صبح نو/متن پیش رو در صبح نو منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

بهزاد مولایی/ عربستان سعودی، سرزمینی که به‌عنوان قبله مسلمانان و نگهبان مقدسات اسلامی شناخته می‌شود، در سال‌های اخیر با رویکردی متناقض در سیاست‌های فرهنگی و اجتماعی خود، موجی از اعتراض‌ها را در میان جوامع مسلمان جهان برانگیخته است. برگزاری برنامه‌های پرزرق‌وبرق با حضور ستارگان غربی همچون جنیفر لوپز و نمایش فرهنگ‌هایی که آشکارا با آموزه‌های اسلامی در تضادند، جایگاه معنوی این کشور را زیر سوال برده و خشم و اندوه مسلمانان را در سراسر جهان برانگیخته است. این در حالی است که بحران‌های جدی در کشورهای اسلامی مانند فلسطین و لبنان، نیازمند توجه و حمایت فوری هستند. آیا عربستان سعودی به لاس‌وگاس خاورمیانه تبدیل خواهد شد یا می‌تواند مسیر خود را بازنگری کند و به ارزش‌های دینی خود بازگردد؟ برگزاری مراسم «موسم ریاض ۲۰۲۴» با حضور چهره‌های سرشناس جهانی مانند جنیفر لوپز، اجرای موسیقی‌های غربی، پوشش‌های نامناسب و صحنه‌های مختلط، انتقادها و خشم بسیاری از مسلمانان در سراسر جهان را برانگیخته است. این اقدام در سرزمینی که مکه و مدینه، مقدس‌ترین مکان‌های اسلامی را در خود جای داده، به‌طور مستقیم با هویت دینی این سرزمین و جایگاه آن به‌عنوان قبله مسلمانان جهان در تضاد قرار دارد.

 تناقض آشکار میان مسئولیت دینی و عملکرد حاکمان سعودی
عربستان سعودی سال‌هاست که خود را به‌عنوان «خادم حرمین شریفین» معرفی کرده است؛ اما سیاست‌های اخیر این کشور به‌ویژه ترویج سبک زندگی غربی از طریق برنامه‌های پرزرق‌وبرق و مغایر با ارزش‌های اسلامی، اعتبار این عنوان را به چالش کشیده است. موسم ریاض که به نمایشگاهی از موسیقی غربی، مد و فرهنگ‌های بیگانه تبدیل شده، بسیاری از مسلمانان را با این پرسش مواجه کرده که آیا سرزمین مقدسات اسلامی به محلی برای تفریحات غیراخلاقی و تجمل‌گرایی غربی تبدیل شده است؟
این اقدامات در حالی انجام می‌شود که مسلمانان از سراسر جهان انتظار دارند عربستان سعودی به مسئولیت‌های اخلاقی و دینی خود عمل کند. احساسات مذهبی میلیاردها مسلمان با این رویدادها جریحه‌دار شده و اعتماد به نقش معنوی عربستان سعودی به‌طور چشمگیری کاهش یافته است.
 
بی‌اعتنایی به بحران‌های جهان اسلام
یکی از انتقادهای جدی به حاکمان سعودی، بی‌توجهی آنها به بحران‌های عمیق جهان اسلام است. در شرایطی که فلسطینیان در غزه و کرانه باختری تحت شدیدترین فشارها و حملات رژیم صهیونیستی قرار دارند و مردم لبنان با بحران‌های اقتصادی و حملات تروریستی مواجه‌اند، عربستان سعودی به‌ جای ایفای نقش فعال در حمایت از مظلومان مسلمان، تمرکز خود را بر سرگرمی‌های غربی قرار داده است. این سیاست‌ها نه‌تنها با آموزه‌های اسلامی در تضاد است، بلکه پیامدهایی منفی برای وحدت و همبستگی جهان اسلام به همراه دارد.
 
دوگانگی در سیاست‌های فرهنگی و مذهبی
رفتار دوگانه حاکمان سعودی یکی دیگر از نکات تأمل‌برانگیز این ماجراست. از یک سو، تظاهرات مسالمت‌آمیز برای حمایت از مردم فلسطین و اعتراض به جنایت‌های رژیم صهیونیستی در عربستان ممنوع اعلام می‌شود و از سوی دیگر، برنامه‌هایی که آشکارا ارزش‌های اسلامی را نقض می‌کنند، با حمایت دولت برگزار می‌شوند. چنین تناقضی اعتبار سیاست‌های عربستان را در میان جوامع مسلمان به شدت تحت تأثیر قرار داده است.
 
آیا عربستان به لاس‌وگاس خاورمیانه تبدیل می‌شود؟
تلاش‌های عربستان برای تبدیل شدن به یک مرکز تفریحی و فرهنگی غربی، به قیمت از دست رفتن هویت اسلامی این کشور تمام می‌شود. این رویکرد نشان می‌دهد که حاکمان سعودی بیشتر به دنبال کسب درآمدهای اقتصادی از صنعت سرگرمی هستند تا پاسداری از ارزش‌های اسلامی و معنوی.
 
پیامدهای خطرناک برای جایگاه معنوی عربستان
ادامه این سیاست‌ها می‌تواند پیامدهای عمیقی برای جایگاه عربستان در جهان اسلام داشته باشد. مردم مسلمان در سراسر جهان  انتظار دارند که عربستان سعودی به اصول و آموزه‌های اسلامی پایبند باشد. اگر این روند ادامه یابد، اعتماد مسلمانان به این کشور و نقش آن به‌عنوان قبله معنوی جهان اسلام به‌ شدت تضعیف خواهد شد.
 
دعوت به بازنگری در سیاست‌ها
حاکمان سعودی باید درک کنند که اعتبار معنوی و جایگاه ویژه این کشور در میان مسلمانان جهان با دلارهای نفتی و سرگرمی‌های غربی جایگزین نمی‌شود. تنها راه بازگشت اعتماد و احترام، پایبندی به ارزش‌های اسلامی و احترام به احساسات دینی مسلمانان است. این کشور باید از مسیر انحرافی بازگردد و بار دیگر به اصول و ارزش‌هایی که آن را به مرکز معنوی جهان اسلام تبدیل کرده است، متعهد شود.
برگزاری مراسم‌هایی که هویت اسلامی عربستان را تضعیف می‌کنند، نه‌تنها یک توهین آشکار به ارزش‌های دینی مسلمانان است، بلکه تهدیدی جدی برای جایگاه عربستان در جهان اسلام به‌شمار می‌رود.
حاکمان سعودی باید به مسئولیت‌های خود عمل کنند و با بازنگری در سیاست‌های فرهنگی و اجتماعی، احترام به هویت و ارزش‌های اسلامی را در اولویت قرار دهند.