شرق/متن پیش رو در شرق منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

وحیده کریمی|  در‌حالی‌که گمانه‌زنی‌ها از احتمال رفع فیلترینگ در آینده نه‌چندان دور خبر می‌دهند، هنوز نه‌تنها خبری از اجماع در شورای‌عالی فضای مجازی در این زمینه نیست، بلکه حتی خبری رسمی مبنی بر غلبه مخالفان فیلترینگ بر اراده مافیای فروش فیلترشکن‌ها هم وجود ندارد. در شرایطی که پزشکیان به همراه کابینه‌اش توان مضاعفی برای تحقق وعده رفع فیلترینگ خود گذاشته، نتیجه جلسه سه‌شنبه‌شب حاصلی در بر نداشته و دیروز در حاشیه جلسه هیئت دولت وعده بررسی را به جلسه آتی شورای‌عالی فضای مجازی حواله داده است.
 
هرچند دیروز مسعود پزشکیان همچنان بر تحقق وعده خود تأکید کرد اما با بیان اینکه فیلترینگ قرار بود مشکلی را از کشور حل کند، اما علاوه بر بدترکردن شرایط، موجب ایجاد رانت‌خواری در فروش فیلترشکن و ایجاد نارضایتی برای مردم نیز شده است، گفت: طرح دولت برای رفع فیلترینگ به معنای رهاکردن فضای مجازی نیست، بلکه موجب توسعه و تقویت حکمرانی و استفاده بهینه مردم از آن خواهد شد.

رئیس‌جمهور در جلسه صبح دیروز هیئت دولت تصریح کرد: نتایج ارزیابی‌های علمی و تحلیل اثرات اجتماعی فیلترینگ نشان می‌دهد که هیچ‌یک از اهداف این طرح محقق نشده، بلکه مضرات و مشکلات دیگری نیز ایجاد کرده، اما تعجب‌آور است که ما همچنان درباره ادامه این روند پرضرر و بی‌نتیجه اصرار داریم.

البته رئیس‌جمهور نیم‌نگاهی هم به مواضع حامیان ادامه فیلترینگ داشت و با بیان اینکه طرح دولت برای رفع فیلترینگ به معنای رهاکردن فضای مجازی نیست، بلکه موجب توسعه و تقویت حکمرانی و استفاده بهینه مردم از آن خواهد شد، افزود: بنای دولت توسعه آموزش و تولید محتواهای فرهنگی به‌ویژه برای نوجوانان و جوانان و نیز افزایش خدمات دولتی بر بستر شبکه‌های اجتماعی است که منجر به استفاده بهینه از اینترنت خواهد شد. پزشکیان همچنین با بیان اینکه دولت به دنبال ایجاد نگاه مشترک با دیگر نهادهای حاکمیتی درباره رفع فیلترینگ است، بر ضرورت تسریع در اجرای مصوبه جلسه شورای‌عالی فضای مجازی و تشکیل کارگروه ویژه به منظور بررسی ابعاد مختلف این موضوع، رفع دغدغه‌ها و نگرانی‌ها در این زمینه و ارائه نتیجه به جلسه بعدی این شورا برای تصمیم‌گیری نهایی تأکید کرد. درحالی‌که انتقادات به ادامه فیلترینگ رو به گسترش است، دیروز ادامه وضعیت نابسامان فیلترینگ سبب شده حجت‌الاسلام سیدحسن خمینی هم زبان به انتقاد بگشاید و بگوید: «برای چاپ ۵۰۰ جلد کتاب، ممیزی سخت‌گیرانه اعمال می‌شود، اما همان کتاب به صورت فایل پی‌دی‌اف به طور وسیع منتشر می‌شود. امروز بحث بر سر بودن یا نبودن فیلترینگ مطرح است، اما در همین شرایط قریب ۵۰ میلیون نفر عضو تلگرام هستند!». در‌این‌بین معاون پارلمانی رئیس‌جمهور هم با اشاره به آخرین اقدامات دولت در موضوع فیلترینگ گفت: موضوع فیلترینگ در دست اقدام است و ان‌شاءالله به‌زودی حل می‌شود.

هیچ مافیایی توان ایستادگی در مقابل وفاق مردم ایران را ندارد، هیچ مافیایی
دیروز فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، هم که در روزهای گذشته بارها برای تبیین مواضع دولت برای رفع فیلترینگ تلاش کرده، بار دیگر با اشاره به مسئله فیلترینگ، گفت: رفع مسدودسازی یا فیلترینگ و ضابطه‌مند شدن آن از روز اول در دستور کار قرار گرفت و در حال پیگیری است. درباره طرح دولت برای ارائه به شورای‌عالی فضای مجازی گفت‌وگو کردیم اما در نهایت کارگروهی مسئول بررسی آن شد. امیدوارم که با تصمیم کارگروه به سمت ضابطه‌مند‌ شدن فضای مجازی برویم. او تأکید کرد: هیچ مافیایی توان ایستادگی در مقابل وفاق مردم ایران را ندارد، هیچ مافیایی.

