آرمان ملی/متن پیش رو در آرمان ملی منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

حمید شجاعی| وعده رفع فیلترینگ یکی از وعده‌های جذابی بود که مسعود پزشکیان در جریان رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری و حتی پس از آن داد و حتی دولتمردان خود را نیز برای این تحقق این مهم به کار گرفت تا هر چه سریع‌تر این وعده مهم محقق شود.
  
 با این حال با وجود گذشت بیش از 100 روز از دولت وفاق ملی هنوز فیلترینگ رفع نشده و دولت درصدد است تا با رایزنی‌ها و مذاکراتی این مهم را به سرانجام برساند. در همین راستا نیز چندی پیش رئیس‌جمهور در خصوص لزوم حل مساله فیلترینگ و در پاسخ به منتقدان و مخالفان گفت: «نتایج ارزیابی‌های علمی و تحلیل اثرات اجتماعی فیلترینگ نشان می‌دهد که هیچیک از اهداف این طرح محقق نشده بلکه مضرات و مشکلات دیگری نیز ایجاد کرده، اما تعجب‌آور است که ما همچنان نسبت به ادامه این روند پرضرر و بی‌نتیجه اصرار داریم». پزشکیان هم‌چنین با اشاره به اینکه طرح دولت برای رفع فیلترینگ به معنای رهاکردن فضای مجازی نیست، بلکه موجب توسعه و تقویت حکمرانی و استفاده بهینه مردم از آن خواهد شد، اظهارکرده بود: «بنای دولت توسعه آموزش و تولید محتواهای فرهنگی به‌ویژه برای نوجوانان و جوانان و نیز افزایش خدمات دولتی بر بستر شبکه‌های اجتماعی است که منجر به استفاده بهینه از اینترنت خواهد شد.» این در حالی است که رئیس‌جمهور در خبری امیدوارکننده در خصوص زمان دقیق رفع فیلترینگ هم بیان کرده بود که: «یک کارگروه ویژه به منظور بررسی ابعاد مختلف این موضوع، رفع دغدغه‌ها و نگرانی‌ها در این زمینه تشکیل می‌شود و پس از اعلام نتیجه در جلسه بعدی شورای عالی فضای مجازی تصمیم‌گیری نهایی خواهد شد.» اما نکته مهم اینجا است که تا زمانی‌که یک عزم مشترک در اعضای شورای عالی فضای مجازی برای رفع فیلترینگ وجود نداشته باشد نمی‌توان چندان به این مساله امیدوار بود. چرا که مواضع برخی اعضای شورای عالی فضای مجازی به‌گونه‌ای نیست که از آن موافقت با رفع فیلترینگ برداشت شود. مثلا رضا تقی‌پور، عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی برای دولت شرط گذاشت و گفت: «آقای رئیس‌جمهور بارها اعلام کردند که به کار کارشناسی اعتقاد دارند بر همین اساس به‌عنوان یک کارشناس معتقدم اگر دولت می‌تواند محتوای ضداخلاقی که در داخل این سکوها منتشر می‌شود، حذف یا مسدود کند و راه‌حل فنی برای این کار دارد، بیاید ارائه بدهد و فیلترینگ را بردارد.» اما نکته اینجا است که مخالفان برداشتن فیلترینگ یا یک نکته را نمی‌دانند یا توجهی به آن نمی‌کنند. آن هم اینکه مساله فیلترینگ نه تنها فوایدی ندارد بلکه مضرات جبران‌ناپذیری هم به جامعه وارد می‌کند. از سود سرشاری که فیلترشکن‌فروشان از کنار این فیلترینگ به جیب می‌زنند که نرخ  آن سر به فلک می‌کشد تا معضلات اجتماعی که بسیار بدان پرداخته می‌شود. موافقان فیلترینگ باید این مهم را بدانند که  این مساله می‌توانند هزینه‌های جبران‌ناپذیری برای جامعه به بار بیاورد. چرا که اگر رفع فیلتر صورت گیرد مردم به‌راحتی و آزادانه به شبکه‌های اجتماعی دسترسی خواهند داشت و به سراغ فیلترشکن‌ها نخواهند رفت. اما اگر فیلترینگ باعث روی آوردن جامعه به فیلترشکن‌هایی می‌شود که وقتی مورد استفاده قرار گیرد دیگر کاربر نه تنها شبکه‌های اجتماعی بلکه هر محتوایی را می‌تواند در اختیار داشته باشد که مضرات این مساله بسیار بیشتر از عدم فیلترینگ است. لذا به نظر می‌رسد که اگر بدون حب و بغض  و به‌صورت کارشناسانه به این موضوع پرداخته شود همه مسئولان امر در این حوزه رای به برداشتن فیلترینگ از شبکه‌های اجتماعی دهند.
 
