خراسان/اگرچه برخی افراد واژه‌های «شنیدن» و «گوش‌دادن» را همچون مترادف و هم‌معنی استفاده می‌کنند، تفاوت‌های ظریفی بین شنیدن و گوش‌دادن هست. شنیدن عملی غیرارادی و طبیعی است، در حالی که گوش‌دادن فعالانه است و به تلاش نیاز دارد. موفقیت در هر حوزه‌ بین‌فردی مانند آموزش، یادگیری، کار، تعامل اجتماعی، تفریح دسته‌جمعی و بسیاری از موارد دیگر نیازمند هردو قابلیت شنیدن و گوش‌دادن است. بنابراین بهتر است تفاوت‌های این دو عمل را درک کنیم تا ابزارهایی کاربردی برای زندگی بهتر در اختیار داشته باشیم.
تعریف شنیدن و گوش‌دادن و تفاوت آن ها
فرایند شنیدن غیرارادی و حسی است. شنیدن در واقع پاسخی فیزیولوژیک است که باعث می‌شود صداها را درک کنیم. این فعالیت نیازمند توجه و تمرکز ما نیست و در دسته فعالیت‌های منفعلانه جای می‌گیرد. مثلا اگر در حال تماشای تلویزیون هستید، ممکن است صدای ماشین‌ها یا آژیر آمبولانسی را که از خیابان می‌گذرد هم بشنوید. همچنین شاید صدای سگ همسایه یا گفت‌وگوی پدر و مادرتان در آشپزخانه هم به گوشتان برسد. گوش‌دادن فرایندی فعالانه، داوطلبانه و عمدی است که شامل درک کلمات و صداها می‌شود. گوش‌دادن توجه ویژه‌ای می‌طلبد و ممکن است به آن چه می‌شنوید، واکنش عاطفی نشان دهید. اگر به قصد درک یک مفهوم گوش دهید، گوش‌دادن فعال را تجربه می‌کنید. مثلا اگر در حال گوش‌دادن به صحبت‌های یکی از دوستانتان هستید که درباره روز سخت کاری خود صحبت می‌کند، احتمالا تمام توجه خود را بر او متمرکز می‌کنید. شما با این کار تلاش می‌کنید تا از میان صحبت‌های دوست‌تان متوجه شوید که او چه تجربیات و احساساتی را از سر گذرانده است. این مسئله به شما هم کمک می‌کند تا بازخورد و نظری متفکرانه ارائه دهید یا پرسش‌های مرتبط بپرسید تا همدلی بیشتری با دوست‌تان داشته باشید.
چرا شنیدن با گوش‌دادن متفاوت است؟
شنیدن با گوش‌دادن فرق دارد و برای گوش‌دادن فرد باید صبر و تمرین بیشتری داشته باشد. از نظر فیزیولوژیک، مغز انسان می‌تواند کلمات را بسیار سریع‌تر از زبان او پردازش کند. افراد معمولا می‌توانند ۱۲۵ کلمه در دقیقه صحبت کنند، اما مغز قادر است ۸۰۰ کلمه را در دقیقه پردازش کند. بنابراین در حالی ۱۲۵ کلمه وارد مغز ما می‌شود که ذهن ما می‌تواند به حدود ۶۷۵ کلمه دیگر هم فکر کند. به‌ عبارت دیگر، از نظر جسمی حفظ تمرکز هنگام شنیدن صحبت افراد دیگر بسیار دشوار است. علاوه‌بر این، میزان تمرکز ما هنگام گوش‌دادن به میزان اهمیتی بستگی دارد که برای حرف طرف مقابل قائلیم. هرچقدر تلاش بیشتری برای گوش‌دادن به حرف طرف مقابل کنیم، افکار جانبی کمتری خواهیم داشت و صحبت‌های او را بهتر درک می‌کنیم.