خراسان/صحبت‌های مجری صداوسیما که گفته بود چه اشکالی دارد یک دختر در دوران عقد باردار شود، با واکنش‌های متعددی مواجه شد؛ از جنبه روان‌شناسی به بررسی این موضوع پرداختیم 
​​​​مسئله بارداری در دوران عقد یا نامزدی در فرهنگ ایرانی و اسلامی، موضوعی حساس است که از چند جنبه روان‎شناسی، خانوادگی، اجتماعی و ... باید بررسی شود. به تازگی ویدئویی از یک برنامه شبکه ۲ تلویزیون پربازدید شده که مجری در آن می‌گوید: «یادتان هست در دوران کرونا، خیلی از دختر و پسرها بدون این که مراسم عروسی بگیرند، رفتند سر خانه و زندگی‌شان؟ البته بعضی‌هایشان قرار گذاشتند به خاطر گرفتن عکس و فیلم یادگاری، بعدها یک جشن کوچک بگیرند. خیلی‌ها تا به آن جشن برسند، باردار شدند و انگار فضا تلطیف شد. اما بعضی‌ها می‌گفتند ای وای، هنوز این ها عروسی نگرفتند یا مگر این جوری می‌شود! یک اتفاق خیلی بدی هم که می‌افتد، آدم‌ها می‌نشینند، حساب می‌کنند که بذار ببینیم الان ۹ ماه شده از وقتی که رفتند سر خانه‌شان یا نه؟ در صورتی که خانم از همسر شرعی خودش در دوران عقد باردار شده، یعنی هم عرف رعایت شده و هم شرع...». در ادامه نکاتی در همین باره مطرح خواهد شد.
 چرا نباید سخت گرفت؟
بارداری در دوران عقد ناشی از رابطه‌ای مشروع و در چارچوب ازدواج(عقد) بوده، پس نگرانی اخلاقی یا شرعی وجود ندارد. در چنین شرایطی سخت گیری یا قضاوت عجولانه می‌تواند به آسیب‌های روانی و خانوادگی منجر شود.ما به عنوان فامیل و اطرافیان زوج ها نباید چنین فضای سنگینی ایجاد کنیم و به جای آن بایددر مسیر محبت و حمایت رفتار کنیم.
 اهمیت واکنش زوجین به بارداری در عقد
وقتی دختر و پسری در دوران عقد متوجه بارداری می‌شوند، واکنش آن‌ها به یکدیگر نقشی کلیدی در سلامت رابطه، مدیریت شرایط و آینده زندگی مشترک‌شان دارد. در این وضعیت، به جای واکنش‌های احساسی یا سرزنش، لازم است با درایت و مسئولیت‌پذیری عمل کنند. بهتر است پسر مسئولیت این بارداری را کاملاً بپذیرد و نشان دهد که آماده است برای سلامت همسر و فرزند تلاش کند و با خونسردی و درک شرایط به همسرش اطمینان دهد که کنار او خواهد بود و هر دو با همکاری یکدیگر این مرحله را مدیریت خواهند کرد. مراقب باشد از هر گونه سرزنش یا متهم‌کردن همسرش به بی‌احتیاطی پرهیز کند. چنین رفتاری تنها باعث ایجاد تنش و کاهش اعتماد در رابطه می‌شود.دختر هم به‌جای نگرانی یا احساس گناه، باید به همسرش اعتماد کند و بداند که این مسئله بخشی از زندگی مشترک است که نیاز به همدلی دارد. به‌جای سرزنش کردن خود یا همسرش یا احساس قربانی بودن، برای حل مسئله و برنامه‌ریزی همکاری کند.
 چند گام عملی برای مدیریت این شرایط
اما اگر خانمی در دوران عقد باردار شد، برای مدیریت شرایط باید چه کند تا مسئله به یک بحران تبدیل نشود؟
۱ مشورت با متخصص| اولین اقدام، مراجعه به یک مشاور خانواده یا روان‎شناس برای مدیریت فشارهای روانی و تصمیم‌گیری بهتر است.
۲ اطلاع‌رسانی به خانواده‌ها| با شیوه‌ای محترمانه و با حفظ آرامش، خانواده‌ها در جریان قرار بگیرند تا حمایت‌های لازم را فراهم کنند.
۳ برنامه‌ریزی برای آینده| درباره نحوه ادامه زندگی، زمان برگزاری مراسم عروسی و مسائل مرتبط با تربیت فرزند برنامه‌ریزی شود.
۴ تأمین نیازهای پزشکی| بارداری نیازمند پیگیری منظم پزشکی است تا سلامت مادر و جنین حفظ شود.
۵ اولویت دادن به سلامت جسمی و روانی| هر دو نفر و خانواده ها باید به سلامت مادر و جنین اهمیت بدهند. این شامل مراجعه به پزشک، تغذیه مناسب و کاهش استرس است. پسر باید در این مسیر حامی باشد.
۶ گفت‌وگو درباره آینده| درباره زمان برگزاری مراسم عروسی، نحوه اعلام بارداری به خانواده‌ها و برنامه‌ریزی برای تربیت فرزند با هم صحبت کنند. این گفت‎وگو باید در فضایی آرام و مثبت صورت گیرد.
 یک نکته مهم
این اتفاق یکی از هزاران چالشی است که یک زوج بعد از ازدواج ممکن ست با آن مواجه شوند. حل مسئله در این شرایط می تواند تمرین مدیریت موقعیت‌های دشوارتر باشد. پس بهترا ست دختر و پسر  با آرامش و احترام با یکدیگر برخورد کنند و حمایت عاطفی و روانی از یکدیگر را در اولویت قرار دهند.این رویکرد نه تنها به حل مسئله کمک می‌کند، بلکه پایه‌ای محکم برای ادامه زندگی مشترک خواهد بود. در نظر بگیرید واکنش شما به این قبیل مسائل پایه‌های زندگی زناشویی‌تان را مستحکم‌تر یا متزلزل خواهد کرد.

نویسنده: زهرا متقی‌شکیب | روان شناس و مدرس دانشگاه