امیرعباس محمدی کوشکی، سرپرست تیم ملی اختراعات و نوآوری ایران، به دعوت رئیس پارلمان جمهوری آذربایجان و رئیس اتحادیه جهانی پارلمان‌ها (IPU)، به‌طور مجازی در نشست پارلمان COP29 با هدف بررسی چالش‌ها و فرصت‌های جهانی در زمینه تغییرات اقلیمی و تلاش‌های اقلیمی جهانی که در باکو آذربایجان برگزار شد، شرکت کرد. در این جلسه، محمدی کوشکی به‌ویژه بر ظرفیت‌های نوآوری ایران در حوزه فناوری‌های دیجیتال و هوش مصنوعی، تأکید کرد و نقش این فناوری‌ها را در حل بحران‌های اقلیمی و زیست‌محیطی بررسی کرد.

محمدی کوشکی در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص مطالب عنوان شده در این نشست، گفت: ایران با بهره‌گیری از فناوری‌های پاک، داده‌های بزرگ و هوش مصنوعی، به دنبال کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و سازگاری با تغییرات اقلیمی است و ایران آمادگی دارد تا با همکاری کشورهای دیگر، از توانمندی‌های خود برای مقابله با چالش‌های جهانی تغییرات اقلیمی استفاده کند. ایران به‌عنوان کشوری با تاریخچه طولانی در علم و فناوری، ظرفیت‌هایی در زمینه‌های هوش مصنوعی و فناوری‌های دیجیتال پایدار دارد که می‌تواند به کاهش گازهای گلخانه‌ای، پیش‌بینی اثرات تغییرات اقلیمی و بهینه‌سازی منابع طبیعی و انرژی کمک کند.

وی با اشاره به نقش هوش مصنوعی در کاهش گازهای گلخانه‌ای اظهار کرد: هوش مصنوعی می‌تواند در شبیه‌سازی مدل‌های اقلیمی و پیش‌بینی اثرات تغییرات اقلیمی نقش بسیار مؤثری ایفا کند و در ایران از هوش مصنوعی برای تحلیل داده‌های محیطی، پیش‌بینی تغییرات اقلیمی و مدیریت منابع طبیعی استفاده می‌شود و در این زمینه داده‌های بزرگ (Big Data) و مدل‌های پیش‌بینی می‌توانند به تصمیم‌گیری‌های اقلیمی کمک کرده و ایران را قادر سازند تا برنامه‌های سازگاری با تغییرات اقلیمی را به‌طور مؤثرتر طراحی کند.

سرپرست تیم اختراعات ایران با بیان اینکه پلتفرم جهانی نوآوری اقدام برای آب (Global Water Action Innovation Platform) که ایران در آن به‌طور فعال مشارکت دارد، یکی از مثال‌های موفق استفاده از هوش مصنوعی برای جمع‌آوری داده‌های محیطی و پیش‌بینی تأثیرات تغییرات اقلیمی است، ادامه داد: این پلتفرم از هوش مصنوعی برای پردازش داده‌های محیطی و بحران‌های آبی استفاده کرده و به کشورهای عضو خدماتی در زمینه مدیریت منابع آب، بحران‌های آبی و سازگاری با تغییرات اقلیمی ارائه می‌دهد.

وی خاطر نشان کرد: در گزارش اتحادیه جهانی مخابرات (ITU) آمده است که هوش مصنوعی می‌تواند در کاهش گازهای گلخانه‌ای و افزایش بهره‌وری انرژی نقش کلیدی ایفا کند. طبق این گزارش، استفاده از هوش مصنوعی در بخش‌هایی مانند مراکز داده، حمل و نقل و صنعت می‌تواند مصرف انرژی را به طور چشمگیری کاهش داده و از انتشار گازهای گلخانه‌ای جلوگیری کند. گزارش ITU همچنین به این نکته اشاره می‌کند که هوش مصنوعی می‌تواند در مدیریت انرژی‌های تجدیدپذیر مانند خورشیدی و بادی با پیش‌بینی تقاضا و بهینه‌سازی مصرف انرژی، به کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی کمک کند. این فناوری‌ها می‌توانند در کاهش تأثیرات تغییرات اقلیمی و افزایش تاب‌آوری در برابر بحران‌های محیطی به‌طور مؤثر استفاده شوند.

