دنیای اقتصاد/متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

ایران، فرانسه، انگلیس و آلمان یک ماه پس از دور اول گفت‌وگوهای خود در ژنو و یک هفته پیش از مراسم تحلیف ترامپ در یکم‌بهمن، روز جمعه ۲۴دی در سوئیس گرد هم می‌آیند تا مسائل اختلافی را روی میز مذاکرات قرار دهند.
 
یک ماه پس از دور اول گفت‌وگوهای ایران و تروئیکای اروپایی و یک هفته پیش از مراسم تحلیف دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، دور جدید مذاکرات تهران و سه پایتخت اروپایی ۲۴دی‌ماه در شهر ژنو سوئیس برگزار می‌شود. معاون حقوقی و بین‌الملل وزارت امور خارجه روز چهارشنبه تاریخ برگزاری دور جدید گفت‌وگوهای ایران و سه کشور اروپایی را اعلام کرد.

کاظم غریب‌آبادی، معاون حقوقی و بین‌الملل وزارت امور خارجه، در حاشیه نشست گرامیداشت سالگرد شهادت سپهبد قاسم سلیمانی و رونمایی از دایره‌المعارف ۲۳هزار شهید ترور کشور در جمع خبرنگاران گفت: ۱۳ژانویه (۲۴دی‌ماه) به عنوان دور جدید گفت‌وگوهای ایران و سه کشور اروپایی تعیین شده است.غریب‌آبادی درخصوص جزئیات این گفت‌وگوها نیز افزود: ما الان به دنبال پیش‌بینی نیستیم، همان‌طور که قبلا هم گفتیم آنچه در جریان است گفت‌وگوست و مذاکره نیست. وی افزود: این دور جدید برای تبیین موضوعات و رایزنی‌های بیشتر است که اگر قرار است مذاکراتی شکل بگیرد در چه چارچوبی و با چه روشی باشد.

پیش‌تر اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه، سوم دی‌ماه در نشست خبری گفت نشست بعدی احتمالا در هفته آخر دی‌ماه برگزار می‌شود. گفت‌وگوهای میان ایران و سه کشور اروپایی با توافق طرفین ادامه خواهد داشت و در نشست اول توافق شد با همان محتوا و جنس در قالب گفت‌وگو و نه مذاکره، نشست دیگری برگزار شود. وی ادامه داد: هم در خصوص موضوعات دوطرفه، هم در خصوص مسائل منطقه‌ای و همچنین هسته‌ای بحث و تبادل نظر شده و می‌شود.

دور اول این گفت‌وگوها جمعه ۹ آذر در ژنو برگزار شد. گفت‌وگوهای ایران و اروپا در حالی در ژنو آغاز شد که پرونده‌های اختلافی زیادی روی میز تهران، برلین، لندن و پاریس قرار دارد؛ از مسائل دوجانبه، هسته‌ای، تحریم‌ها تا دو جنگ غزه و اوکراین. انریکه مورا ملاقات روز پنج‌شنبه ۸ آذر با مذاکره‌کنندگان ایرانی را به‌عنوان پیش‌درآمد گفت‌وگوهای ۹ آذر مثبت و صریح ارزیابی کرد. همزمان کاظم غریب‌آبادی، معاون بین‌الملل وزارت خارجه، نیز پس از پایان مذاکرات روز جمعه گفت: توافق شد در آینده نزدیک گفت‌وگوها ادامه یابد که ۲۴ دی برای این دور جدید مشخص شده است.

