«سازمان تحقیقات فضایی هند»(ISRO) به تازگی گزارش داده که مدارگرد قمری «چاندرایان-۲»(Chandrayaan-2) این کشور در ماه سپتامبر برای جلوگیری از نزدیک شدن به فضاپیمای «دانوری»(Danuri) کره جنوبی مانور داشته است.

به نقل از اسپیس، در گزارش سازمان تحقیقات فضایی هند آمده است که مدارگرد چاندرایان-۲ مدار خود را در ۱۹ سپتامبر افزایش داده تا از نزدیک شدن به دانوری جلوگیری کند. این گزارش خاطرنشان کرد که مانور بعدی در اول اکتبر نیز به چاندرایان-۲ کمک کرده است تا از برخورد احتمالی با مدارگردهای دیگر در اطراف ماه از جمله «مدارگرد شناسایی ماه»(LRO) ناسا جلوگیری کند.

این مانورهای جلوگیری از برخورد در اطراف ماه غیر معمول نیست. چاندرایان-۲، دانوری و مدارگرد شناسایی ماه همگی یک مدار تقریبا قطبی دارند. بنابراین، فضاپیماها بر فراز قطب‌های ماه به یکدیگر نزدیک می‌شوند که خطر برخورد در آنها بسیار زیاد است. «موسسه تحقیقات هوافضای کره جنوبی»(KARI) که مدیریت دانوری را بر عهده دارد، تنها در یک سال و نیم گذشته ۴۰ هشدار خطر را از برخورد احتمالی بین مدارگرد شناسایی ماه، چاندرایان-۲ و دانوری دریافت کرد.

چاندرایان-۲ در سال ۲۰۲۱ مدار خود را تغییر داد تا از نزدیکی پیش‌بینی‌شده به مدارگرد شناسایی ماه بر فراز قطب شمال ماه جلوگیری کند. سازمان تحقیقات فضایی هند گفت که بدون این مانور، دو فضاپیما در فاصله سه کیلومتری از یکدیگر عبور می‌کردند.

فضاپیمای دانوری نیز از زمانی که در دسامبر ۲۰۲۲ به مدار ماه وارد شد، حداقل سه بار مانور داد که یکی برای دور شدن از مدارگرد شناسایی ماه و دیگری برای دوری از چاندرایان-۲ و فرار از فضاپیمای ژاپنی «فرودگر هوشمند بررسی ماه»(SLIM) کمی پیش از فرود آن روی ماه در ژانویه بود.

در حال حاضر هیچ پروتکل بین‌المللی برای رفع خطرات برخورد وجود ندارد. سه آژانس فضایی ناسا، موسسه تحقیقات هوافضای کره جنوبی و سازمان تحقیقات فضایی هند به طور داوطلبانه داده‌ها را از طریق تبادل ایمیل و تله‌کنفرانس‌ها درباره مسیرهای فضاپیمای خود در اختیار یکدیگر می‌گذارند.

آژانس‌های فضایی عمدتا از یک پلتفرم ساخته‌شده توسط «آزمایشگاه پیش‌رانش جت» ناسا به نام «MADCAP» استفاده می‌کنند که خطر برخورد را تخمین می‌زند و هشدارهایی را می‌فرستد.

«سویونگ چانگ»(Soyoung Chung) پژوهشگر ارشد مدیریت راهبردی و برنامه‌ریزی موسسه تحقیقات هوافضای کره جنوبی طی نشست پایداری فضا در اوایل سال جاری گفت: در حال حاضر هیچ مکانیسم یا پروتکل مشاوره بین‌المللی مورد توافق طرفین برای حل چنین خطرات برخوردی وجود ندارد. ما با تجربه خود از عملیات دانوری دریافتیم که برای شناسایی و مدیریت خطر برخورد بین ماموریت‌های اطراف ماه، به یک پلتفرم اشتراک‌گذاری اطلاعات و پروتکل‌های بین‌المللی مورد توافق طرفین نیاز است.