سفیر انرژی/ مهندس زینب قیصری رئیس فراکسیون نظارت بر صنعت نفت، گاز و پتروشیمی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با پایگاه خبری تحلیلی سفیر انرژی با اشاره به تغییرات مدیریتی در هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس برخی از اولویت‌ها و دغدغه‌های ناظر بر بزرگترین هلدینگ پتروشیمی کشور در دوران مدیریت جدید را مطرح کرد
 
مهندس زینب قیصری رئیس فراکسیون نظارت بر صنعت نفت، گاز و پتروشیمی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با پایگاه خبری تحلیلی سفیر انرژی با اشاره به تغییرات مدیریتی در هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس برخی از اولویت‌ها و دغدغه‌های ناظر بر بزرگترین هلدینگ پتروشیمی کشور در دوران مدیریت جدید را مطرح کرد و گفت: ضمن تبریک به جناب آقای شریعتمداری مدیرعامل جدید و آرزوی موفقیت برای ایشان و همچنین خداقوت به جناب آقای علی‌عسگری مدیرعامل پیشین این مجموعه، صنعت پتروشیمی ایران سالانه حدود 16 میلیارد دلار ارزآوری برای کشور در شرایط تحریم به همراه داشته که این رقم معادل 18 درصد از کل صادرات کشور است.
وی افزود: در نتیجه انتظارات از صنعت پتروشیمی و به خصوص هلدینگ خلیج فارس به عنوان بزرگترین هلدینگ این صنعت، ویژه است که نیازمند ایده راهبردی و دیدی جامع برای حل مسائل پیش‌رو است و البته این مسائل نیز اکنون به صورت زنجیره‌وار به یکدیگر متصل هستند و همه آنها باید با هم و در یک برنامه جامع حل شوند.

*چالش توسعه زنجیره آروماتیک با تولید بنزینِ پتروشیمی
قیصری در پاسخ به این سوال که مطالبه مجلس از مدیرعامل جدید هلدینگ خلیج فارس چیست؟ به 10 محور اساسی اشاره کرد و گفت: یکی از موضوعات مهم در صنعت پتروشیمی، موضوع استفاده از ریفرمیت پتروشیمی‌ها جهت تولید بنزین است. از سال گذشته با توجه به افزایش روند مصرف بنزین در کشور، ریفرمیت پتروشیمی‌های هلدینگ خلیج فارس به جای صادرات و کسب درآمد صادراتی برای کشور، جهت اختلاط با نفتا برای تولید بنزین مورد استفاده داخلی قرار می‌گیرد.
رئیس فراکسیون نظارت بر صنعت نفت، گاز و پتروشیمی مجلس گفت: طبق آمار، میزان تولید بنزین از ریفرمیت پتروشیمی‌ها به حدود 10 میلیون لیتر در روز رسیده و در خودروها مصرف می‌شود درحالی که محصول ارزشمند ریفرمیت می‌تواند زنجیره آروماتیک را در کشور تکمیل کند و سبب اشتغال و ارزش افزوده شود. حال هلدینگ خلیج فارس برای توسعه زنجیره آروماتیک می بایست برنامه مدون داشته باشد.

*افزایش تخفیف‌ها و نبود بازار برای صادرات متانول
وی ادامه داد: یکی دیگر از معضلات کشور در حوزه صنعت پتروشیمی، به پایان رسیدن پروژه‌های متانولی جدید است. در هلدینگ خلیج فارس پروژه متانولی پتروشیمی آپادانا به ظرفیت سالانه یک میلیون و 650 هزار تن در مراحل پایانی احداث قرار دارد. پروژه‌های متعدد متانولی پتروفرهنگ و طرح‌های مختلف GTP شرایط نگران کننده‌ای را برای بازار متانول در آینده رقم خواهد زد و به احتمال زیاد رقابت و تخفیف‌ها را افزایش خواهد داد.
قیصری اظهار داشت: در این راستا فقط یک راه به نظر می‌رسد و آن توسعه زنجیره متانول در کشور و تولید محصولات با ارزش افزوده بالاتر از این ماده نیمه‌خام است. حال هلدینگ خلیج فارس برای توسعه زنجیره ارزش متانول نیز می بایست ورود کند که البته امیدوارم برنامه‌ای نیز برای بازارسازی متانول در سایر کشورها (غیر از چین) تعریف شود.

