روزنامه سازندگی/متن پیش رو در سازندگی منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

“مجید تخت‌روانچی”، مسئول تیم مذاکره‌‌کننده ایران با “انریکه مورا”، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دیدار و گفت‌وگو کرد و هردوطرف نظرات صریح خود را بیان کردند

براساس اعلام قبلی و برنامه‌ریزی‌های انجام شده، گفت‌وگوهای هیات ایرانی به سرپرستی مجید تخت‌روانچی، معاون سیاسی وزیر خارجه کشورمان با نمایندگان انگلیس، فرانسه و آلمان (تروئیکای اروپایی) جمعه در ژنو (سوئیس) برگزار شد. در این راستا، (پنج‌شنبه) انریکه مورا، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با دو دیپلمات ارشد کشورمان، یعنی مجید تخت‌روانچی و کاظم غریب‌آبادی، معاون حقوقی و بین‌الملل وزیر خارجه کشورمان دیدار و رایزنی کرد. او پس از این دیدار (بامداد جمعه) در حساب کاربری‌ خود در شبکه ایکس نوشت: «با معاونان وزیر خارجه ایران، تخت‌روانچی و غریب‌آبادی گفت‌وگوی صریحی درخصوص حمایت نظامی ایران از روسیه که باید متوقف شود، مساله هسته‌ای که به راه‌حل دیپلماتیک نیاز دارد، تنش‌های منطقه‌ای که جلوگیری از تشدید بیشتر آن از سوی همه طرف‌ها مهم است و حقوق ‌بشر داشتم». به عبارتی، گویاتر دیدار دیپلمات‌های ارشد کشورمان را با استناد به سخنان مورا می‌توانیم حول ۴ محور ازجمله پرونده هسته‌ای و فعالیت‌‌های مرتبط با آن، تحولات منطقه‌ای، مسائل مربوط به حقوق بشر همچنین پرونده اوکراین که اروپایی‌ها مدعی هستند ایران در این منازعه به روسیه کمک تسلیحاتی انجام داده، دسته‌بندی کرد. در این راستا، کاظم غریب‌آبادی در صفحه خود در ایکس اعلام کرد که «با انریکه مورا گفت‌وگوی صریحی در مورد طیفی از موضوعات همچنین چشم‌انداز مذاکرات هسته‌ای و رفع تحریم در پرتو تحولات جدید داشتیم. به مورا گفته شد، اتحادیه اروپا باید دست از رفتار خودبینانه و غیرمسئولانه خود در قبال موضوعات و چالش‌های این قاره و مسائل بین‌المللی بردارد». غریب‌آبادی تصریح کرد که «اروپا نباید مشکلات و اشتباهات خودش ازجمله در رابطه با منازعه اوکراین را با درگیر کردن دیگران فرافکنی کند. اروپا با رفتار همدستانه‌ای که به ‌ویژه سه کشور مهم آن در قبال نسل‌کشی در غزه داشته‌اند اکنون هیچ جایگاه اخلاقی برای نصیحت ‌کردن دیگران در مورد حقوق بشر ندارد». معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه کشورمان خاطرنشان کرد که «اروپا در موضوع هسته‌ای ایران نیز به دلیل عدم برخورداری از روحیه مسئولیت‌پذیری و اعتمادبه‌نفس لازم، مدت‌هاست از بازیگری تاثیرگذار فاصله گرفته است. اروپا نیازمند خودبازیابی است». به موازات این اظهارات باید توجه داشت سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران که برای شرکت در دهمین اجلاس مجمع جهانی ائتلاف تمدن‌های ملل متحد به پرتغال سفر کرده بود در جمع خبرنگاران با اشاره به دیدار مذاکره‌کنندگان ایرانی و اروپایی در ژنو گفت که این نشست در حقیقت یک جلسه توفان فکری است تا ببینیم آیا واقعاً راهی برای خروج از وضعیت فعلی وجود دارد یا خیر.

مبدأ مذاکرات ژنو چیست؟
اینکه نشست هیات ایرانی به سرپرستی مجید تخت‌روانچی با تروئیکای اروپایی در ژنو و چانه‌زنی‌های آن قرار است به کدام سمت‌وسو برود و خروجی آن دقیقاً قرار است چه باشد، مستلزم صبر است و در این خصوص ۳ نکته وجود دارد. نخست آنکه این دیدار در ادامه گفت‌وگوهایی است که مهر ماه امسال به منظور ارزیابی شرایط و تبادل‌نظر درخصوص مجموعه‌ای از موضوعات میان ایران و اروپا (اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی) در حاشیه مجمع عمومی ملل متحد در نیویورک برگزار شد؛ به‌گونه‌ای که در آن نشست‌ها مقرر شد طرفین در تاریخی که بعداً مورد توافق قرار می‌گیرد، مجدداً ملاقات کنند و در همین چارچوب دور جدید گفت‌وگوهای ایران و اروپا جمعه ۹ آذرماه (۲۹ نوامبر) با حضور تخت‌روانچی و غریب‌آبادی برگزار شد.
نکته دوم آنکه به موازات این تحول مهم دیپلماتیک، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارشی مدعی شده که ایران هزاران سانتریفیوژ جدید نصب کرده است. به گزارش ایسنا، براساس گزارشی که خبرگزاری فرانسه منتشر کرده، آژانس هسته‌ای سازمان ملل تایید کرده است که ایران حدود ۶۰۰۰ سانتریفیوژ جدید برای غنی‌سازی اورانیوم نصب کرده است. طبق این گزارش، تهران به آژانس اطلاع داده بود که قصد دارد حدود ۶۰۰۰ سانتریفیوژ را در سایت‌های خود در فردو و نطنز برای غنی‌سازی اورانیوم تا ۵ درصد تغذیه کند که بالاتر از حد ۳.۶۷ درصدی است که تهران در سال ۲۰۱۵ با آن موافقت کرده بود. گزارش آژانس در شرایطی مطرح می‌شود که رویترز پیش‌تر مدعی شد که ایران به آژانس اطلاع داده که قصد دارد برای غنی‌سازی اورانیوم تا خلوص ۵ درصد به ۸ آبشار سانتریفیوژ آی.‌آر۶ (IR6) که اخیرا در فردو نصب شده است، اورانیوم تزریق کند. این درحالی است که شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اخیراً قطعنامه‌ای با پیشنهاد انگلیس، آلمان، فرانسه و آمریکا علیه ایران صادر کرد.
نکته سوم اما مساله‌ای به نام ترامپ است. رویترز در گزارش خود که جمعه (۲۹ نوامبر) منتشر کرد به نقل از کلسی داونپورت، مدیر سیاست منع اشاعه در گروه حمایت از انجمن کنترل تسلیحات، نوشت: «تا زمانی که ترامپ به قدرت نرسد یا هیچ صحبتی جدی در مورد حاشیه‌های یک توافق صورت نگیرد، توافقی حاصل نخواهد شد». رویترز همچنین نوشته است که مذاکرات ایران و تروئیکای اروپایی در ژنو درحالی انجام می‌شود که اگرچه آتش‌بس در لبنان اجرایی شده اما نتانیاهو در اظهارات خود بیان کرده که اسرائیل به دنبال تمرکز بر ایران است.
این موضوع از آن منظر مهم است که بسیاری بر این عقیده هستند که ترامپ پس از ورود به کاخ ‌سفید در ۲۰ ژانویه ممکن است تحت تاثیر زمزمه‌های مخرب نتانیاهو و تیم محافظه‌کارش قرار بگیرد.