فاخره بهبهانی: دکتر محمد علی زارعیان، پزشک متخصص طب سنتی ایران و استادیار دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، در گفت‌وگو با خبرآنلاین می‌گوید: از دیدگاه طب سنتی برای تسکین درد از سه مسیر اقدام می‌شود. یکی رفع علت درد، دوم کاهش عامل ایجاد کننده درد و سوم داروهای بی‌حس کننده عضو.

تدابیر کاهش‌دهنده درد

در مورد اول، عاملی که سبب ایجاد درد شده را شناسایی می کنیم و با رفع آن، درد را حذف می کنیم. برای کاهش عامل ایجاد کننده درد هم بسیاری از داروهای ضدالتهاب نظیر: تخم کتان، شوید، ناخنک، بابونه، تخم کرفس، روغن بادام تلخ، شلغم، روغن‌هایی که حرارت معتدل دارند و هر داروی با گرمی درجه یک می‌تواند موثر باشد که البته اثر گذرا داشته و مدتی بعد از ترک، درد به سراغ فرد خواهد آمد. ساده‌ترین داروی این دسته آب جوشیده ولرم است که به صورت خوراکی و موضعی سبب تسکین بسیاری از دردهای گوارشی می‌شود و برای رفع درد عضلات و مفاصل نیز مفید است. اما دسته سوم، ترکیبات حاصل از گیاه خشخاش است که قوی‌ترین انواع مسکن بوده و سبب بی‌حس کردن عضو می‌شود و در طب رایج نیز کاربرد دارد. از دیدگاه طب سنتی یخ و آب خنک نیز با سرد کردن عضو، مانع انتقال درد شده و به جز مشتقات تریاک، گیاهان دیگری مثل تخم کاهو و تاجریزی نیز در این دسته قرار دارند.

اثرات معجزه‌آسای مسکن‌های گیاهی

بابونه یک دارو غذا با خاصیت به اثبات رسیده ضددرد، ضدالتهاب و ضداسپاسم است. روغن آن برای تسکین سردرد، قاعدگی دردناک و درد مفاصل موثر و دمنوش و جوشانده آن قابلیت کنترل درد دارد که البته برای اثرگذاری مطلوب باید طبق تجویز متخصص روزانه چندین بار مصرف شود. جوشانده و روغن شوید نیز برای تسکین درد مفاصل پرکاربرد و آثار ضد درد آن به اثبات رسیده است. سیاه‌دانه، آویشن و اسطوخدوس هم حاوی ترکیباتی هستند که مصارف خوراکی و موضعی آن باعث تسکین درد می‌شود و در تمام دنیا روغن یا اسانس اسطوخدوس برای تسکین درد کاربرد زیادی دارد. رزماری یا همان اکلیل کوهی و زنجبیل، خاصیت ضدالتهاب و ضد درد دارد و برای تسکین درد مفاصل و قاعدگی‌های دردناک استفاده می‌شود. نکته مهم در استفاده خوراکی از زنجبیل، تحریک گلو و حلق است که برای کاهش این عارضه باید از عسل استفاده شود. پرکاربردترین ادویه برای تسکین درد به شکل موضعی، ضماد زردچوبه در ترکیب با روغن زرد (روغن گاوی) بر روی مواضع دردناک است. مصرف دمنوش زعفران نیز با خاصیت تسکین درد در بیماران مبتلا به قاعدگی دردناک موثر است. سنجد علاوه بر خواص ضدالتهابی و ضددرد، شل کننده عضلات بوده و برای پیشگیری و درمان دردهای اسکلتی، مفصلی و عضلانی استفاده می‌شود. نکته قابل توجه اینکه کلیه مسکن‌های گیاهی برای افراد باردار منع مصرف دارند.