حامی هنر زندگی/ اقبت زندگی با همسر معتاد نمی تواند خوشایند و موفقیت آمیز باشد. متاسفانه امروزه دیگر اعتیاد تنها در ارتباط با مصرف مواد مخدر تعریف نمی شود بلکه این پدیده به عنوان اختلالی چند بعدی در نظر گرفته می شود که فراتر از یک بیماری جسمی صرف است. در واقع اعتیاد یک بیماری جسمی، ذهنی، عاطفی و رفتاری است که بسته به شدت و ماده مصرفی در روند اعتیاد، می تواند عوارض منفی گسترده ای را در زندگی افراد از خود بر جای بگذارد. حال در این بین خانواده و نزدیکان فرد معتاد نیز بطور مستقیم و غیر مستقیم از عوارض اعتیاد آسیب می بینند. در این بین افرادی که در جایگاه همسر افراد معتاد قرار دارند بدون شک ممکن است سختی های بیش تری را در طول زندگی متحمل شوند. هدف از نکارش این مقاله نیز بررسی همین مسئله و پیامد های آن در زندگی افراد است.

اعتیاد و مواد اعتیاد زا
مصرف هر موادی سبب بروز اعتیاد در افراد نمی شود بلکه شرط بروز اعتیاد به نوع ساختار شیمیایی مواد اعتیاد زا وابسته است. اعتیاد را می توان یک الگوی رفتاری مداوم و منظم دانست که اغلب دارای ریشه های روانی و البته کاذب است. در این بین یکی از شایع ترین انواع اعتیاد، اعتیاد به مواد مخدر و الکل است. اعتیاد سبب بروز وابستگی های شدید روانی و جسمی می شود.
با مصرف ماده اعتیاد زا، ماده مورد نظر وارد جریان خون و سپس جریان مغزی _ عصبی می شود که در نتیجه آن، فرایند کارکرد طبیعی سلول های عصبی دچار تغییر و اشکال می شود. ساختار شیمیایی مواد اعتیاد زا و مشتقات آن ها، اغلب شبیه سلول های عصبی ویژه ای در مغز هستند که این مسئله، سبب تحریک سلول های عصبی بشکل غیر طبیعی می شود. همین مسئله می تواند سبب تغییر غیر طبیعی و آزار دهنده احساسات، افکار و فعالیت های شناختی افراد می گردد.1.انواع مواد اعتیاد زا
بطور کلی از لحاظ علائم، نشانه ها، عوارض و نحوه ترک، مواد اعتیاد زا را می توان به 5 گروه اصلی طبقه بندی کرد. این طبقات عبارتند از:کانبیس ها: موادی نظیر گل، حشیش و...
محرک ها: موادی نظیر شیشه، کوکائین و...
توهم زاها: موادی نظیر تی اچ سی، ال اس دی و...