*زیان یک میلیارد دلاری پتروشیمی‌ها از قطعی گاز در زمستان
عضو کمیسیون حمایت از تولید و نظارت بر اجرای سیاست های اصل 44 قانون اساسی گفت: از طرفی ناترازی گاز در فصل سرد و توسعه ناترازی گاز طبیعی به کل سال در آینده‌ای نزدیک، این واحدها را با خطر خاموشی بیش از 3 ماه مواجه کرده است. در این راستا ایده‌ای از دوره وزارت نفت سابق تا کنون مطرح شده مبنی بر اینکه صنایع پتروشیمی با سرمایه‌گذاری در بالادست صنعت نفت به افزایش تولید گاز کمک کرده و بدین صورت دریافت خوراک خود را به صورت پایدار تضمین کنند.
وی اشاره کرد: طبق برآوردها، قطعی گاز سالانه یک میلیارد دلار به صنعت پتروشیمی از مسیر کاهش تولید و صادرات، خسارت وارد می‌کند. که ورود هلدینگ خلیج فارس برای توسعه میادین گازی و تامین پایدار خوراک گاز خود به ثمر نشسته نیز یکی از مطالبات جدی نمایندگان مجلس است.

*غفلت از احداث مخازن روزمینی برای ذخیره‌سازی گاز طبیعی
قیصری تاکید کرد: همچنین یکی دیگر از راهکارهای تولید پایدار در فصل زمستان، ساخت مخازن گاز روزمینی است که بخشنامه آن بعد از زمستان سال 1401 ابلاغ شد. بدین صورت شرکت ملی گاز، با ارائه مشوق‌هایی گاز ارزان را در ماه‌های گرم سال برای ذخیره‌سازی در اختیار پتروشیمی‌ها قرار می‌دهد تا در فصل سرما و محدودیت گاز، از ذخایر خود استفاده کنند.
وی گفت: اما از این امکان تاکنون در پتروشیمی‌های زیرمجموعه هلدینگ خلیج فارس استفاده نشده است و گامی برای تحقق این مسئله و جلوگیری از عدم‌النفع زمستانی برنداشته است که انشاالله در دوره جدید این اتفاق با جدیت بیشتری پیگیری شود.

*یک تیر و دو نشان با ساخت واحدهای MTG
وی اظهار داشت: اشاره شد که صنعت پتروشیمی و هلدینگ خلیج فارس از دو معضل «متانول مازاد» و «استفاده از ریفرمیت در تولید بنزین به جای توسعه زنجیره ارزش» رنج می‌برد؛ درحالی که می‌توان با توسعه واحدهای MTG (تبدیل متانول به بنزین) هر دو مشکل را با هم حل کرد و به اصطلاح یک تیر و دو نشان داشت.
قیصری افزود: طبق آمار با ساخت 4 واحد MTG با ظرفیت 1.6 میلیون تن، می‌توان تولید بنزین کشور را 10 میلیون لیتر در روز افزایش داد و جایگزین میزان بنزین تولیدی با استفاده از ریفرمیت پتروشیمی‌ها کرد. حال برنامه هلدینگ خلیج فارس برای توسعه واحدهای MTG حائز اهمیت می باشد.

*معضل عدم توسعه صنایع پایین‌دستی پتروشیمی
رئیس فراکسیون نظارت بر صنعت نفت، گاز و پتروشیمی مجلس گفت: طبق آمار، متاسفانه حرکت صنعت پتروشیمی ایران در حال حاضر بر پایه صادرات مواد نیمه‌خام پتروشیمی استوار است و تنها حدود 30 درصد از محصولات تولیدی پتروشیمی، در داخل مصرف می‌شود و صنعت پتروشیمی سهمی در حدود 2 درصد در سبد انرژی ایران دارد.
وی افزود: در حالی که کشورهای پیشرفته نظیر آلمان و چین بیش از 70 درصد محصولات پتروشیمی را در داخل کشور خود مصرف می‌کنند و عمدتاً محصولات نهایی را به کشورهای دیگر صادر می‌کنند و صنعت پتروشیمی سهم بالای 10 درصد در سبد انرژی این کشورها دارد. در این راستا ضروری است تدبیری برای توسعه زنجیره پایین‌دست پتروشیمی نیز صورت بگیرد.

