اعتماد/متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشارش در آخرین خبر به معنای تایید آن نیست

«صبح صادق» رای نیاوردن اصلاح‌طلبان در دو انتخابات اخیر را حاصل عملکرد مجلس و دولت قبل می‌داند و سهمی برای رد صلاحیت‌ها قائل نشده است

نشریه صبح صادق متعلق به معاونت سیاسی سپاه پاسداران، در جدیدترین شماره خود از حضور اصلاح‌طلبان در انتخابات استقبال کرد. اما در عین حال مانند شماره‌های پیشین این نشریه که چنین رویکردی داشته، از این طیف سیاسی بابت آنچه «عدم مرزبندی رسمی با براندازان» خوانده، انتقاد کرده است. صبح صادق در یادداشت خود نوشته که «این روزها خبر آمده است که فعالیت‌های جدید اردوگاه اصلاح‌طلبان آغاز شده است و «جبهه اصلاحات ایران» ترکیب 15 نفره خود را شناخته است. این افراد چهره‌های شناخته ‌شده‌ای هستند که بخشی از آنها از سال 1399 به بعد در این ترکیب بوده‌اند و برخی دیگر چهره‌های جوان‌تری هستند که به تازگی وارد کارزار سیاست در تراز عضویت در شورای مرکزی جبهه اصلاحات شده‌اند. این سامان‌دهی جدید معطوف به دو انتخاباتی است که در اسفند ماه برگزار خواهد شد و رقابت سیاسی در آن دو انتخابات، یکی از مهم‌ترین مسائل جناح‌های سیاسی خواهد بود. بدون شک این ساماندهی جدید در سپهر جریان‌های سیاسی کشور رخداد مثبت و رو به جلویی است که باید آن را به فال نیک گرفت و اقدامی برای پرشور شدن انتخابات دانست.»

آشفته‌بازار اصلاحات پس از انتخابات 88
اما در عین اینکه از فعالیت‌های انتخاباتی اصلاح‌طلبان استقبال شده، این یادداشت نوشته که آنها حاضر نیستند با براندازان مرزبندی آشکار کنند.

صبح صادق در ابتدای یادداشت خود آورده که «اردوگاه اصلاح‌طلب مدت مدیدی است اوضاع بسامانی ندارد.» در ادامه صبح صادق به چرایی وضعیت که از نظرش اوضاع نابسامان است، پرداخته؛ ابتدا به انتخابات ریاست‌جمهوری 1384 اشاره کرده که اصلاح‌طلبان در آن ناکام بوده‌اند. سپس به انتخابات ریاست‌جمهوری دهم در سال 1388 رسیده است؛ از نظر نویسنده در جریان این انتخابات، آنچه «طیف رادیکال این اردوگاه» خوانده، بر خیمه اصلاحات تسلط پیدا کرده بود. این یادداشت در ادامه نتیجه «طیف رادیکال» را آنچه «فتنه سبز» خوانده، دانسته است. به عقیده نویسنده نشریه سپاه، جریانات انتخابات خرداد 88، «آشفته‌بازاری بر این اردوگاه سایه انداخته است که تا به امروز نشانه‌های آن قابل مشاهده است.»

پیروزی سال 92، حاصل «عبرت‌آموزی»  از قهر با صندوق رای
نشریه معاونت سیاسی سپاه در ادامه مرور اقدامات اصلاح‌طلبان در چند انتخابات گذشته، موفقیت در انتخابات 1392 را محصول «عبرت‌آموزی از ناکامی سیاست رادیکال‌های تحریمی در انتخابات اسفند ماه سال 1390» و «آشتی با صندوق رای» خوانده است که موجب «همگرایی نسبی این اردوگاه در حمایت از دولت یازدهم و دوازدهم» شد. هنگامه‌ای که انتخابات مجلس نهم از سوی بدنه اجتماعی اصلاح‌طلبان تحریم شده بود و یکی از پایین‌ترین مشارکت‌ها را رقم زد، محمد خاتمی در حوزه انتخابیه دماوند برگ رای خود را به صندوق انداخت؛ برگ رایی که روی آن «جمهوری اسلامی» نوشته شده بود. بسیاری این اقدام خاتمی را زمینه‌ساز پیروزی ائتلاف اصلاح‌طلبان و اعتدالیون در سال 92 می‌دانند؛ چراکه اقدام نمادین خاتمی سبب شد تا بند ناف اصلاح‌طلبان از سوی رهبر این جریان با نظام قطع نشود. این اقدام خاتمی و عملکرد دولت محمود احمدی‌نژاد توانست زمینه‌هایی را برای آشتی مجدد بدنه اجتماعی اصلاح‌طلبان با صندوق‌های رای را پدید آورد. در کنار این موارد، رد صلاحیت شگفت‌انگیز اکبر هاشمی‌رفسنجانی از سوی شورای نگهبان نیز به کمک ائتلاف اصلاح‌طلبان و اعتدالیون آمد. این اقدام باعث شد تا بسیاری از رای‌دهندگان، شرکت در انتخابات را به عنوان پاسخ به رد صلاحیت هاشمی‌رفسنجانی برگزینند یا به عبارت دیگر، با رای سلبی خود، هم مشارکت در انتخابات ریاست‌جمهوری یازدهم را بالا ببرند و هم گزینه ائتلاف رای بیاورد. تجربه نشان داده که وقتی مشارکت در انتخابات بالا باشد، بیشتر اوقات طیف محافظه‌کاران قادر به کسب رای اکثریت نمی‌شود. با این وجود، طیف‌هایی وجود دارند که هم به قطع شدن اتصال اصلاح‌طلبان با نظام علاقه‌مند هستند و هم برای آن تلاش می‌کنند. 