الکل ها: مودی نظیر آبجو، شراب، نوشیدنی های تقطیری و...
مخدر ها: موادی نظیر تریاک، شیره، هروئین، مورفین، ترامادول، متادون و...
2.نشانه های اعتیاد
اعتیاد به مواد اعتیاد زا می تواند نشانه ها و علائم مختلفی را داشته باشد که مهم ترین آن ها عبارتند از:احساس شادی و سرخوشی کاذب
اختلالات هذیانی و توهم
از دست دادن اختیار
احساس آوارگی و حقارت
خشکی دهان و ضعف در توان بینایی
کاهش مخسوس هشیاری و هماهنگی
نارسایی های کلیوی و کبدی
ناراحتی های قلبی و گوارشی
بروز ویزگی های پارانوییدی
گوشه گیری و انزواطلبی و از دست دادن میل به برقراری رابطه اجتماعی
بروز مشکلات محسوس در فعالیت های روزمره فردی و غیر فردی نظیر درس، کار و...
3.علل اعتیاد
اختلال اعتیاد به مواد اعتیاد زا نظیر سایر اختلالات انسانی، ناشی از عوامل متعددی است که در گسترش و ایجاد وابستگی به مواد مخدر موثر هستند. با توجه به این نکته می توان مجموعه همه علل را در غالب دو بخش اصلی زیر مطرح کرد:عامل ژنتیک: زمانیکه مصرف مواد مخدر شروع گردد، گسترش اعتیاد به مواد ممکن است تحت تاثیر ویژگی ژنتیکی که افراد از والدین خود به ارث می برند قرار بگیرد. در نتیجه این مسئله ممکن است پیشرفت بیماری را تسریع کند و یا از سرعت آن بکاهد.
عامل محیط: امروزه نتایج بررسی های علمی حاکی از آن است که علل محیطی نظیر باور ها، ارزش های خانوادگی و قرار گرفتن در جمعیتی که فرد را به مصرف مواد مخدر تشویق می کنند نقش مهمی در استفاده اولیه از مواد مخدر و همچنین ادامه مصرف آن دارند. مطالعه مقاله «علل گرایش به اعتیاد» می تواند مفید باشد.
4.عوارض کوتاه مدت اعتیاد
مصرف مواد اعتیاد زا دارای عوارض متعددی است که از عوارض کوتاه مدت آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:آشفتگی
خشکی فضای دهان
عدم تمرکز و پرش فکر
گلو درد
پرخونی مویرگ های چشم
سرفه های طولانی
افزایش شکاکی
توهم
اختلال در تمایز بین خیال و واقعیت
از دست دادن مهارت تصمیم گیری درست
افزایش رفتار های خشن
افزایش مشکلات قلبی
تجربه اضطراب غیر طبیعی
افزایش غیر معمول خواب
اختلال در صحبت کردن و ارتباط با دیگران
اختلالات یادگیری و توانایی حافظه
تغییرات غیر طبیعی در اشتها
کاهش هماهنگی در مهارت هایی مهم نظیر رانندگی و رابطه جنسی
5.عوارض بلند مدت اعتیاد
در کنار عوارض کوتاه مدت ناشی از مصرف مواد اعتیاد زا، عوارض ویژه ای وجود دارند که به دلیل مصرف مداوم مواد اعتیاد زا در افراد خود را نشان می دهند. این عوارض بلند مدت عبارتند از:احساس ترس شدید
نداشتن ثبات شخصیت
ضعف جدی
فرار از کار و منزل
امکان بروز انواع سرطان
ایجاد اختلال در سلول های جنسی و مشکلات ناباروری
بی انگیزگی در زندگی
افزایش احتمال ابتلا به جنون
ایجاد وابستگی شدید
ایجاد تنگی نفس و دیگر مشکلات تنفسی و ریوی
کاهش فعالیت سیستم دفاعی بدن
6.توهم و مصرف مواد اعتیاد زا
متاسفانه ممکن است پدیده توهم ناشی از مصرف ماده اعتیاد زایی خاص و یا حتی مصرف دوز بالایی از الکل به سرعت سبب اختلال در کنترل رفتار ها گردد و در نتیجه افراد مصرف کننده که وضعیت توهم را تجربه می کنند، ممکن است دچار حساسیت پذیری بالا، پرخاش شدید و دست زدن به کارهای خطرناک شوند که در نهایت آن ها را به سمت اقدامات بدون فکر و خطر ساز سوق می دهد که اغلب ریشه این مشکلات در همین وضعیت توهم و عدم تمایز یابی درست بین واقعیت و خیالات است. این مسئله می تواند بسیار خطر ساز باشد. متاسفانه کم نیستند تعداد پرونده هایی که در آن ها یک فرد معتاد به دلیل توهم ناشی از مواد اعتیاد زا به خانواده خود آسیب جدی زده است. مطالعه مقاله «ترک اعتیاد به مواد توهم زا» می تواند سودمند باشد.  
 اهمیت روابط سالم میان فردی در زندگی انسان ها
مطالعات بسیاری نشان می دهند که وجود روابط سالم میان فردی نقش بسزایی در امر رشد و سلامت کبفی زیست آدمی دارد.

