فناوری نانو در دهه‌های اخیر تحولی بزرگ در صنایع مختلف از جمله پوشاک ایجاد کرده است. این فناوری به دلیل قابلیت‌های آن در سطح مولکولی، می‌تواند ویژگی‌های جدیدی به مواد اضافه کند که در سطح مشاهده معمول قابل دیدن نیستند. یکی از صنایعی که از این فناوری به خوبی بهره برده، صنعت نساجی و به‌ویژه تولید پوشاک ورزشی است. امروزه با استفاده از نانوذرات فلزی مانند نقره و اکسید روی، امکان تولید لباس‌های ورزشی فراهم شده که علاوه بر بهبود عملکرد فیزیکی، قادر به کنترل باکتری‌ها و افزایش بهداشت ورزشکاران هستند.

ضرورت انجام تحقیق در زمینه فناوری نانو به‌ویژه در پوشاک ورزشی از آنجا ناشی می‌شود که ورزشکاران به‌طور مرتب در معرض شرایطی مانند تعریق شدید و تماس با محیط‌های آلوده قرار دارند. لباس‌های ورزشی معمولی ممکن است با گذشت زمان ویژگی‌های خود را از دست دهند یا نیاز به شستشوی مکرر داشته باشند، اما لباس‌هایی که با نانوذرات بهبود یافته‌اند، ماندگاری بالاتری دارند و ویژگی‌های ضدمیکروبی آن‌ها به‌مرور زمان کاهش نمی‌یابد. این موضوع می‌تواند علاوه بر بهبود کیفیت تمرین‌ها، به حفظ سلامت ورزشکاران نیز کمک کند.

در پژوهشی در همین خصوص، معصومه آقازاده، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد ماکو، به همراه یکی از همکاران دانشگاهی خود، مطالعه ای در زمینه تأثیر استفاده از لباس‌های ورزشی حاوی نانوذرات نقره و اکسید روی بر پاسخ‌های فیزیولوژیکی و عملکرد ورزشی زنان ورزشکار انجام داده اند. هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر این لباس‌ها بر استقامت بدنی، فشارخون، ضربان قلب و بهبود جذب رطوبت در بدن ورزشکاران زن بوده است.

آن ها برای انجام این پژوهش، ۱۰ نفر از ورزشکاران زن شهر ماکو با میانگین سنی ۲۵.۹ سال و میانگین وزنی ۶۰ کیلوگرم را به‌صورت تصادفی انتخاب کردند. این افراد به دو گروه تقسیم شدند و تأثیر پوشیدن لباس‌های حاوی نانوذرات نقره و اکسید روی بر شاخص‌هایی مانند استقامت، باکتری‌زدایی، فشارخون سیستولی و دیاستولی، و تعداد ضربان قلب آن‌ها بررسی شد.

یافته‌های این تحقیق نشان دادند که استفاده از لباس‌های نانو باعث افزایش قابل‌توجهی در استقامت ورزشکاران زن می‌شود. همچنین این لباس‌ها به بهبود جذب رطوبت کمک کردند و به‌طور موثری در کاهش فشارخون ورزشکاران تأثیرگذار بودند. یافته ها نشان دادند که تعداد ضربان قلب پس از تمرین در گروهی که از این لباس‌ها استفاده می‌کردند، به‌طور معناداری کاهش یافت.

علاوه بر این، خاصیت باکتری‌زدایی لباس‌های نانویی نیز به‌وضوح مشاهده شد. ورزشکارانی که لباس‌های حاوی نانوذرات نقره و اکسید روی پوشیدند، از کاهش قابل‌توجهی در میزان باکتری‌های بدن خود برخوردار شدند که می‌تواند به بهبود بهداشت و کاهش احتمال عفونت‌های ناشی از تعریق و تماس با میکروب‌ها کمک کند.

این یافته‌ها حاکی از آن هستند که لباس‌های ورزشی حاوی نانوذرات نقره و اکسید روی نه‌تنها به افزایش استقامت و بهبود عملکرد فیزیکی ورزشکاران کمک می‌کنند، بلکه از نظر سلامتی نیز مزایای زیادی دارند.

نتایج این تحقیق با پژوهش‌های قبلی در این زمینه نیز همخوانی دارند و نشان می‌دهند که این نوع لباس‌ها می‌توانند نقش مهمی در بهبود بهداشت و کیفیت زندگی ورزشکاران ایفا کنند.

در پژوهش‌های مشابه نیز تأثیر مثبت استفاده از نانوذرات نقره و اکسید روی در زمینه‌های دیگر از جمله صنایع غذایی و داروسازی به اثبات رسیده است. این نانوذرات علاوه بر خاصیت باکتری‌زدایی، به بهبود جذب رطوبت و افزایش مقاومت مواد نیز کمک می‌کنند. استفاده از این فناوری در تولید پوشاک ورزشی به‌ویژه برای ورزشکاران حرفه‌ای می‌تواند تأثیرات مثبتی بر سلامت عمومی و عملکرد آن‌ها در رقابت‌های ورزشی داشته باشد.

قابل ذکر است این یافته های علمی پژوهشی در نشریه «پژوهش در طب ورزشی و فناوری» وابسته به دانشگاه خوارزمی به چاپ رسیده اند. نتایج این پژوهش می‌توانند راهگشای تحقیقات بیشتر در زمینه بهبود عملکرد و سلامتی ورزشکاران با استفاده از فناوری نانو باشند.