دنیای اقتصاد/متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا مشخص شد. برخی از تحلیلگران بازگشت دونالد‌ ترامپ به کاخ سفید را یکی از قدیمی‌ترین ریسک‌های بازار ارز تلقی می‌کنند. اما آیا بازگشت ترامپ بر بازار ارز کشور تاثیر خواهد داشت؟ کارشناسان معتقدند که شرایط ذخایر ارزی کشور نسبت به دوره نخست ریاست‌جمهوری این شخص تغییرات قابل توجهی داشته است. از سوی دیگر احتمال ایجاد آتش‌بس در منطقه و ازسرگیری مذاکرات با غرب نیز وجود دارد.

دونالد ترامپ برای دومین بار به کرسی کاخ‌سفید رسید. در دوره نخست ریاست‌جمهوری این شخص اقتصاد ایران با فشار کم‌سابقه‌ای روبه‌رو شد. ترامپ در حد فاصل سال‌های 2016 تا 2020 میلادی در ابتدا با لغو قرارداد برجام و پس از آن با وضع شدیدترین تحریم‌های اقتصادی شرایط تجارت خارجی کشور را تحت تاثیر قرار داد. در نتیجه این امر بسیاری از تحلیلگران و فعالان بازار انتظارات منفی‌ای نسبت به روی‌کار آمدن مجدد این شخص دارند. این افراد معتقدند که احتمال بازگشت تحریم‌های اقتصادی شدید و کاهش حجم تجارت خارجی کشور در 4 سال پیش‌رو وجود دارد که این امر در نهایت میزان ارز ورودی کشور را کاهش می‌دهد. پس می‌توان گفت که بازار ارز در بلندمدت به روی‌کار آمدن دولت جدید در آمریکا واکنش نشان خواهد داد. اما در این میان برخی دیگر از کارشناسان وجود دارند که معتقدند شرایط اقتصاد کشور با دوره نخست ریاست‌جمهوری ترامپ یکسان نیست، در نتیجه نمی‌توان به این سادگی واکنش بازار را پیش‌بینی کرد.

این افراد بر این باورند که تاثیر حضور ترامپ به دلیل چند عامل می‌تواند کمتر از سال‌های گذشته باشد. نخستین عامل توسعه تجارت خارجی ایران با کشورهای شرقی است. با گسترش روابط تجاری ایران با کشورهایی مثل چین، وابستگی اقتصاد کشور به غرب کاهش یافته است. در نتیجه، نوسانات سیاسی آمریکا تاثیر کمتری بر بازار ایران می‌گذارد. چین یکی از مهم‌ترین شرکای تجاری ایران محسوب می‌شود که مبدا ورود ارز به کشور است. عامل دومی که این افراد در این رابطه مطرح می‌کنند افزایش ذخایر ارزی و طلایی در سال‌های اخیر است. آمار‌های منتشر شده از سوی رسانه‌های داخلی و خارجی گویای آن است که میزان فروش نفت در دو سال گذشته به میزان چشمگیری افزایش یافته است. درنتیجه تقویت ذخایر ارزی و طلایی به بانک مرکزی کمک کرده تا نوسانات ارزی را بهتر کنترل کند. این پشتوانه، مقاومت بازار ارز را در مقابل فشارهای خارجی تقویت کرده و می‌تواند مانع از سقوط ارزش ریال شود.

 درنهایت عامل دیگری که کارشناسان در توجیه تفاوت اقتصاد کشور با دوره نخست ترامپ مطرح می‌کنند مساله تجربه بیشتر فعالان نفتی برای مقابله با تحریم است. تجربه دوره‌های طولانی تحریم، فروشندگان نفت کشور را به سمت ایجاد زیرساخت‌های مقاوم‌تر و متنوع‌تر سوق داده است. این افراد با درنظر گرفتن احتمال بازگشت تحریم‌های پیشین کانال‌های مختلفی را جهت تداوم جریان فروش نفت ایجاد کرده‌اند.

این آمادگی و تجربه، تاحدی میزان تاثیرگذاری شوک‌های جدید سیاسی یا اقتصادی را کاهش می‌دهد. علاوه بر موارد ذکر شده با توجه به رویکرد مثبت دولت چهاردهم نسبت به تداوم مذاکرات و سخنان رئیس‌جمهور در نشست مجمع عمومی سازمان ملل در هفته‌های گذشته احتمال بازگشت طرفین بر سر میز مذاکره نیز وجود دارد. اما درنهایت باید گفت از تاثیر انتخاب مجدد ترامپ بر انتظارات تورمی فعالان بازار نمی‌توان چشم‌پوشی کرد. روز گذشته نیز در بدو ورود مجدد این شخص به عرصه سیاست تابلو‌های بازار ارز تهران سبز شد.

تب و تاب بازار ارز افزایش یافت
دیروز چهارشنبه 16 آبان روند شاخص‌های ارزی در معاملات غیررسمی ارز تهران افزایشی بود. هر برگ اسکناس دلار آزاد که در معاملات روز سه‌شنبه فعالیت خود را در رقم 68 هزار و 600 تومان پایان بخشیده بود در بازار صبح روز گذشته وارد کانال قیمتی 69 هزار تومانی شد. نرخ این ارز در همان معاملات ابتدایی دیروز تا انتهای کانال 69 پیشروی کرد و برای ساعاتی در کانال 70 هزار تومانی معامله شد. اما در واپسین معاملات دیروز قیمت اسکناس آمریکایی به سطوح قیمتی انتهای کانال 69 برگشت تا حدود هزار و 350 تومان گران‌تر از نرخ روز سه‌شنبه داد و ستد شود. اما برخلاف رشد ارزش قابل توجه دلار، نرخ یورو در بازار روز گذشته تنها حدود 300 تومان رشد کرد و به رقم 75 هزار و 300 تومان رسید. تحلیلگران دلیل عدم هماهنگی این دو ارز را در روند متضاد شاخص‌های جهانی آنها می‌دانند.