ایسنا/ یک تراژدی زیست‌محیطی همزمان با برگزاری اجلاس اقلیمی «کاپ ۲۹» در باکو پایتخت آذربایجان در حال رخ دادن است؛ مرگ دسته‌جمعی فُک‌های خزری در امتداد ساحل شرقی دریای خزر.

همزمان با برگزاری اجلاس اقلیمی کاپ۲۹ در «باکو»، پایتخت آذربایجان در امتداد سواحل غربی دریای خزر، آن‌سوی دیگر در امتداد ساحل شرقی، جایی که صدها فُک مرده در حاشیه آب‌های قزاقستان کشف شدند، یک تراژدی زیست‌محیطی در حال رخ دادن است.
وزارت کشاورزی قزاقستان می‌گوید در چارچوب پایش انجام شده توسط بازرسی بین منطقه‌ای حوضه ژائیک-کاسپین در شیلات، ۱۰۳۴ لاشه فک خزری در منطقه «مانگیستاو» از ۲۴ اکتبر تا ۱۳ نوامبر (حدود چهار روز پیش) در ساحل دریای خزر، کشف شده است.
به گفته مقامات قزاقستان، تحقیقات اولیه برای بررسی علت تلف شدن این فک ها انجام شده است.
کمیته شیلات این کشور بنابر یافته‌های اولیه می‌گوید علت مرگ و میر فک ها می‌تواند بلایای طبیعی باشد، از جمله نشت گاز طبیعی به دلیل زمین‌لرزه. با این حال، نتیجه گیری نهایی در مورد علت مرگ و میر دسته جمعی در بین فک های این منطقه پس از بررسی‌های آزمایشگاهی مشخص خواهد شد که طبق گفته سازمان های علمی دست‌کم سه تا چهار ماه طول می‌کشد.
همچنین به گفته این وزارتخانه، بازرسی شیلات به نظارت بر آب‌های دریا برای شناسایی عوامل منجر به مرگ و میر در بین فک ها ادامه می‌دهد.
کارکنان کمیته کنترل و نظارت دامپزشکی همچنین نمونه‌هایی از مواد پاتولوژیک را که برای بیماری‌های عفونی بررسی می‌شوند، جمع آوری کردند.
تا تاریخ ۱۳ نوامبر ۲۰۲۴، تمامی نمونه‌های بررسی شده توسط PCR، نتایج منفی را برای پاستورلوز، آنفلوآنزای پرندگان، دیستمپر سگ، سالمونلوز و لیستریوز نشان دادند اما پایش سواحل دریای خزر همچنان ادامه دارد.

سابقه عجیب مرگ دسته‌جمعی فک‌ها در سواحل قزاقستان و روسیه
کارشناسان همچنین یادآور شدند که مرگ و میر دسته‌جمعی فک‌ها برای اولین بار در دریای خزر در اوایل دهه ۲۰۰۰ گزارش شد.
به گفته مقامات قزاقستان، در سال ۲۰۰۰ حدود ۱۰ هزار لاشه فک کشف شد.
پیش از این گزارش شده بود که بیش از ۱۵۰ لاشه فک در امتداد خط ساحلی خزر در منطقه مانگیستاو در نتیجه بادهای طوفانی در ۲۳ اکتبر کشف شده است.
به گزارش « کازینفورم»، «ادیلبک کوزیباکوف»، یک بوم‌شناس، نگرانی خود را در مورد مرگ دسته‌جمعی فک‌های خزری ابراز کرد و آن را به فقدان کنترل واقعی از سوی نهادهای بین‌المللی و ملی در منطقه برای حمایت از این حیوانات نسبت داد.
این گزارش همچنین حاکی است قزاقستان در سال ۲۰۲۰ میلادی فک خزری را به لیست گونه‌های در معرض خطر انقراض خود اضافه کرد.
به گزارش اوراسیا نت، کارشناسان می‌گویند: فک‌ها در پاییز هر سال برای تولید مثل به شمال دریای خزر مهاجرت می‌کنند و مرگ و میرها در این مدت در آب‌های شمالی رخ داده است.
مقامات قزاقستان جمعیت کلی فک خزری را در محدوده ۳۰۰ هزار تخمین می زنند. اما «آسل تاسماگمبتوا»، بنیانگذار موسسه تحقیقات زیست محیطی آسیای مرکزی (CAIER)، می‌گوید که ممکن است کمتر از ۱۰۰ هزار فک خزری باقی مانده باشد.
این دومین بار در ۲ سال گذشته است که فک‌های خزری در شرایطی مرموز به طور دسته‌جمعی می‌میرند. در نوامبر ۲۰۲۲ بیش از ۱۷۰ لاشه در امتداد سواحل قزاقستان پیدا شد و یک ماه بعد حدود ۲۵۰۰ فک مرده در خاک روسیه کشف شد.

علت مرگ فک‌ها چه بود؟
در سال ۲۰۲۳ میلادی (سال گذشته) مقامات قزاقستان تشخیص دادند که عفونت‌های ویروسی علت اصلی مرگ و میر فک‌ها بوده و افزودند که سیستم ایمنی حیوانات به دلیل آلودگی به خطر افتاده است. با این حال، مقامات بهداشتی روسیه با اشاره به مسمومیت با گازهایی که از زیر بستر دریا منتشر می‌شوند، مرگ‌های دسته‌جمعی را به «عوامل طبیعی» نسبت دادند.