همشهری/ نوسانات شدید نرخ ارز، تحریم‌ها و تغییر سیاست‌های دولت، همواره بر این بازار تأثیرگذار بوده است. در سال‌های اخیر، بازار خودرو با فراز و نشیب‌های بسیاری مواجه شده است. اما آیا اکنون زمان مناسبی برای خرید خودروست؟ در گفت‌وگو با مسیح فرزانه، فعال و کارشناس بازار خودرو، به بررسی عواملی که بر تصمیم‌گیری خریداران خودرو تأثیر می‌گذارد، می‌پردازیم. ازجمله این عوامل می‌توان به نوسانات قیمت ارز، عرضه و تقاضا، محبوبیت برندها، کیفیت خودروها و هزینه‌های جانبی اشاره کرد.
 
نوسانات قیمت ارز، از دیرباز در اقتصاد ایران وجود داشته، هر اتفاق سیاسی، نظامی، اقتصادی و... بر قیمت ارز و به تبع آن بر اقتصاد و درنهایت بر بازار خودرو تأثیرگذار بوده است. مسیح فرزانه، کارشناس خودرو با اشاره به بهترین زمان برای خرید خودرو می‌گوید: در حال حاضر اتفاقات اخیر سیاسی تأثیرات خود را بر وضع اقتصاد و بازار داشته و بازاری هیجانی ایجاد کرده است.

باید بگویم که این امر مسئله جدیدی نیست که برای مردم ما تازگی داشته باشد، ولی باعث رکود در بازار خودرو شده است. مسئله دیگری که در حال حاضر باعث رکود در بازار خودرو شده، عرضه بیشتر از تقاضاست، افرادی که در یکی‌ دو سال گذشته برای سرمایه‌گذاری به خرید خودرو اقدام کرده بودند، الان خودروهای خود را برای فروش در بازار عرضه کرده‌اند، همین مسئله باعث شده تا تعداد زیادی خودرو برای فروش به بازار سرازیر شود.

همچنین هرگاه میزان عرضه از تقاضا بیشتر باشد، در بازار رکود ایجاد می‌شود و بهترین زمان برای کسی که به‌عنوان مصرف‌کننده قصد خرید خودرو دارد، پیش‌بینی می‌شود این وضعیت در بازار خودرو تا اواخر دی‌ماه امسال ادامه داشته باشد. در ۲ ماه پایانی سال که منتهی به سال نو می‌شود، در بازار خودرو شاهد رونق نسبی خواهیم بود و قیمت‌ها کمی بالاتر خواهد رفت. پس اگر برای مصرف شخصی، قصد خرید خودرو را دارید، بهتر است هرچه زودتر اقدام کنید.

محبوب‌ترین برندهای وارداتی
سال‌هاست در بازار ایران به اشتباه همه خودروهای وارداتی برند لوکس شناخته می‌شوند. مسیح فرزانه، فعال و کارشناس بازار خودرو با اشاره به محبوب‌ترین برندهای خودروهای وارداتی در ایران می‌گوید: از سال‌ها پیش خودروهای آسیایی، مانند کیا، هیوندا و تویوتا در ایران در بین خریداران محبوبیت داشته‌اند. در بازار به این نوع خودروها، خودروهای رند بازار گفته می‌شود.

حباب قیمتی این برندها از شهریور سال گذشته بسیار کم شده، این فعال و کارشناس بازار خودرو در این‌باره توضیح می‌دهد: خودروهای مزبور به میزان زیادی دچار افت قیمت نیز شده‌اند، به شکلی که مثلا قیمت آزاد تویوتا کرولا که ۴ میلیارد و ۱۰۰ میلیون‌تومان بود، در حال حاضر همین برند با مدل ۲۰۲۳ را می‌توان به قیمت ۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیون‌تومان خریداری کرد. این افت قیمت به‌دلیل بالا رفتن میزان واردات این خودروها بوده است، هرچقدر میزان واردات هر کالایی مخصوصا خودرو بالاتر برود، قیمت آن در بازار به قیمت کارخانه نزدیک‌تر شده و از نوسانات قیمتش کاسته می‌شود.
 
تأمین قطعات خودرو
یکی از بزرگ‌ترین مشکلات در ارائه خدمات خودروهای وارداتی، نبود یا کمبود قطعات یدکی است. مسیح فرزانه وضعیت تامین قطعات یدکی خودروهای وارداتی را اینگونه توصیف می‌کند: وقتی یک خودرو به تعداد کافی وارد نمی‌شود، با معضل نبود قطعات یدکی مواجه می‌شود. قطعات یدکی بسیاری از خودروهای CKD چینی به‌خصوص در مدل‌های شاسی‌بلند، بسیار گران‌قیمت‌هستند. بسیاری از قطعات ساده این خودروها مانند دوربین دنده عقب، دوربین ۳۶۰ درجه، جک در و... تقریبا می‌توان گفت که در بازار موجود نیست.

خدمات پس‌از فروش خودروهای وارداتی
هر خودرویی که به‌صورت صفرکیلومتر خریداری شود، بعد از هر ۵ هزار کیلومتر کارکرد، باید برای تعویض فیلتر و روغن، به مراکز پشتیبانی مراجعه کند، این کارشناس خودرو درباره وضعیت خدمات پس‌از فروش در بازار خودرو توضیح می‌دهد: توجه به تعویض روغن و قطعات مصرفی، هم برای حفظ سلامت خودرو مفید است، هم اینکه باعث منقضی نشدن کارت گارانتی خودرو می‌شود اما از سال گذشته و با سرعت گرفتن واردات، سیاستگذاران بازار به موضوع خدمات پس‌از فروش، آنطور که باید، اهمیت نداده‌اند، به‌طوری که این موضوع در حال حاضر به یک چالش برای خودروهای وارداتی تبدیل شده است.

همچنین تعداد شرکت‌هایی که واردات خودرو انجام می‌دهند هرروز رو به افزایش است، خیلی از این شرکت‌ها در حد و توانی نیستند که بتوانند یک مرکز ارائه خدمات پس‌از فروش تاسیس کنند و قانون نیز در این‌باره اجباری را برای آنها نداشته است.

همین مسئله، خدمات پس‌از فروش را به یک چالش برای خودروهای وارداتی تبدیل کرده است. تعدادی از این واردکنندگان برای جبران این مسئله با شرکت‌های قدیمی‌تر که در حوزه واردات بوده‌اند و خدمات پس‌از فروش نیز ارائه می‌کردند، قراردادهایی برای ارائه خدمات بسته‌اند، اما همچنان تعداد بسیاری از برندهای وارداتی، در ارائه خدمات دچار مشکلات فراوان هستند.