کیهان/متن پیش رو در کیهان منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

در حالی که صاحب‌نظران داخلی و خارجی، دونالد ترامپ را غیر قابل پیش‌بینی و غیر قابل اعتماد ارزیابی می‌کنند، برخی محافل غربگرا مدعی‌اند که ترامپ، قابل اعتماد بلکه فرصتی برای تعامل است که نباید او را از دست داد!

در حالی که اصلاح‌طلبان بسیاری در گذشته بر دیوانه و روان پریش بودن ترامپ تأکید کرده‌اند، روزنامه غربگرای شرق در تیتر صفحه اول خود نوشت: ترامپ یک فرصت است؛ نباید آن را از دست بدهیم.

این روزنامه از قول فردی به نام محمدعلی سبحانی (سفیر اسبق در قطر و لبنان و مدیرکل خاورمیانه وزارت خارجه در دولت خاتمی) نوشت: دونالد ترامپ یک تاجر و کاسب کار است، اما به باور من او یک سیاستمدار زبردست هم هست؛ به همین دلیل تفاوت او با دیگر چهره‌های سیاسی در آمریکا و دیگر رؤسای جمهوری این کشور آن است که او از منظر اقتصاد و تجارت به حوزه سیاست و دیپلماسی نگاه می‌کند و اصطلاحاً نوعی تحلیل «سود و زیان» یا «هزینه و فایده» از معادلات سیاسی دارد. برخلاف آنچه تصور می‌شود به باور من همین نگاه سود و زیان و هزینه و فایده ترامپ بستری را ایجاد خواهد کرد و حتی من توصیه می‌کنم میزانی از همکاری‌های منطقه‌ای با آمریکایی‌ها، فارغ از مسئله مذاکرات مستقیم یا غیرمستقیم بر سر پرونده هسته‌ای درخصوص پایان دادن هرچه سریع‌تر به تنش و درگیری در خاورمیانه شکل بگیرد و این پیشنهاد من اگر واقعاً اجرائی شود بزرگ‌ترین ضربه را به دولت رادیکال اسرائیل و شخص نتانیاهو خواهد زد. ضمن آنکه فراموش نکنیم واقعاً ایران بستری از فرصت‌های اقتصادی و تجاری است و من حتی این‌جا هم پیشنهاد می‌کنم که فضائی برای همکاری‌های اقتصادی شکل بگیرد. من معتقدم در دولت ترامپ باید منافع مشترک اقتصادی را تعریف کنیم که در دل آن بتوان فضا برای همکاری‌های حوزه سیاست خارجی هم شکل بگیرد. من تأکید دارم همکاری با ترامپ به مراتب راحت‌تر از دموکرات‌ها و جو بایدن است. اگرچه من منکر شرایط حاد منطقه و همچنین گسل در روابط با آمریکا نیستم، اما واقعاً من تصور می‌کنم دونالد ترامپ یک فرصت است.
غلط‌اندازی شرق در حالی است که این روزنامه و دیگر نشریات غربگرا، روی پیروزی دموکرات‌ها شرط‌بندی کرده بودند و چند روزی را در شوک پیروزی کسی سپری کردند که برای مذاکره با دولت روحانی 13 شرط گذاشته بود و درباره پیشنهاد مذاکره از سوی کسانی مثل ظریف توئیت می‌زد: نه مرسی!
ترامپ همان کسی است که دولتمردان روحانی پیش‌بینی می‌کردند امکان ندارد از برجام خارج شود، اما در اثر انفعال و وادادگی و وابستگی بیش از حد همان دولت به برجام و تضمین داده شده به خانم موگرینی، جرئت کرد توافق هسته‌ای را زیر پا بگذارد. با این وجود، گویا مأموریت شرق، بزک دولت‌های آمریکا فارغ از دموکرات یا جمهوریخواه بودن آنهاست.

برخلاف فضاسازی شرق برای احیای دیپلماسی التماسی (بر مبنای ادعای پیش‌بینی پذیری ترامپ)، «اسفان والت» سردبیر نشریه فارین پالیسی در آمریکا تأکید کرد: ترامپ، پیش‌بینی‌ناپذیر است. او که استاد دانشگاه ‌هاروارد است، می‌نویسد: ترامپ غیرقابل پیش‌بینی خواهد بود. ترامپ پیش‌بینی‌ناپذیری را یک دارایی برای خود می‌داند که موجب می‌شود در مقایسه با سایر رقبا جایگاه بهتری داشته باشد و شهرت وی به خاطر رفتار‌های متلون و دمدمی‌مزاج موجب می‌گردد تا انتقاد از او به خاطر رفتار‌های متناقض‌اش دشوارتر شود. به همین دلیل هیچ‌کس و حتی طرفداران ترامپ نیز نباید مطمئن باشند که می‌دانند او دقیقاً چه خواهد کرد. می‌توان شرط بست که او هیچ کاری را که به سود مصالح سیاسی و مالی شخصی‌اش نباشد انجام نخواهد داد، اما اینکه این منش رفتاری چگونه در سیاست‌گذاری نمود خواهد یافت قابل پیش‌بینی نیست. مشخص نیست که ترامپ به چه اندازه قصد دارد به امور خارجی توجه کند... اروپا به دردسر افتاده است. ترامپ متحدان اروپایی ایالات متحده را یک دارایی استراتژیک نمی‌بیند و از مدت‌ها پیش آشکارا سخنان خصمانه‌ای علیه اتحادیه اروپا بر زبان رانده است.  درخصوص ناتو، ترامپ ممکن است تصمیم بگیرد که به‌طور کلی از این ائتلاف انصراف دهد؛ هرچند که این سازمان در میان اکثر مردم آمریکا محبوب است و خروج رسمی از آن موجب انتقادات فراوانی خواهد شد... اما هیچ‌کس نباید دچار این توهم شود که وضعیت در دوره ترامپ در کاخ سفید بهتر خواهد شد. او در دوره ریاست‌جمهوری‌اش هر آنچه بنیامین نتانیاهو می‌خواست را به او داد؛ از توافقی که ایران را از دستیابی به سلاح هسته‌ای دور نگاه داشته بود خارج شد و در دولت آینده نیز هیچ اهمیتی به از بین رفتن جان انسان‌های بی‌گناه در غزه و لبنان نخواهد داد».
در همین حال روزنامه اعتماد، از قول محمد خواجویی (مدیرگروه مطالعات لبنان مرکز تحقیقات استراتژیک خاورمیانه)، ترامپ را غیر قابل پیش‌بینی خوانده و نوشت: استراتژی رئیس‌جمهور غیرقابل پیش‌بینی آمریکا درباره ایران مبهم است. ترامپ برای ایران ناشناخته نیست. تجربه دولت اول او و سیاست‌هایش در قبال ایران تا حد زیادی روشن می‌کند که مختصات رفتاری او و دولتش در دوره جدید چگونه است. ترامپ در ماه مه 2018 حدود 16 ماه از آغاز به کارش، از توافق هسته‌ای سال 2015 خارج شد و تحریم‌ها علیه ایران را بازگرداند و به آن شدت بخشید. این فشارها باعث تغییر در برنامه اتمی ایران نشد و بلکه سرعت آن را شدت داد. در همین حال، ترامپ با ترور سردار «قاسم سلیمانی» فرمانده سپاه قدس تلاش کرد تا سیاست‌های منطقه‌ای ایران را محدود کند. همه نشانه‌ها دال بر این است که ترامپ در دولت جدید خود نیز همچنان سیاست فشار حداکثری را در دستور کار قرار دهد.