میزان عرضه خارج از شبکه گاز مایع در اواخر دهه 90 به‌اندازه‌ای بود که با وجود عرضه دو برابر نیاز واقعی مردم، باز هم شاهد شکل‌گیری صف‌های طولانی تحویل کپسول‌های 11کیلویی گاز مایع در استان‌های مختلف کشور از جمله سیستان‌وبلوچستان، هرمزگان و کرمان در فصول سرد سال بودیم.

با راه‌اندازی کامل سامانه الکترونیکی درخواست فرآورده‌های نفتی (سدف) و شناسایی تمامی متقاضیان واقعی گاز مایع در کشور، عرضه گاز مایع بالاخره ساماندهی شد و از گم‌شدن روزانه 3000 تن گاز مایع جلوگیری شد، گاز مایعی که در تناژ بالا با قیمت یارانه‌ای و حمایتی تأمین می‌شد، اما توسط قاچاقچیان از مرزهای کشور خارج می‌شد و با قیمت‌های چندده‌برابری به فروش می‌رسید.

کرامت ویس‌کرمی، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی در این خصوص گفت: "سال 1399 میزان تولید روزانه گاز مایع 6500 تن بود که از این میزان، روزانه 5800 تن عرضه می‌شد؛ در زمان حاضر با ساماندهی عرضه گاز مایع در بستر سامانه سدف، درحالی که روزانه 7200 تن گاز مایع تولید می‌شود، 2800 تن در روز گاز مایع به‌مصرف می‌رسد و نسبت به سال 99 از عرضه 3000 تن در روز گاز مایع مازاد جلوگیری شده است."

سوابق سامانه سدف و کارشکنی در ورود گاز مایع به آن

حدود 5 سال پیش سامانه سدف با هدف توزیع کپسول گاز مایع و نفت سفید برای خانوارهایی که به شبکه سراسری گاز متصل نیستند ایجاد شد تا با پایش این خانوارها، سوخت یارانه‌ای به دست مصرف‌کننده واقعی برسد و از مسیر اصلی منحرف نشود.

در واقع نگرانی اصلی، شفاف‌سازی و جلوگیری از قاچاق گاز مایع بود که در سمت دیگر مرز با قیمتی تا 60 برابر بیشتر به فروش می‌رسید و سامانه سدف با شناسایی تقاضای واقعی از این انحراف جلوگیری می‌کرد.

با این حال در فاصله زمانی حدود 4 سال، اگرچه برای توزیع نفت سفید سامانه سدف فعال بود، اما گاز مایع هنوز جای خود را در این سامانه پیدا نکرده بود و همین موضوع باعث می‌شد اگرچه وزارت نفت بیش از نیاز واقعی گاز مایع تحویل شرکت‌های توزیع می‌داد اما در بزنگاه‌هایی کپسول گاز در مناطقی که به گاز شهری دسترسی نداشتند نایاب و حتی کمیاب می‌شد و قیمت آن که با یارانه دولت در سال‌‌های 1401 و 1402 حدود 28 هزار تومان بود، بالای 200 هزار تومان به فروش می‌رسید.

در راستای اجرای بند ب تبصره 14 قانون بودجه سال 1402 و آیین‌نامه اجرایی هیئت وزیران توزیع گاز مایع برای مصرف‌کنندگانی که از گاز شهری بی‌بهره هستند، همانند گذشته مشمول دریافت گاز مایع یارانه‌ای است و بدون تغییر و با نرخ مصوب یارانه‌ای انجام خواهد شد، به‌شرط آنکه در سامانه سدف ثبت‌نام و درخواست خود را از این طریق اعلام کنند،
این در حالی است که حدود 95 درصد از متقاضیان دریافت گاز مایع مشمول قیمت یارانه‌ای هستند و 5 درصد باقیمانده که عمدتاً گاز مایع را برای مصارف غیرضروری و یا به‌عنوان سوخت دوم استفاده می‌کنند با تصمیم دولت، این سوخت را به‌قیمت 10درصد بیشتر از نرخ گاز مایع یارانه‌ای دریافت خواهند کرد.

با ثبت‌نام در سامانه سدف ماهیانه 4 کپسول گاز مایع به‌نرخ مصوب هر سال به هر خانوار اختصاص داده می‌شود، همچنین شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی موظف است تنها درب پالایشگاه، گاز مایع را به‌صورت عمده تحویل شرکت‌های موزع یا توزیع‌کننده‌ها بدهد که این شرکت‌ها زیر نظر وزارت صمت و سازمان حمایت از مصرف‌کننده و تولید‌کننده این سوخت را به‌شکل کپسول به خانوارهایی که به شبکه سراسری گاز متصل نیستند می‌رسانند.

نکته مهم آن است که توزیع فرآورده گاز مایع توسط عاملین و نمایندگی‌ها فقط از طریق سامانه سدف با زیرساخت الکترونیکی و استفاده از کارت بانکی امکان‌پذیر خواهد بود، موضوعی که همواره به خانوارهایی که به شبکه سراسری گاز نیستند اطلاع‌رسانی شده است تا در زمان مناسب در سامانه سدف برای دریافت گاز مایع با قیمت یارانه‌ای ثبت‌نام کنند.

همچنین برای سایر موارد استفاده از گاز مایع، نرخ 10 درصد بیشتر از نرخ یارانه گاز مایع در سامانه سدف بارگذاری می‌شود. سامانه پاسخگویی به شکایات وزارت صمت در خصوص گران‌فروشی و نظارت بر توزیع و سؤالات مربوط به نرخ مصوب 124 است و هر کدام از افراد که در این زمینه تخلفی مشاهده کردند می‌توانند از این طریق اطلاع دهند.

خانوارهایی که به شبکه سراسری گاز متصل نیستند می‌توانند با مراجعه به سامانه سدف به‌آدرس WWW.newtejaratasan.niopdc.ir درخواست خود را برای دریافت گاز مایع و نفت سفید ثبت کنند.

نحوه ثبت‌نام دریافت گاز مایع در سامانه سدف