جدیدترین پژوهش انجام‌شده در آزمایشگاه پروفسور «لی کیولی»(Li Qiuli) در موسسه زمین‌شناسی و ژئوفیزیک «آکادمی علوم چین» حاکی از این است که نمونه‌های بازالت آورده‌ شده توسط ماموریت «چانگ ای ۶»(Chang'e-6)، رویدادهای آتشفشانی سمت دور ماه را در ۲.۸ میلیارد سال پیش نشان می‌دهند.

به نقل از گلوبال تایمز، عدم تقارن بین سمت نزدیک و سمت دور ماه شامل تفاوت در پراکندگی بازالت، توپوگرافی، ضخامت پوسته و غلظت توریم مدت‌ها یک راز بوده اما ماموریت چانگ ای ۶ چین با آوردن نمونه‌هایی از خاک ماه، یک فرصت منحصربه‌فرد را برای کشف فعالیت‌های آتشفشانی در سمت دور ماه فراهم کرده است.

لی باور دارد که کشف تاریخچه آتشفشانی سمت دور ماه برای درک دوگانگی نیم‌کره ماه بسیار مهم است.

«ژانگ کیان»(Zhang Qian) از اعضای این گروه پژوهشی، تاریخ‌گذاری سیستماتیک رادیوایزوتوپی را روی ۱۰۸ قطعه بازالت از نمونه‌ها انجام داد. ۱۰۷ نمونه از این تعداد، سن تشکیل ثابتی را نشان دادند که سن فوران بازالت‌ها را در محل فرود چانگ ای ۶ نشان‌ می‌دهد. این قسمت آتشفشانی در نمونه‌های سمت نزدیک ماه مشاهده نشده است.

گمان می‌رود که قطعه باقی‌مانده از بازالت با آلومینیوم بالا، از یک منطقه در جنوب محل فرود سرچشمه گرفته باشد. این قدیمی‌ترین نمونه بازالت قمری آورده‌شده تا به امروز است و قدمت آن به طور دقیق مشخص نیست.

این داده‌ها نشان می‌دهند که فعالیت آتشفشانی در سمت دور ماه حداقل به مدت ۱.۴ میلیارد سال ادامه داشته است. تحلیل اولیه ایزوتوپ سرب نشان می‌دهد که این بازالت‌ها از منابع گوشته متمایز به دست می‌آیند.

به گفته لی، سن‌ رادیوایزوتوپ بازالت‌های آورده‌ شده توسط چانگ ای ۶ برای تصحیح شمارش دهانه‌های ماه ضروری است و دقت این کار را افزایش می‌دهد.

این پژوهش در مجله «نیچر»(Nature) به چاپ رسید.