 تریبون‌داران مخالف
عزم جدی دولت برای برداشتن فیلترینگ و پیگیری‌ها باعث شده تا مخالفان نیز به‌صورت علنی آراء و نظرات خود را مطرح کنند و رسما در این حوزه دولت را مورد هدف قرار داده و تخریب کنند. تفاوتی هم نمی‌کند که از کدام رسانه یا کدام تریبون بلکه مهم این است که هدفشان یکی و آن هم  مقابله با دولت برای منصرف کردن پزشکیان و مردانش برای برداشتن فیلترینگ است. چه اینکه پس از اظهارنظر برخی از اعضای شورای عالی فضای مجازی برخی تریبون‌داران موثر نیز به این مساله پرداخته و مسائلی چون ترویج ولنگاری، زمینه‌سازی برای فساد را مطرح کرده و رفع فیلترینگ را نشانی غلط خوانده‌اند. جالب اینکه به اذعان بسیاری اتفاقات به جهت فیلترینگ و به‌واسطه استفاده از فیلترشکن‌ها فساد در جامعه گسترده شده است. هر چند که از برخی نمایندگان مجلس گرفته که به‌دنبال طرح صیانت جدید هستند تا بعضی رسانه‌ها و چهره‌های سیاسی نیز به انحاء مختلف در بوق مخالفت با رفع فیلترینگ می‌دمند. نکته مهم اینکه مخالفت فیلترشکن‌فروشان در این حوزه بسیار طبیعی است چرا که با برداشته شدن فیلترینگ کسب و کار آنها و سود سرشارشان برچیده خواهد شد. چنانکه  محمد مهاجری، فعال سیاسی اصولگرا در توئیتی خواستار ذکر اسامی فروشندگان فیلترشکن شد و با اشاره به ضرورت رفع فیلترینگ، در شبکه ایکس نوشت: «جناب آقای ‎پزشکیان، حتی اگر نمی‌توانید ‎فیلترینگ را حذف کنید، اسامی افرادی را که ‎فیلترشکن می‌فروشند، اعلام کنید. این اقدام ارزشش از برداشتن فیلترینگ کمتر نیست. کاسبان تحریم که به اسم دورزدن تحریم، نان‌شان را در خون مردم می‌زنند و می‌خورند، اینجا هم بخوربخور راه انداخته‌اند.» حال پرسش این است که چرا تریبون‌دارانی که خود به مضرات فیلترینگ آگاهند بازهم مجدانه و مصرانه بر طبل مخالفت با رفع فیلتر می‌کوبند؟

رضایت مردم
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت یازدهم با انتشار پستی در شبکه ایکس با اشاره به ضرورت رفع فیلترینگ، نوشت: «امیدوارم مسئولان دولت نهایت تلاش خود را به کار ببندند تا در جلسات شورای عالی فضای مجازی نسبت به رفع فیلترینگ غیرضرور اقدام شود، زیرا رفع فیلترینگ، مطالبه منطقی مردمی و وعده رئیس‌جمهور در انتخابات است و تحقق آن موجب رضایت بیشتر و افزایش سرمایه اجتماعی دولت می‌گردد.» محمود واعظی، در ادامه آورد: «کاسبان‌ فیلترینگ» گردش مالی حدود ۲۰ همتی دارند و این هزینه حقوق ملت را تضییع می‌کند؛ لذا این گروه نهایت اهتمام مادی خود را در جهت استمرار فیلترینگ به کار می‌بندند تا منافع مالی‌شان دچار خطر نشود. درصد بالایی از کاربران فضای مجازی از فیلترشکن استفاده می‌کنند و این از نظر فنی، امنیتی و فرهنگی زیان‌آور است. از وجه فنی وقتی از فیلترشکن استفاده می‌شود سرعت و کیفیت اینترنت کاسته و موجبات نارضایتی کاربران و تحمیل خسارت به اپراتور فراهم می‌گردد. از نظر فرهنگی، صرفا محتوای غیراخلاقی و مجرمانه از دسترس کاربران خارج شود و شاهد فضای مجازی قانونمند باشیم. اینترنت آزاد بستری است که علوم و فنون را تعالی می‌بخشد.»