تأثیرات تغییرات اقلیمی در ایران و استفاده از فناوری‌های نوین

محمدی کوشکی آسیب‌پذیری ایران در برابر تغییرات اقلیمی را از دیگر موضوعات مطرح در این نشست عنوان کرد و گفت: ایران با مشکلاتی مانند خشکسالی‌های طولانی، سیلاب‌های شدید و گرمایش جهانی روبه‌رو است و در این راستا، استفاده از فناوری‌های دیجیتال و هوش مصنوعی می‌تواند به ما در پیش‌بینی و مدیریت این بحران‌ها کمک کند.

وی همچنین بر توسعه فناوری‌های پاک در ایران تأکید کرد و گفت: در ایران، دولت و بخش خصوصی در تلاش هستند تا زیرساخت‌های انرژی را به‌سمت انرژی‌های تجدیدپذیر و فناوری‌های دیجیتال پایدار هدایت کنند تا از تأثیرات منفی تغییرات اقلیمی کاسته شود.

محمدی ادامه داد: در پیش‌نویس نتایج نشست پارلمان COP29، موارد مختلفی در زمینه فناوری‌های نوین و نوآوری برای مقابله با تغییرات اقلیمی مطرح شده است. در این پیش‌نویس، مواردی مانند استفاده از فناوری‌های دیجیتال برای کاهش گازهای گلخانه‌ای، طراحی زیرساخت‌های دیجیتال مقاوم در برابر تغییرات اقلیمی و ترویج شمول دیجیتال برای کشورهای در حال توسعه مورد تأکید قرار گرفته است. برخی از نکات کلیدی در این پیش‌نویس به  این شرح است:

۱. توسعه و پذیرش فناوری‌های دیجیتال برای تسریع در کاهش گازهای گلخانه‌ای: این بخش تأکید دارد که استفاده از فناوری‌های دیجیتال پایدار و هوش مصنوعی می‌تواند در تسریع کاهش گازهای گلخانه‌ای در بخش‌های مختلف اقتصادی مؤثر باشد. همچنین فناوری‌های دیجیتال می‌توانند در پیش‌بینی و مدیریت بحران‌های اقلیمی و پیش‌بینی تغییرات آب‌وهوایی نقش مهمی ایفا کنند.

۲. طراحی زیرساخت‌های دیجیتال مقاوم به تغییرات اقلیمی: پیش‌نویس بر لزوم طراحی زیرساخت‌های دیجیتال مقاوم به تغییرات اقلیمی تأکید دارد تا در شرایط آب‌وهوایی سخت، سیستم‌های دیجیتال بتوانند عملکرد خود را حفظ کنند.

۳. کاهش تأثیرات اقلیمی دیجیتالی شدن: پیش‌نویس به اهمیت کاهش مصرف انرژی و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای در بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) اشاره دارد. این بخش شامل استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در مراکز داده و ترویج شیوه‌های صرفه‌جویی در مصرف انرژی در زیرساخت‌های دیجیتال است.

۴. ارتقای شمول دیجیتال و دسترسی به فناوری‌های نوین: پیش‌نویس به لزوم فراهم آوردن دسترسی برابر به فناوری‌های دیجیتال و حمایت از کشورهای در حال توسعه در استفاده از این فناوری‌ها برای مقابله با تغییرات اقلیمی تأکید دارد.

۵. تقویت همکاری‌های بین‌المللی در استفاده از فناوری‌های دیجیتال: پیش‌نویس همچنین بر لزوم تقویت همکاری‌های بین‌المللی در استفاده از فناوری‌های دیجیتال سبز و نوآوری‌های دیجیتال برای مقابله با تغییرات اقلیمی و کاهش تأثیرات آن در سطح جهانی تأکید دارد.