روایت طرف‌ها از دور اول گفت‌وگوها در ۹ آذر نشان می‌دهد که چهار موضوع اصلی روی میز چهارضلعی ژنو قرار دارد. چالش‌های مربوط به روابط دوجانبه، مسائل مرتبط با تحریم‌ها، هسته‌ای و برجام، و دو جنگ اوکراین و غزه. فارغ از اولویت‌های دو طرف و اراده و برنامه مشخص برای رسیدن به یک فرمت مذاکراتی و قابل‌قبول، همه مسائل مرتبط با تهران و پایتخت‌های اروپایی نیست و بخش مهمی از این فرآیند مرتبط با بازگشت ترامپ به کاخ سفید است. به عبارت بهتر، وعده ترامپ برای صلح در اوکراین و غزه طبیعتا بر روابط ایران و اروپا سرریز خواهد شد و چالش‌ها را کمتر خواهد کرد و دو طرف می‌توانند تمرکز بیشتری روی روابط دوجانبه و حل‌وفصل مسائل مرتبط با آن بگذارند. اما پرونده هسته‌ای و به‌خصوص برجام همچنان با عدم قطعیت روبه‌روست.

به‌زعم بسیاری از کارشناسان و ناظران، حل‌وفصل این موضوع بدون مذاکرات مستقیم یا غیرمستقیم از طریق کانال‌های مذاکراتی با ترامپ عملا به نتیجه نخواهد رسید و اگر هم به‌فرض به جایی ختم شود و زمینه به‌روز‌رسانی برجام را فراهم کند، شکننده خواهد بود و مجددا با تلاطم همراه خواهد شد.

گفت‌وگوهای ژنو را باید آغاز یک راه فشرده بین ایران و اروپا دانست که می‌تواند مجددا یادآور مذاکرات ژنو و وین۱ و ۲ و ۳‌ باشد که یک دهه پیش منجر به توافق برجام شد. دورهای اول و دوم گفت‌وگوهای ایران و اروپا در ادامه گفت‌وگوهایی است که مهرماه امسال به منظور ارزیابی شرایط و تبادل نظر درخصوص مجموعه‌‌‌ای از موضوعات فی‌‌‌مابین ایران و اروپا (اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی) در حاشیه مجمع عمومی ملل متحد در نیویورک برگزار شد. در آن نشست‌‌‌ها مقرر شد طرفین در تاریخی که بعدا مورد توافق قرار می‌‌‌گیرد، مجددا ملاقات کنند و در همین چارچوب دور جدید گفت‌‌‌وگوهای ایران و اروپا روز جمعه ۹آذرماه با حضور تخت‌‌‌روانچی و غریب‌‌‌آبادی برگزار شد و به نظر می‌رسد دور دوم این مذاکرات در ۲۴دی‌ماه مجددا با حضور این دو معاون عراقچی برگزار شود. این قبیل نشست‌‌‌ها برای تبیین دقیق مطالبات و ملاحظات کشور و پرهیز دادن طرف‌‌‌های مقابل از هرگونه اشتباه محاسباتی و نیز شنیدن ‌‌‌نظرات آنها اهمیت دارد.

نظر دولت درباره FATF مساعد است
غریب‌آبادی علاوه بر اعلام تاریخ دور دوم گفت‌وگوهای ایران و اروپا، به مساله مهم FATF هم اشاره کرد و گفت: خبر رسانه‌ای آن را دیدم که گفتند مقام معظم رهبری موافقت کردند که مجددا در دستورکار مجمع تشخیص مصلحت قرار بگیرد. اگر این موضوع در دستورکار مجمع قرار بگیرد، حسب مسوولیت‌های محوله باید خروجی کارش این باشد که آیا الحاق ایران به دو کنوانسیون مورد نظر بر مبنای مصلحت کشور است یا نه. اگر آن مصلحت را مجمع تشخیص احراز کرد، سیر بعدی کار انجام می‌شود و تصویب تسهیل خواهد شد.

معاون وزیر خارجه بیان کرد: مطلع نیستیم مجمع الان چه رویکردی به این موضوع خواهد داشت، ولی نظر دولت مشخص است و رئیس‌جمهور و وزیر اقتصاد آن را پیگیری کردند، یعنی نظر دولت مساعد است و امیدواریم بررسی‌ها کارشناسی و از روی مصلحت، منافع مردم و نظام صورت بگیرد.