فارس/ رهبر انقلاب اسلامی در 21 آذرماه در دیدار اقشار مختلف مردم در سخنان پیرامون تحولات اخیر منطقه فرمودند: خالی‌کردن دل مردم جرم است. یک وکیل پایه یک دادگستری با اشاره به مصادیق خالی کردن دل مردم، به تشریح برخی مجازات‌ها، قانون توهین کردن به دیگران و همچنین تشریح قوانین دیگر کشورها در حوزه رصد و نظارت در فضای مجازی و همچنین به مرز بین آزادی بیان و نقد دلسوزانه پرداخت.

در قوانین جمهوری اسلامی ایران، این موضوع به‌طور جدی مورد توجه قرار گرفته است. طبق ماده ۶۹۸ قانون مجازات اسلامی، هر فردی که با قصد تشویش اذهان عمومی یا نشر اکاذیب و اخبار دروغین در جامعه اقدام کند، مجازات خواهد شد. حتی اگر این اخبار یا اطلاعات غلط به کسی آسیب مادی یا معنوی وارد نکند، باز هم این رفتار جرم محسوب می‌شود. مجازات این جرم می‌تواند شامل حبس یا شلاق و در صورت امکان الزام به اعاده حیثیت باشد.

در بسیاری از کشورهای جهان، قوانین مشابهی وجود دارد که به‌طور جدی به نظارت بر فضای مجازی و نشر اطلاعات پرداخته‌اند. به‌عنوان مثال، در سال ۲۰۱۷، در آلمان قانون بهبود عملکرد در شبکه‌های اجتماعی تصویب شد که طبق آن هر زمان که محتوایی غیرقانونی، در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته شود به شرکت‌های شبکه‌های اجتماعی نه حتی خود فرد ۲۴ ساعت فرصت داده می‌شود که محتوای موردنظر را حذف کنند، در غیر این صورت، به جریمه‌های مالی تا سقف ۵۰میلیون یورو محکوم می‌شوند.

نکته قابل توجه این که با این قانون، شهروندان آلمان، در مورد محتوای غیرقانونی در شبکه‌های اجتماعی، برابر مراجع انتظامی، مسئول هستند و هر شهروند آلمانی، به‌هنگام مواجهه با محتوای غیرقانونی، ملزم است که آن را به اطلاع مراجع ذی‌صلاح برساند.

در روسیه نیز در ۲۰۱۹ قانون مبارزه با انتشار اطلاعات نادرست و بی‌اساس تصویب شد که اشخاصی را که مبادرت به انتشار اطلاعات کذب و بی‌اساس در فضای مجازی می‌کنند به حذف آن اخبار و اطلاعات، ملزم می‌کند و اعلام می‌دارد که اگر طی ۲۴ساعت، اخبار و اطلاعات مذکور، حذف نشود، مرتکب، به جزای نقدی ۱.۵ میلیون روبل، مجازات و سامانه و پایگاه اطلاع‌رسانی، به‌طورکلی بسته می‌شود. مطابق این قانون اگر عاملین، اطلاعات و اخباری را به اشتراک بگذارند که به‌صورت آشکار، مصداق بی‌احترامی به جامعه، دولت، قانون اساسی روسیه یا نهادهای دولتی باشد، به ۱۵ روز حبس، مجازات می‌شوند.