قبل از هر چیز باید بدانید که بعضی از ویتامین‌ها محلول در آب هستند و بعضی از آنها محلول در چربی. مولتی ویتامین ها هم که ترکیبی از چند ویتامین و مواد معدنی هستند، هردو را با هم دارند؛ یعنی هم ویتامین های محلول در آب را و هم ویتامین‌های محلول در چربی را. ویتامین محلول در آب به این معنا است که این ویتامین‌ها در آب حل می‌شوند و بدن، اضافه‌ی آنها را از طریق ادرار دفع می‌کند. ویتامین C و گروه ویتامین‌های B (B۱، B۲، B۶، B۱۲ و ...) محلول در آب‌اند. ویتامین‌های محلول در چربی اما به ویتامین‌هایی گفته می‌شود که به راحتی از بدن دفع نمی‌شوند و مقدار اضافی آنها در بافت‌های چربی یا کبد (به مدت چند روز یا چند ماه) ذخیره می‌شوند و بنابراین زیاده‌روی در مصرف آنها ممکن است فرد را دچار کند. بنابراین نیازی به مصرف روزانه آنها نیست و بدن می‌تواند از منابع ذخیره‌شده استفاده کند. این ویتامین‌ها شامل ویتامین‌های A، D، E، و K هستند.

حالا که تفاوت نوع و جنس ویتامین‌ها را متوجه شدیم، بهتر است درباره بهترین زمان مصرف آنها صحبت کنیم؛

ویتامین C: ویتامین C محلول در آب است و بهتر است صبح‌ها همراه با وعده غذایی یا با میان‌وعده‌ مصرف شود. این ویتامین، جذب آهن را افزایش می‌دهد. بنابراین بهتر است همراه غذاهای غنی از آهن مصرف شود.

ویتامین D: این ویتامین محلول در چربی است و بهتر است همراه با وعده‌ غذایی که شامل چربی‌های سالم است (مثل ناهار یا شام) مصرف شود. البته مصرف آن در صبح ممکن است به بهبود انرژی کمک کند. اما اگر صبح مصرف می‌کنید، بهتر است همراه با وعده حاوی چربی باشد. مثلا همراه با کمی کَره، یا با لقمه‌های نیمرو.

ویتامین E: ویتامین E هم یک ویتامین محلول در چربی است و برای همین، برای جذب بهتر باید همراه وعده‌های غذایی حاوی چربی مصرف شود. از مصرف بیش از حد این ویتامین خودداری کنید. چون می‌تواند عوارضی ایجاد کند. بهتر است این ویتامین حتما با نظر پزشک مصرف شود.

ویتامین‌های گروه B: این ویتامین‌ها (به‌خصوص B۱۲ و B۶) محلول در آب هستند و برای افزایش انرژی و کاهش خستگی بهتر است صبح‌ها مصرف ‌شوند. ویتامین B۱۲ بهتر است همراه با صبحانه باشد.

امگا ۳: امگا ۳ باید همراه با وعده‌های اصلی غذایی که شامل چربی هستند مصرف شود. مصرف آن با ناهار یا شام می‌تواند جذب اسیدهای چرب ضروری را بهبود ببخشد.

مولتی‌ویتامین‌ها: مولتی‌ویتامین‌ها به مکمل‌هایی گفته می‌شود که ترکیبی از انواع ویتامین‌ها (مثل ویتامین‌های A، C، D، E، K و گروه B) و مواد معدنی (مثل کلسیم، آهن، منیزیم، زینک و سلنیوم) را در یک قرص یا کپسول فراهم می‌کنند. این مکمل‌ها معمولاً برای پر کردن کمبودهای تغذیه‌ای یا تأمین نیاز روزانه بدن به ریزمغذی‌ها مصرف می‌شوند.

بهتر است مولتی‌ویتامین‌ها همراه با وعده غذایی کامل و متعادل مصرف شوند تا تمام ویتامین‌ها و مواد معدنی جذب بدن شوند. یعنی اگر با صبحانه می‌خورید، صبحانه تان باید شامل نان سبوس‌دار، یک تخم‌مرغ، مقداری پنیر یا سایر لبنیات و کمی سبزیجات یا میوه باشد. یا با ناهاری که شامل برنج یا نان، گوشت یا مرغ، سبزیجات پخته یا سالاد و کمی روغن زیتون باشد. این مورد به این دلیل توصیه می‌شود که ویتامین‌های محلول در چربی مثل A، D، E، K همراه چربی بهتر جذب می‌شوند. ویتامین‌های محلول در آب مثل C و گروه B هم همراه غذا بهتر جذب می‌شوند و از تحریک معده جلوگیری می‌شود. درضمن مولتی‌ویتامین را یا وسط وعده غذایی بخورید یا یا در پایان غذا و از مصرف آن با معده خالی خودداری کنید.

یک نکته مهم: اگر رژیم غذایی شما متنوع و متعادل است و تمام نیازهای روزانه را تأمین می‌کند، نیازی به مصرف مولتی‌ویتامین‌ها ندارید. اما اگر کمبود خاصی دارید، بهتر است با مشورت پزشک آن را مصرف کنید.

ویتامین A: این ویتامین‌ هم محلول در چربی است و باید همراه با وعده غذایی حاوی چربی مصرف شود. مثلا می‌توانید آن را همراه با وعده‌های غذایی که شامل چربی‌های سالم مثل روغن زیتون، آووکادو یا آجیل هستند، مصرف کنید.

چند توصیه بسیار مهم

* از مصرف ویتامین‌ها با معده خالی خودداری کنید. چون ممکن است باعث ناراحتی معده شوند.

* اگر مکمل‌های آهن مصرف می‌کنید، آنها را با ویتامین C مصرف کنید، اما از مصرف همزمان با کلسیم خودداری کنید. چون جذب را کاهش می‌دهد.

* مشورت با پزشک یا داروساز داروخانه برای تنظیم دوز و زمان مصرف ویتامین‌ها ضروری است.