زنده‌یاد آذرتاش آذرنوش استاد و پژوهشگر ادبیات عرب، در این‌کتاب در پی طرح پرسش‌های بنیادین درباره‌ زبان فارسی به‌عنوان مهم‌ترین گنجینه و سرچشمه‌ هویت ایرانی بوده است.

«چالش میان فارسی و عربی؛ سده‌های نخست» برگزیده شانزدهمین دوره کتاب سال دانشگاهی، و تقدیرشده بیست و پنجمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران بوده است.

در بخشی از کتاب می‌خوانیم:

آگاهی‌های ما درباره ایران، ایرانی، ایرانیت و نیز درباره فارسی دری در سده‌های نخست اسلام هنوز مه‌آلود و ازهم‌گسیخته است. از روند عمومی تاریخ و مسکن‌گزیدن عرب‌ها در ایران آگاهیم، اما درست نمی‌دانیم جامعه عرب‌نژادِ تازی‌زبان چگونه با تودهٔ ایرانیان فارس‌زبان رابطه برقرار می‌کرد، چگونه دسته‌های بی‌شمار عرب در جامعه ایران تحلیل رفتند، چرا زبان عربی، با همه توانمندی‌های دینی و ادبی و علمی و سیاسی، نتوانست جای زبان فارسی را بگیرد، فارسی کجا بود و پیش از آن‌که سر برکشد چرا دیرزمانی در تاریکی پایید؟ کی و کجا به نگارش درآمد و چگونه زبان رسمی ایران شد؟ این زبان نوپا که پشتوانه‌ای بس کهن داشت چگونه می‌توانست زبان نیرومند و مقدس عربی را در کنار خود تحمل کند، یا چه شد که عربیِ فراگیر، اندک‌اندک دامن در می‌کشید تا زبان رقیب، همه‌جا پا بگیرد و عربی را در حوزهٔ دین و دانش محدود سازد؟

چاپ ششم این‌کتاب با ۴۰۲ صفحه و قیمت ۳۹۰ هزار تومان عرضه شده است.