عملکرد دولت و مجلس قبل باعث رای مردم به اصولگرایان شد!
نشریه سپاه در ادامه نوشته که «عدم رضایت نسبی از عملکرد دولت اعتدال موجب شد تا واگرایی‌های این جریان عملا در انتخابات 1400 مجدد سر باز زند و به ناکامی آنان بینجامد.»  نکته جالب اینکه در یک یادداشت دیگر که در همان صفحه از صبح‌صادق منتشر شده، عدم مشارکت بدنه اجتماعی اصلاح‌طلبان را که درصد بالایی از آنها تغییر موضع داده‌اند را تماما به گردن عملکرد دولت دوازدهم و مجلس دهم انداخته است. در این یادداشت آمده که پس از آنکه دولت و مجلس را اصولگرایان یا همان محافظه‌کاران در دست گرفته، «رسانه‌های جریان سیاسی شکست‌خورده بدون آنکه به اشکالات مجلس دهم و دولت دوازدهم که منجر به روی‌گردانی مردم از آنها و میل به جریان رقیب شد، اشاره‌ای کنند، تلاش کردند تا با تعابیری، چون «حاکمیت تکصدایی»، «یکدست شدن حاکمیت»، «خالص‌سازی» و... از این موضوع به عنوان یک نقطه ضعف بهره‌برداری کنند!»

فقط عملکرد دولت و مجلس قبل؟
بخش نخست گزاره مورد اشاره دو یادداشت صبح‌صادق تا حد زیادی می‌تواند درست باشد؛ اما نباید ردصلاحیت‌های عجیب و غریب و شگفت‌انگیزتر از ردصلاحیت هاشمی‌رفسنجانی را از یاد برد. شورای نگهبان در انتخابات 1400 صلاحیت علی لاریجانی نماینده اسبق رهبری در شورای عالی امنیت ملی، رییس اسبق سازمان صدا و سیما با حکم رهبری و رییس سه دوره مجلس شورای اسلامی را تایید نکرد. شگفتی دیگر این شورا تایید نکردن صلاحیت اسحاق جهانگیری معاون اول رییس‌جمهوری مستقر بود؛ درحالی که 4 سال قبلش جهانگیری صلاحیت داشت! پس از این جریانات، رهبری در سخنرانی سالگرد ارتحال امام خمینی، گفتند: «در جریان عدم احراز صلاحیت به برخی کسانی که احراز صلاحیت نشدند جفا و ظلم شد. نسبت‌هایی داده شد یا به خودشان یا خانواده‌شان که واقعیت نداشت. خانواده‌های محترم و عفیف که مواجهه با چنین نسبت‌هایی شدند. گزارش‌های خلافی بود که بعد هم مشخص شد که خلاف است، ولی در فضای مجازی پخش شد. اینکه می‌گویم فضای مجازی رهاست همین است. حفظ آبروی افراد جزو بالاترین وظایف است. مطالبه من از دستگاه‌ها این است که جبران کنند. مواردی درباره خانواده و فرزند کسی داده شده که بعد معلوم شده که غلط است. این را جبران کنند.» بسیاری مخاطب این گفته‌ها را شورای نگهبان دانستند و سوژه را نیز علی لاریجانی؛ اما یکی از اعضای دفتر رهبری ساعتی بعد در توییتر خود نوشت که منظور رهبری شورای نگهبان نبوده است. به هر ترتیب در انتخابات 1400 با ردصلاحیت‌های شگفت‌انگیز، پایین‌ترین نرخ مشارکت در انتخابات ریاست‌جمهوری در تاریخ جمهوری اسلامی را رقم خورد. در واقع در دست گرفتن مجلس و دولت ازسوی محافظه‌کاران، نتیجه دو رکورد انتخاباتی در تاریخ جمهوری اسلامی یعنی پایین‌ترین مشارکت‌ها در انتخابات مجلس و ریاست‌جمهوری بود.