1.چرا یک رابطه سالم باید وجود داشته باشد؟
انسان ها موجوداتی اجتماعی هستند که یکی از دستاورد های مهم انسانی در جهان، ایجاد، توسعه، تداوم بخشی و عمیق سازی روابط میان فردی است. در واقع برقراری ارتباط با دیگران یکی از مهم ترین ارکان زندگی بشری نه تنها از لحظه تولد، بلکه از دوران جنینی تا لحظه مرگ است. شاید به همین دلیل است که یکی از آسیب زننده ترین شرایط برای هر انسانی، تنها سازی او با هر سن، جنسیت و هر جایگاهی است. هیچ کدام از استعداد های بالقوه انسانی رشد درستی نمی کنند مگر آنکه در بستر روابط میان فردی سالم، این رویداد رخ دهد.
هیچ انسانی پس از تولد و بدون یادگیری، نمی تواند انواع ارتباط موثر و سالم با دیگران برقرار سازد. این یادگیری مادام العمر بوده و تا زمانیکه انسان زنده می ماند، ادامه پیدا می کند. از طرف دیگر تداوم حیات انسان ها و افزایش سلامت زندگی آن ها، ارتباط مستقیم با افزایش کیفیت روابط میان فردی است؛ در واقع زمانیکه انسان ها ارتباطی را بر قرار می کنند، دو خواسته اصلی را پیگیری می کنند که عبارتند از تولید احساسات مثبت و دستیابی به اهداف.

2.آثار مفید روابط میان فردی سالم
مطالعات علمی درباره تاثیرات روابط میان فردی موثر و سالم حاکی از نتایجی است که برخی از آن ها عبارتند از:

افزایش سلامت روان
کمک به رشد شخصیتی افراد
افزایش احساس تندرستی، سلامت جسمی و سطح کیفیت زندگی
افزایش مقابله موثر در برابر عوامل استرس زا
احتمال افزایش رسیدن به خود شکوفایی
افزایش بهره وری شغلی و موفقیت در فعالیت های اقتصادی
 عاقبت زندگی با همسر معتاد
اعتیاد تنها زندگی فرد معتاد را دگرگون نمی کند؛ در واقع زندگی خانوادگی از اساسی ترین مولفه هایی است که با خطر اعتیاد یکی از اعضا می تواند در معرض تخریب قرار بگیرد.

1.عاقبت زندگی با همسر معتاد | تمایلات جنسی، عاطفی و  عشق
برای تعریف عشق در طول تاریخ زندگی بشری، اهل فلسفه و اهل علم نظریات گوناگونی را ارائه کردند. تا قبل از قرن 20 و مطالعات علمی نوین شاید تنها بتوان به دو جریان فکری اصلی متفاوت اشاره کرد: نخست گروهی بودند که عشق را بسان امانتی الهی بین انسان و خداوند می دانستند و هستی را وسیله محقق شدن این عشق.‌ بسیاری از هنرمندان و ادیبانی نظیر شعرا از دسته اول هستند. گروه دوم فلاسفه بودند که هر کدام بر حسب جهان بینی خود به گونه ‌ای می کوشیدند در توصیف مفهوم عشق گام بردارند. از جمله نفرات گروه دوم می توان به آرتور شوپنهاور در قرن 19 اشاره کرد که عشق را نمودی از اراده و میل به بقا در انسان ها و تمام اجزا هستی می دانست. در حال حاضر علم روان ‌شناسی پدیده عشق و منشاء اساسی جنسی و عاطفی آن را در ساختار مغز می‌ داند.

