی ترامپ تا حد زیادی شاید برخلاف نگاه طیف اول باشد اما آنها این مواضع خود را کاملاً صحیح می‌دانند.
در این خصوص پولیتیکو حدود چهار روز پیش در گزارشی با استناد به اظهارات دیپلمات‌های اروپایی نوشت: «برخی از مقامات اروپایی بر این باورند که پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا می‌تواند، فرصتی برای اتحادیه اروپا باشد تا قوای دفاعی خود را تقویت کرده و موضع سخت‌تری در قبال چین اتخاذ کند». این رسانه آمریکایی به نقل از یک دیپلمات اروپایی که نخواست نامش فاش شود، اعلام کرد که بازگشت ترامپ می‌تواند یک ضربه تکان‌دهنده و سودمند باشد که فرصت رشد را برای اتحادیه اروپا فراهم می‌کند و به ‌نوعی رخوت اقتصادی پس از پاندمی کرونا و بحران انرژی که بعد از جنگ اوکراین ایجاد شد را از بین خواهد برد. منابع اروپایی با تأکید بر اینکه تمایل آنها به پیروزی ترامپ ناشی از علاقه آنان به او و سیاست‌هایش نیست، تصریح کردند ریاست‌جمهوری ترامپ مانند یک داروی تلخ است که اروپا باید با آن کنار بیاید تا پیشرفت کند. آنها با یادآوری رفتار ترامپ با اتحادیه اروپا در دور نخست ریاست‌جمهوری وی از ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰ به پولیتیکو گفتند که در صورت پیروزی دوباره ترامپ در انتخابات، او چنان رفتار خصمانه‌ای با اتحادیه اروپا خواهد داشت که این بلوک قدرت به‌جز افزایش هزینه‌های دفاعی، تقویت بخش فناوری و مقابله آشکارتر با چین، راهی نخواهد داشت.
از سوی دیگر برخی مقامات اروپا در پشت‌ صحنه سیاست به صورت پنهان از ادامه کمک‌ها به اوکراین ابراز نارضایتی می‌کنند. آنها اعتقاد دارند، ادامه این کمک‌ها با هر نوع و نامی که باشد در نهایت می‌تواند، ضربات ممتد اقتصادی را بر پیکره اتحادیه اروپا وارد کند و همین موضوع یک خروجی خطرناک خواهد داشت که آن ‌هم رشد و تقویت احزاب راست افراطی در پایتخت‌های اروپایی است؛ به عبارتی دیگر کشورهای قاره سبز به دنبال آن هستند که بتوانند هزینه‌های جاری در جنگ اوکراین را به دوش آمریکا بیندازند و یا اینکه از شر آن تا حد قابل قبول خلاص شوند.
گاردین در این خصوص نوشته: «واضح است که نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری پیش‌رو در آمریکا به دلیل رویکرد متفاوت نامزد دموکرات و جمهوری‌خواه در رابطه با جنگ اوکراین، قضیه مرگ و زندگی را برای کی‌یف مطرح می‌کند. اگر جریان تامین تسلیحات کند یا متوقف شود، پیشروی‌های اخیر روسیه در سراسر جبهه شرقی تسریع می‌شود و ساختمان‌ها در اوکراین آسیب‌پذیرتر خواهند شد. لذا حمایت سیاسی و تسلیحاتی غرب نیز ضروری است اما کمک‌های نظامی واشنگتن طی نزدیک به ۳ سال جنگ به ارزش بیش از ۶۴ میلیارد دلار، کمک‌های ارائه شده توسط سایر متحدان را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد».
این درحالی است که براساس گزارش‌های تایید شده از سوی سرویس اطلاعاتی کره‌جنوبی، ناتو و ایالات‌متحده اخیراً تعداد قابل توجهی از سربازان کره‌شمالی به دستور رهبر این کشور به روسیه اعزام شده‌اند تا در نهایت وارد جنگ اوکراین شوند و به نفع مسکو و علیه کی‌یف بجنگند. این موضوع تا جایی دامنه پیدا کرده که چوئه سون هوی، وزیر امور خارجه کره‌شمالی در سفر روز جمعه خود به مسکو و دیدار با سرگئی لاوروف، همتای روسی‌اش صراحتاً اعلام کرد که رهبر کره‌شمالی بر حمایت از روسیه در جنگ علیه اوکراین تاکید داشته است.