مرزبندی اصلاح‌طلبان با  اصولگرایان پررنگ‌تر از مرزبندی با براندازان
نشریه سپاه پاسداران در ادامه یادداشت خود آنچه درباره اردوگاه اصلاح‌طلبان گفته را «حرکات سینوسی حاکم بر این اردوگاه» توصیف کرده که برای آن «دلایل متعددی را می‌توان برشمرد»؛ از نظر نشریه سپاه، یکی از مهم‌ترین دلایل، «فقدان مرزبندی هویتی مشخص با براندازان و بیگانگان است.» این یادداشت در ادامه افزوده که «این جریان به دلایلی که پردازش آن از حوصله این نوشتار خارج است، سالیان متمادی است که حاضر نشده به ‌طور رسمی، قاطع و مشخص با غیراصلاح‌طلبان برانداز مرزبندی آشکار داشته باشد.» صبح صادق در عین حال نوشته این مرزبندی اصلاح‌طلبان، با جریان محافظه‌کار یا همان اصولگرایان بسیار پررنگ‌تر است. در ادامه صبح صادق نوشته «همین امر موجب شده تا کاملا رفت و آمدهای مشکوک فراوانی از آن‌سو شکل گیرد که حاصل آن، تفرق و تشتت اردوگاهی بوده است.»

سابقه شرط‌ گذاشتن‌ها
این نخستین مرتبه نیست که نشریه معاونت سیاسی سپاه، بابت آنچه عدم «مرزبندی با براندازان» می‌خواند، از اصلاح‌طلبان انتقاد می‌کند؛ اما در گذشته علاوه بر انتقاد، برای حضور اصلاح‌طلبان در انتخابات تلویحا یا واضح شرط و شروط تعیین می‌کرد. در یکی از شماره‌های اخیر این نشریه، آمده بود که «بخشی از جریان اصلاح‌طلب و حامیان جریان اعتدال که روزگاری در ائتلاف با هم دولت یازدهم و دوازدهم را اداره می‌کردند، برای ورود به انتخابات اسفند ماه خود را آماده می‌کنند.» این یادداشت یک گزاره خبری هم داشت که برمبنای آن این بخشی از اصلاح‌طلبان و اعتدالیون، «سودای بزرگ‌تری» از مجلس دوازدهم دارند: «این دو جریان عبور از رقیب دیرینه خود و تسلط بر مجلس دوازدهم را مقدمه‌ای برای موفقیت در انتخابات سال 1404 دانسته و سودای آن دارند که دولت آقای رییسی را یک دوره کنند!» 

یک دوره‌ای شدن رییسی؛ «سودای بزرگ»!
پس از اینکه نشریه سپاه یک دوره‌ای شدن دولت رییسی را «سودای بزرگ» اصلاح‌طلبان و اعتدالیون دانسته، تاکید کرده که «اصلاح‌طلبان وقتی می‌توانند مدعی خط وسط و میانه شوند که ابتدا مرزهای خود را بر رادیکال‌ها تعریف کرده و از تندروی‌های براندازانه آنها برائت بجویند.» این نشریه در ادامه با وام گرفتن «جنبش مهسا» از سخنان عباس عبدی، نوشته این «جنبش» به دنبال «براندازی و بازگرداندن پهلوی و قدرت‌بخشی به تجزیه‌طلبان» بود که در این میان «اصلاح‌طلبان هیچ‌گاه حاضر نشدند به درستی نسبت به این جریان موضع‌گیری کرده و افکار عمومی را نسبت به ماهیت آنان هوشیار کنند.» هفته‌نامه معاونت سیاسی سپاه پاسداران در شماره مذکور باز هم به آسیب‌شناسی اصلاح‌طلبان پرداخته و چالش‌های این طیف را برشمرده بود: «فقدان انسجام درونی و چند دستگی و تشتت، بحران هویت و ابهام در تعریف اصلاحات، رشد تفکرات رادیکال و براندازانه در مواجهه با حاکمیت و عبور از قانون اساسی، فقدان الگویی مشخص برای حکمرانی.» صبح‌صادق در پایان به اصلاح‌طلبان «توصیه» کرده بود برای اینکه بتواند در انتخابات پیش‌رو «موفق» باشند، «باید بتواند بر این چالش‌ها فائق آید.» صبح‌صادق در آخرین شماره سال گذشته نیز هشداری تند و تیز به اصلاح‌طلبان داده بود و خطاب به این طیف نوشته بود که «نمی‌توان هم در کشور رفتار‌های شبه اپوزیسیون و مخالف با ساختار داشت و هم برای کسب قدرت سیاسی و در دست گرفتن مناصب تلاش کرد.» این بند از یادداشت مذکور، پیش پای اصلاح‌طلبان دو راه گذاشته بود: «باید تصمیم بگیرند که آیا می‌خواهند به شکل حزب سیاسی فعالیت کنند یا آنکه نقش یک گروه اپوزیسیون داشته باشند.»

استقبال از حضور، در کنار مشروط کردن!
هر چند نشریات معاونت سیاسی از یک‌سو از حضور اصلاح‌طلبان در انتخابات پیش‌رو استقبال می‌کنند، اما از سوی دیگر به انتقاد از آنها می‌پردازند و برای حضور آنها شرط و شروط می‌گذارند؛ حالا از کدام جایگاه، مشخص نیست. اما آنچه مشخص بوده و هست، این نکته است که کشور قانون اساسی دارد و هر نهاد و ارگانی نمی‌تواند وارد حوزه‌ای دیگر شود؛ چراکه طبق وصیت امام خمینی نظامیان باید از حضور در سیاست به هر نحوی خودداری کنند.