2.عاقبت زندگی با همسر معتاد | عشق ورزیدن به فرد معتاد
نمی توان به درستی تبیین کرد که چرا ممکن است شخصی عاشق یک فرد معتاد گردد؛ در واقع گاهی اعتیاد پس از شکل گیری یک رابطه عمیق برای فرد مشخص می شود. از طرف دیگر ممکن است افراد به دلیل وابستگی که نسبت به یک فرد پیدا کرده اند، اعتیاد او را نادیده می پندارند و بعد ها در طول رابطه پیامد های این نادیده گرفتن برایشان روشن می شود. مطالعه مقاله «تاثیر اعتیاد بر خانواده» می تواند سودمند باشد. افراد معتاد اغلب رفتار های نه چندان مناسب خود را اختیاری و جزئی از سبک زندگی منتخب خود می پندارند.
البته به تدریج همسران افراد معتاد متوجه می ‌شوند که این رفتار های ناشی از اعتیاد، حنبه های دیگری از زندگی و روابط دونفره را نیز تحت‌الشعاع قرار می دهد. زوجینی که در دام اعتیاد روابطشان گیر می کند، گاهی اوقات ممکن است فعالیت ‌های لذت ‌بخشی را تجربه ‌کنند و روابط بین‌ آن ها با آتش اشتیاق بی ‌سابقه‌ شخص معتاد شعله ‌ور می‌ شود، ولی متاسفانه این آتش به زودی تبدیل به خاکستر می‌ شود. در واقع اعتیاد باعث می شود تا همسر مبتلا به اعتیاد به تدریج میل و توانایی خود را در برقراری روابط بصورت مناسب و درست از دست می ‌دهد. مطالعه مقاله «ازدواج با معتاد» می تواند مفید واقع شود.

3.عاقبت زندگی با همسر معتاد | تاثیر اعتیاد بر روابط زناشویی
تاثیر اعتیاد بر روابط بصورت چرخه ‌ای از ناسازگاری ‌ها در زندگی زوجین تعریف می گردد. در این چرخه سوء مصرف مواد منجر به انواع درگیری های کلامی و یا بدنی می ‌شود که خود به خود آتش اختلاف نظر درباره مصرف مواد را شدید تر می ‌کند. اگر زوجین مشکل اعتیاد را نادیده بگیرند، همسران با معضلات زیر روبرو می‌ شوند:

مشکلات اقتصادی ناشی از هزینه‌ی تامین مواد مخدر و مشروبات الکلی
کشمکش‌ های حقوقی به دلیل رانندگی در وضعیت غیر هوشیار، سوءمصرف مواد مخدر غیر قانونی و برای دریافت حضانت فرزند
اختلالات جنسی ناشی از سوءمصرف مواد مخدر یا الکل
شرمساری و خجالت در موقعیت‌ های اجتماعی
بی ‌اعتمادی در رابطه به دلیل دروغ‌ های مکرر و انکار سوء مصرف مواد
  راهکار هایی برای ادامه مناسب روابط میان فردی با همسران معتاد
اعتیاد معضلی با درمانی مشخص نیست ولی خوشبختانه اگر شخصی بخواهد اعتیاد خود را ترک و درمان کند، می تواند شانس ادامه مناسب رابطه بین شخصی خود را با استفاده از راهکار هایی مناسب افزایش دهد.

1.عاقبت زندگی با همسر معتاد | پذیرش اعتیاد
اعتیاد مشکلی است دردناک که نظر ناخوشایند جامعه نسبت به اعتیاد، وضعیت فرد زا نیز بغرنج ‌تر می شود. به همین دلیل اعضاء خانواده و دوستان ممکن است تلاش ‌کنند که مشکل اعتیاد را در خانواده و یا رابطه خود نادیده بگیرند. گاهی وانمود کردن به خوب بودن شرایط و دروغ گفتن به خود می تواند آسان‌ تر از درگیر شدن با حقیقت باشد. انکار اعتیاد هیچ کمکی به حل مشکل نمی کند بنابراین بهتر است در ابتدا باید مرحله پذیرش اعتیاد را گذارند تا بتوان آرامش مجدد را به زندگی زوجین برگرداند.

2.عاقبت زندگی با همسر معتاد | افزایش اطلاعات درباره اعتیاد
بدون شک هیچ فردی نمی خواهد با اعتیاد به زندگی خانوادگی خود آسیب بزند و اغلب ناخواسته در چرخه اعتیاد گرفتار می شود. اعتیاد یک بیماری است که می تواند به خوبی درمان گردد.. زندگی کردن با این بیماری اثر مخرب دومینویی بر زندگی فرد معتاد، روابط بین زوجبن و خانواده‌ او می گذارد که برای مبارزه بهتر با این مسئله، ابتدا لازم است که اطلاعات مناسب را درباره اعتیاد افزایش داد.