ماجرای مافیای فروش فیلترشکن‌ها
ماجرای مافیای فیلترشکن‌ها زمانی پررنگ شد که معاون حقوقی رئیس‌جمهور بر نقش پر‌رنگ آنها در ممانعت در به نتیجه رسیدن رفع فیلتر تأکید کرد که البته همان زمان جلال رشیدی‌کوچی درباره اظهارات معاون حقوقی رئیس‌جمهور مبنی بر ممانعت فیلترشکن‌فروش‌ها از رفع فیلترینگ، گفت: بعید می‌دانم که مافیای فیلترشکن بخواهد در برابر رفع فیلترینگ آن‌هم به دلیل مسائل مالی مقاومت کند. نماینده مجلس یازدهم، اظهار کرد: باید دولت و رئیس‌جمهور که بیشترین اعضا را در شورای‌عالی انقلاب فرهنگی و شورای‌عالی فضای مجازی دارند و رئیس‌جمهور رئیس این شوراهاست، تصمیم قاطع بگیرند و پیش از آنکه مافیای مالی مانع رفع فیلتر شود، روند رفع فیلترینگ را پیش ببرند. او افزود: برخی اشخاص حقیقی و حقوقی در این شوراها حضور دارند که به دلیل آنکه فهم دقیقی از فضای مجازی و رسانه و مردم ندارند، مخالف رفع فیلترینگ هستند و در تلاش‌اند فیلترینگ استمرار داشته باشد، بنابراین نباید فضا را با عنوان مافیا و کارشکنی مافیای فیلترشکن‌فروشی مبهم کرد.

بررسی رفع فیلترینگ در کمیته ویژه شورای‌عالی فضای مجازی
به هر حال جلسه اخیر شورای‌عالی فضای مجازی اگرچه بدون نتیجه در رفع فیلترینگ پایان گرفت، اما گفته شده «جلسه شورای‌عالی فضای مجازی، عصر سه‌شنبه (۲۱ آبان ۱۴۰۳) به ریاست «مسعود پزشکیان»، رئیس‌جمهور، در نهاد ریاست‌جمهوری برگزار شد و گزارشی از نارضایتی اجتماعی در این جلسه مورد بررسی و مطالعه دکتر پزشکیان قرار گرفت. به گزارش صبح صادق، به نظر می‌رسد دستگاه مربوطه گزارش مفصلی از نارضایتی مردم از «وضعیت اسف‌بار اینترنت» و «فیلترینگ گسترده» آماده کرده و به دست رئیس‌جمهور رسانده است. طرح جدید و جامع وزارت ارتباطات برای رفع فیلترینگ به همراه هشت طرح قبلی، برای بررسی کارشناسی به کارگروه ویژه هدایت و تصمیم‌گیری در این زمینه به جلسات بعدی شورا موکول شد. با این اوصاف به نظر می‌رسد رفع فیلترینگ از آنچه فکر می‌کنیم، به مردم ایران نزدیک‌تر شده است. همچنین به گفته محمدامین آقامیری، دبیر شورای‌عالی فضای مجازی، درباره جلسه سه‌شنبه گذشته شورای‌عالی فضای مجازی با حضور رئیس‌جمهور، «در این جلسه گزارش‌هایی درباره روند فیلترینگ و تأثیرات آن بر جامعه بررسی شده است. همچنین یکی دیگر از موضوعاتی که در این جلسه مورد توجه قرار گرفته، بحث کیفیت شبکه اینترنت و مشکلات آن بوده است». آقامیری با بیان اینکه مرکز ملی فضای مجازی پیرو وعده رئیس‌جمهور از حدود 40 روز پیش، فراخوان‌هایی به دستگاه‌های عضو شورای‌عالی داده بود تا این دستگاه‌ها نظرات، دیدگاه‌ها و طرح‌های اجرائی خود را درباره سیاست‌های مسدودسازی ارائه دهند، گفت: «چندین دستگاه و نهاد نظرات خود را در‌این‌باره ارائه داده بودند که در این جلسه، ضمن ارائه مصوبات پیشین و اسناد بالادستی درباره سیاست‌های مسدودسازی، نظرات دستگاه‌ها نیز برای اعضای محترم شورای‌عالی تشریح شد».

رسیدن به اجماع و در نهایت اعلام و اجرای تصمیمی که ماه‌هاست سبب ناخشنودی افکار عمومی شده و کسب‌وکار و‌ زندگی بسیاری را با چالش جدی مواجه کرده، همچنان کاری سخت اما ممکن است و فقط با حرکت در مسیر وفاق و همراهی دلسوزان مملکت با دولت امکان‌پذیر است. هرچند تلاش‌ها ادامه دارد اما رسیدن به هدف گاهی بسیار دور و گاهی بسیار امیدوارکننده و نزدیک است. حال باید منتظر جلسه هفته آینده نشست تا نتیجه بررسی نهایی این موضوع مشخص شود. البته اگر زمینه رفع فیلترینگ آماده و رضایت همه ارکان سیستم اجرائی کشور جلب شده باشد.