خراسان/ مستند صادق خلخالی چگونه این شخصیت، خط مشی و زمانه او را واکاوی کرده است؟ 
مستند پرسروصدای «ضد قهرمان» به کارگردانی عارف افشار، مدت کوتاهی پس از رونمایی در هجدهمین جشنواره فیلم مستند «سینماحقیقت»، به سینمای آنلاین رسید و از دوشنبه هفته جاری نمایش آن در سایت هاشور، آغاز شد. افشار که مستند جنجالی «برزخی‌ها» با موضوع حواشی توقیف این فیلم را در کارنامه دارد، این بار هم سراغ یک سوژه پرحاشیه مانند شخصیت صادق خلخالی رفته و به واسطه گفت‌وگو با چهره‌های سیاسی متعدد، به افکار و منش او می‌پردازد. به بهانه اکران آنلاین این مستند محصول سازمان اوج، نگاهی داشتیم به ویژگی‌های «ضد قهرمان» که در ادامه می‌خوانید.

 روایتی کامل و پرجزئیات از ابعاد مختلف
«ضد قهرمان» طی چند پرده، به زندگی سیاسی خلخالی و مرگ او می‌پردازد. روایت جامع و کامل مستند، تصویر شفافی از صادق خلخالی را ارائه می‌دهد و سوال بی‌جوابی برای مخاطب باقی نمی‌گذارد. این مستند از روزهای منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی و انتصاب خلخالی به عنوان حاکم شرع دادگاه‌های انقلاب آغاز می‌شود و در انتها به مرگ این شخصیت در انزوا و تنهایی می‌رسد. شخصیت‌های سیاسی متعدد و مسئولان وقت در آن دوران مانند علی‌اکبر ناطق نوری، محمد عطریانفر، مصطفی پورمحمدی، سیدمحمد غرضی، فیاض زاهد، محسن رفیق‌دوست و رضا کنگرلو به عنوان یکی از نزدیکان شهید بهشتی، فرزندان آیت‌ا... طالقانی و شهید قدوسی مقابل دوربین «ضد قهرمان» نشسته‌اند و هرکدام روایت خاص خود را از شخصیت و زمانه صادق خلخالی دارند. «ضد قهرمان» پس از معرفی و پرداختن به شخصیت خلخالی، سراغ مدافعان و مخالفان او می‌رود. بنابراین مستند تقریبا در نیمه دوم با تمرکز بر مخالفت شهید بهشتی و شهید قدوسی با صادق خلخالی پیش می‌رود. در این بخش، این دو شهید به عنوان اقلیت در جریان انقلابی برای برکناری خلخالی و مقابله با او با وجود مدافعانی که داشت، معرفی می‌شوند و تلاش‌های آنان برای عزل صادق خلخالی را بازگو می‌کنند. تعدد چهره‌ها و پرداختن به سوژه مستند از زوایای گوناگون، روایت «ضد قهرمان» را به روایتی کامل و پرجزئیات تبدیل کرده است.
 
زبان صریح «ضد قهرمان»
زبان روایت مستند «ضد قهرمان» صریح و صادقانه است. چهره‌هایی که در این اثر حاضر شده‌اند، ضمن بازگویی تاریخ بنابر تجربیات و مشاهدات خود، با صراحت درباره تندروی‌های خلخالی، صدور حکم بدون رعایت موازین شرعی و قانونی، سپردن افراد متعدد به جوخه اعدام و تصویر وحشتناکی که از خود نشان داده بود، صحبت و خط مشی او را نقد می‌کنند. «ضد قهرمان» لابه لای مصاحبه‌های مختلف، هشدار می‌دهد که وقتی تفکر یا منش خطرناک و پرهزینه خلخالی، در جایگاه‌های مختلف به عنوان حاکم شرع در دادگاه‌های انقلاب، سپس مسئول کمیته مبارزه با مواد مخدر و نماینده مردم قم در مجلس قرار می‌گیرد، در همه این جایگاه‌ها می‌تواند تبعات سنگین و جبران‌ناپذیری داشته باشد. مصاحبه‌شوندگان در این مستند، علاوه بر تصمیمات و کارنامه سیاسی او، به جزئیات رفتاری و اخلاق تند خلخالی نیز اشاره می‌کنند. قسمت‌هایی از صحبت‌های خلخالی درباره ویژگی‌های خودش به عنوان شخصیتی زبر و زرنگ! همچنین رفتارهای او در صحن مجلس شورای اسلامی نیز در «ضد قهرمان» نمایش داده شد که با روایت شفاهی افراد حاضر در مستند تطابق داشت و جالب بود.

 ​​​​​​​مصاحبه‌های پرنکته با چهره‌های سیاسی
عارف افشار کارگردان و نویسنده «ضد قهرمان» که پشت دوربین قرار دارد و صدای او هنگام پرسش از مصاحبه‌شوندگان شنیده می‌شود، سوالات دقیق و خوبی را مطرح می‌کند. علاوه بر پرسش‌هایی که مستقیم به تصمیمات و اعمال صادق خلخالی می‌پردازند، درباره نگاه مردم به این شخصیت و میزان مقبولیت او نیز سوالاتی مطرح می‌شود تا روایت «ضد قهرمان» تکمیل شود. تاثیر موقتی رعب و وحشتی که خلخالی در دل‌ها انداخته بود، همچنین افرادی که مخالف و مدافع این شخصیت بودند نیز از سوالات ریزبینانه و خوبی هستند که در گفت‌وگو با چهره‌‎های سیاسی مطرح شد و پیام‌های عبرت‌آموزی داشت. فرزندان آیت‌ا... طالقانی و شهید صدوقی در میان صحبت‌هایشان اشاره کردند که خلخالی در بیت امام خمینی(ره) حامیانی داشته است. مصطفی پورمحمدی نیز به بعضی «مصلحت‌اندیشی‌ها» برای برکنار نکردن این شخصیت اشاره می‌کند.
نویسنده: مائده کاشیان