3.کسب اطلاعات درباره روابط ‌وابسته به هم
اعتیاد تنها یک بیماری شخصی نیست بلکه یک بیماری خانوادگی است و تمام اعضاء خانواده نیز ناخواسته به دام اعتیاد کشیده می ‌شوند. هرچه مدت زمان زندگی با همسر معتاد فعال بیش تر شود، احتمال بروز اعتیاد در زندگی همسر فرد معتاد نیز بیش تر می ‌شود. متاسفانه زمانیکه زندگی‌ حول فرد دیگری متمرکز گردد، نمی ‌توان بر اهداف و یا زندگی شخصی تمرکز لازم را به خرج داد. در نتیجه افرادی که عاشق بیماران معتاد می شوند، اغلب خود را درگیر وضعیت هم ‌وابستگی می ‌کنند که در این وضعیت افراد آسیب های زیادی را از اعتیاد همسران خود دریافت می کنند. البته این روابط می توانند اثر معکوس داشته باشند به این شکل که همسران با تغییرات تدریجی روابط و همسران معتاد خود را به سوی بهبودی سوق دهند.

4.برقراری ارتباط با گروه‌های حمایتی
افزایش توان جسمی و روانی برای مبارزه با معضل اعتیاد امری مهم و ضروری است. از این رو بهتر است افراد معتاد را تنها نگذاشت بلکه آن ها را در فضایی سالم و موثر در روند درمان سوق داد تا ترک و درمان اعیتیاد به خوبی سپری شود. از طرف دیگر به نظر می رسد همسران افراد معتاد نیز با قرار گرفتن در یک فضای سالم حمایتی می توانند بهتر راه های بهبود روابط زوجینی خود را فرا بگیرند. متاسفانه افراد بسیاری در جایگاه همسران فرد معتاد قرار دارند و آن ها نیز با مشکلات آزاردهنده مربوطه دست به گریبان ‌اند. می ‌توان با پیوستن به گروه ‌های حمایتی از راهنمایی آن ‌ها بهره برد.

5.عاقبت زندگی با همسر معتاد | مشخص سازی آستانه تحمل
اگر همسر معتاد از شروع کردن فرایند درمان اعتیاد سرباز زند، پیامد ها و عوارض اعتیاد همچنان ادامه می یابد و تشدید نیز می شود. در این زمینه تنها خود فرد است که باید کام اول را بردارد خود او می ‌تواند برای ترک به طور جدی تصمیم بگیرید. در این بین همسران افراد معتاد بهتر است آخرین حد تحمل خود درباره اعتیاد همسرانشان را از قبیل مشکلات عاطفی، مالی، آزار های کلامی را مشخص کنند. گذشتن از این آستانه باید مهم باشد تا به عنوان یک هشدار جدی و قطعی برای افراد معتاد باشد.6.استفاده از مشاوره خانواده
امروزه متخصصین الگو سیستم خانوادگی را به عنوان بازتابی بهتر از شیوه‌ شکل گیری اعتیاد مطرح می‌کنند. سوءمصرف مواد اعتیاد زا در سیستم خانوادگی ممکن است نشان دهنده نقص عملکرد اعضاء خانواده نه تنها خانواده و روابط جدید، است. موثر ترین راه برای غلبه بر اعتیاد نیازمند همکاری همه اعضاء خانواده است تا برای بهبود الگو های ارتباطی و تبدیل فضای خانه به محیطی آرام تر تلاش کنند. جلسات مشاوره خانواده، تلاش دارد تا به تمام اعضاء خانواده کمک کنند که در نتیجه آن احتمال موفقیت ‌آمیز بودن درمان اعتیاد و پاک ماندن برای مدتی طولانی ‌تر افزایش می یابد.