از محصولات نوآورانه‌ای که در پانزدهمین دوره نمایشگاه بین‌المللی نانو ارائه شد، ماده مؤثره رادیو داروی تشخیصی Tilmanocept یا تکنسیم۹۹ است؛ محصولی بسیار گران قیمت که فناوری تولید آن تنها در اختیار شرکتی آمریکایی بود، اما اکنون فناوری آن در کشور بومی‌سازی شده و پیش‌بینی می‌شود در یک سال و نیم آینده به صورت رسمی وارد بازار شود.

سایز ذرات این محصول کمتر از ۱۰ نانومتر است و قابلیت حرکت در سیستم لنفاوی را دارد. این محصول در سازمان انرژی اتمی تبدیل به کیت شده و سپس در مراکز پزشکی هسته‌ای چند دقیقه پیش از این‌که به بیمار تزریق شود، توسط رادیوایزوتوپ تکنسیم-۹۹ نشان‌دار می‌شود. سپس به صورت مستقیم (داخل تومور) یا زیر جلدی (در قسمت لنفاوی) به بیمار تزریق می ‌شود.

این ماده مؤثره در سیستم لنف آغاز به حرکت می‌کند و نواحی دارای گیرنده‌های سلول‌های سرطانی در تصاویر اسکن مشخص می‎‌شوند و جراحان می‌توانند گره‌های لنفاوی درگیر تومورها و سلول‌های سرطانی را شناسایی و به صورت گزینشی آنها را خارج کنند.

اغلب جراحان برای جلوگیری از انتشار سرطان بخش مهمی از سیستم لنفاوی را حین جراحی همراه با توده اصلی از بدن خارج می‎‌کنند و این مساله عواقب جبران‌ناپذیری برای بیمار به همراه دارد، اما با تولید این محصول دیگر این عوارض متوجه بیماران نمی‌شود.

مصطفی طیبی از محققان یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان در گفت‌وگو با ایسنا، درباره این محصول گفت: محصول ما یک رادیو دارو برای تشخیص سرطان سیستم لنفاوی است؛ سرطانی که از سایر غدد سرطانی متاستاز به سیستم لنفاوی می دهد.

وی با بیان اینکه این رادیودارو به پزشکان این امکان را می‌دهد که بتوانند تشخیص درستی از سرطان لنفاوی داشته باشند، اظهار کرد: در حال حاضر حتی وقتی بافت سرطانی از طریق جراحی برداشته می‌شود، لنف مجاور آن غده سرطانی نیز خارج می‌شود.

طیبی با تاکید بر اینکه متاستاز سرطان از طریق سیستم لنف صورت می‌گیرد، ادامه داد: زمانی که پزشک نداند که سیستم لنف درگیر است یا خیر و یا چه میزان از لنف درگیر سرطان است، موجب می‌شود که پزشک به طور کامل لنف را خارج کند.

این محقق با اشاره به اهمیت غدد لنف در بدن تاکید کرد: غدد لنفی عملکرد حیاتی در بدن دارد و با برداشت کامل آن، کیفیت زندگی بیماران تحت الشعاع قرار می‌گیرد؛ از این رو در رادیو داروی تشخیصی که با نام تکنسیم ۹۹ به تولید رسید، قبل از جراحی به لنف تزریق می‌شود، از این طریق به پزشک نشان می‌دهد که کدام بخش از لنف درگیر سرطان شده و جراح همان ناحیه را از بدن خارج می‌کند.

طیبی یادآور شد: برای درمان سرطان‌هایی مانند پستان، با عمل جراحی، حجم وسیعی از بافت سرطانی و غدد لنفاوی برداشته شده که منجر به عوارض بالایی برای بیمار می‌شود تا از این طریق ریسک متاستاز سرطان را کاهش دهند.

این محقق اضافه کرد: این داروی تشخیص که به نام ماده مؤثره رادیو داروی Technetium(۹۹mTc) است، برای حل این معضل و از طرف دیگر تشخیص زودهنگام و دقیق بافت‌های سرطانی ساخته شده است.

وی تکنسیم ۹۹ را جزء داروهای گران قیمت دانست که دانش فنی آن صرفا در اختیار کشور امریکا است و دور از دسترس عموم مردم دنیا قرار دارد و خاطر نشان کرد: ما با استفاده از یک راهکار جدید از معرف‌های خاص برای کنترل شکنندگی بستر پلیمر دارو در pH بالا استفاده کردیم و همچنین با بهینه کردن متغیرهای دما و زمان در فرآیند تولید، به دانش فنی اختصاصی تولید این محصول دست یافتیم.

وی با بیان اینکه مطالعات پیش بالینی این دارو تشخیصی در حال انجام است، گفت: به زودی عملیاتی خواهد شد.