*ارزبری 3 میلیارد دلاری از حفره‌های صنعت پتروشیمی
قیصری تاکید کرد: آمار شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران نشان می‌دهد که وجود حفره‌های متعدد در زنجیره ارزش بالادست و میان‌دست پتروشیمی باعث شده که سالانه 2 الی 3 میلیارد دلار صرف واردات محصولات میانی شود که رقم بالایی است و از طرفی می‌تواند در داخل خود کشور تولید شود. مطالبه دیگر مجلس از هلدینگ خلیح فارس، خط شکنی برای رفع حفره‌های زنجیره ارزش پتروشیمی است.
*لزوم غربالگری در پروژه‌های هلدینگ خلیج فارس
رئیس کمیته تنظیم گری مجلس: یکی از نقاط خطرناک برنامه‌ریزی در صنعت پتروشیمی تا افق 1410، افزایش تولید زنجیره‌های مختلف پتروشیمی از قبیل متانول، اولفین‌ها و آمونیاک است که سبب افزایش 100 میلیون تنی ظرفیت اسمی محصولات پایه و پایین دستی پتروشیمی خواهد شد.
وی بیان کرد: سوال اینجاست با وجود ناترازی در گاز طبیعی و سایر خوراک‌ها چگونه چنین طرح‌هایی قابلیت اجرایی دارد؟ باید طرح‌های صنعت پتروشیمی و علی الخصوص طرح‌های هلدینگ خلیج فارس مورد بازنگری و غربال قرار گیرد. وگرنه در سال 1410 شاهد ده‌ها طرح نیمه تمام با آینده‌ای مبهم خواهیم بود. اجرای کامل دو طرح پتروشیمی تا سال 1410 به مراتب بهتر از تحویل 10 طرح نیمه تمام پتروشیمی تا آن سال خواهد بود.

*حضور هلدینگ در پروژه‌های فراسرزمینی
قیصری عنوان کرد: حضور در پروژه‌های فراسرزمینی یکی دیگر از موضوعات مهم است که هلدینگ خلیج فارس می‌تواند در آن نقش‌آفرینی کند. مثلا هم‌اکنون از حدود 12 میلیون تن ظرفیت پتروشیمی کشور ونزوئلا فقط 2 میلیون تن آن فعال است و مابقی ظرفیت با صدور خدمات فنی و مهندسی قابل رفع است. پالایشگاه‌های این کشور آمریکای لاتین نیز وضعیتی مشابه دارند اما آیا هلدینگ خلیج فارس برنامه‌ای برای استفاده این فرصت‌های بین‌المللی در ونزوئلا و اقصی نقاط دنیا دارد؟

*سهامداری مبهم هلدینگ در پالایشگاه شهید سلیمانی
قیصری در ادامه گفت: یکی دیگر چالش‌های هلدینگ مربوط به پروژه پتروپالایشگاه شهید سلیمانی است که 15 درصد از سهام آن در اختیار هلدینگ خلیج فارس است. این پروژه راهبردی بعد از گذشت سه سال، هنوز وارد فاز اجرایی نشده است و سهامداران پروژه، حاضر به پرداخت سهم خود برای پیشبرد پروژه نیستند و البته حضور هلدینگ در چنین پروژه‌ای و تمایل یا عدم تمایل آن به سرمایه‌گذاری محل سوال جدی است.
وی در پایان گفت: البته ناظر به عملکرد و برنامه هلدینگ خلیج فارس، مطالبات و دغدغه‌های فراوان دیگری از جمله ضرورت ساماندهی و شفاف سازی‌ موارد هزینه‌کرد بودجه مسئولیت‌های اجتماعی شرکت‌های تابعه وجود دارد که صرفا گوشه‌ای از آنها را اشاره کردم که موشکافی آنها و بررسی و ارائه راهکارها نیازمند جلسات کارشناسی و ساعت‌ها بحث و بررسی است.