همشهری/متن پیش رو در همشهری منتشر شده و انتشارش در آخرین خبر به معنای تایید آن نیست

مختومه شدن یکی از 3پرونده هسته‌ای کشورمان، دست ایران را در معادلات جهانی پر کرد و ناامیدی براندازان را در پی داشت

رضا عمویی| در بهمن‌ماه سال گذشته بود که خبرگزاری آمریکایی بلومبرگ با انتشار گزارشی مدعی شد که بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ایران اورانیوم با غنای ۸۴درصد شناسایی کرده‌اند. انتشار این خبر در آن زمان با سروصدای زیادی همراه شد و دنباله‌دار کردن این موضوع در رسانه‌های غربی نشان داد که غرب به دنبال باز کردن موضوع جدیدی در پرونده هسته‌ای ایران برای فشار بیشتر علیه تهران است. در همان زمان «بهروز کمالوندی»، سخنگوی سازمان انرژی اتمی در پاسخ به سؤال خبرنگاران با ذکر این نکته که مطالب منتشر شده در بلومبرگ با هدف سیاه‌نمایی و تحریف حقایق صورت گرفته است، یادآور شد که آنچه آژانس با ایران مطرح کرده درخصوص وجود ذره یا ذراتی (particle) از اورانیوم با غنای بالای ۶۰درصد در محل شیر برداشت محصول از طریق نمونه‌برداری متداول است و وجود ذره یا ذرات اورانیوم بالاتر از ۶۰درصد در فرایند غنی‌سازی‌ به معنی غنی‌سازی‌ بالای ۶۰درصد نیست. به‌گفته کمالوندی، «این موضوع در روند غنی‌سازی امری بسیار طبیعی است که حتی می‌تواند با کاهش خوراک آبشارهای سانتریفیوژ در یک لحظه به‌وجود آید، ولی آنچه حائز اهمیت است، محصول تولیدی نهایی است که جمهوری اسلامی ایران تاکنون مبادرت به غنی‌سازی‌ بالای ۶۰درصد نکرده است.»

بسته شدن یک پرونده جنجالی
به‌رغم جنجال‌های زیادی که درباره ادعای کشف اورانیوم 84درصدی در ایران در زمستان گذشته مطرح شد، پرونده مربوط به یکی از مکان‌های ادعایی آژانس - آباده - حل و فصل شده و بر این اساس، سؤالات آژانس در مورد یکی از 3  مکان ادعایی مطرح شده پایان می‌یابد. همچنین در این ارتباط گفته شده است که ادعای مطرح‌شده درخصوص کشف ذرات اورانیوم با غنای ۸۳.۷درصد نیز در پی توضیحات ارائه شده از سوی ایران حل شده است. روشن است که بسته‌شدن این پرونده در ادامه بهبود تعاملات بین ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی صورت گرفته است. بعد از سفر اسفند ماه سال گذشته «رافائل گروسی»، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران نیز تعاملات و همکاری‌های ایران و آژانس پیشرفت چشمگیری داشته و در همان زمان، پس از این سفر برخی منابع اعلام کردند که تهران و آژانس برای رفع برخی ابهامات در حال همکاری هستند. پس از این سفر نیز در ‌ماه گذشته، خبرگزاری اتریش (apa) به نقل از انجمن کنترل تسلیحات اعلام کرد که نصب دوربین‌های نظارتی در برخی تاسیسات هسته‌ای ایران از سر گرفته شده است، هرچند در همان زمان منابع رسانه‌ای در ایران اعلام کردند این دوربین‌ها به‌ صورت آفلاین بوده و اطلاعاتی به آژانس منتقل نمی‌شود. «لارنس نورمن»، خبرنگار وال‌استریت‌ژورنال هم طی پیامی توییتری تأیید کرد آژانس، نصب مجدد دوربین‌های نظارتی جمع‌آوری شده و سایر تجهیزات مرتبط در سایت‌های اتمی ایران را شروع کرده است. بر این اساس بسته شدن پرونده اخیر مرتبط با آباده از سوی آژانس در راستای افزایش تعاملات ایران و آژانس ارزیابی می‌شود که به‌ویژه از مقطع اسفندماه سال گذشته کلید خورده است.

بی‌اعتباری دشمنان درجه یک ایران
بسته شدن پرونده ادعایی فعالیت هسته‌ای آباده از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای ایران‌هراسان و براندازان که هر شب با رؤیای ایجاد هزینه بیشتر به خواب می‌روند، خبر بسیار بدی بود؛ چرا که این روند، تأثیر کلی بر موضوع هسته‌ای ایران در سطح بین‌المللی خواهد داشت. آباده یکی از 3 مکان ادعایی آژانس درباره فعالیت هسته‌ای ایران بود که طی 3 سال گذشته بارها آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از ایران خواسته بود تا درباره مواد هسته‌ای کشف شده در آنجا توضیح دهد. علاوه بر آباده، آژانس، ادعاهایی را نیز درباره مکان‌هایی در «تورقوزآباد» و «ورامین» مطرح کرده بود، هرچند ایران همواره چنین ادعاهایی را رد کرده است. آنچه مشخص است اصرار آژانس روی برخی مکان‌ها پس از طرح برخی ادعاها از سوی دشمنان شماره یک ایران صورت گرفته بود. برای نخستین بار سازمان تروریستی منافقین مدعی انجام فعالیت هسته‌ای ایران در سایت آباده و موضوع تورقوزآباد نیز از سوی نتانیاهو مطرح شده بود. با بسته شدن پرونده آباده، ادعای منافقین درباره ایران نیز بی‌اعتبار شده است و این موضوع باعث خواهد شد تا در آینده طرح چنین ادعاهایی چندان جدی گرفته نشود. مضاف بر این بیانیه‌های آژانس درباره تورقوزآباد تاکنون نتوانسته همراه با شواهد قطعی و تعیین‌کننده باشد.

کاهش فشارهای بین‌المللی
از سوی دیگر بسته شدن موضوع آباده در پرونده هسته‌ای ایران احتمالا به کاهش فشارهای بین‌المللی از سوی طرف‌های اروپایی و غربی علیه ایران منجر خواهد شد. حتی بسیاری از کشورهای اروپایی نیز از این موضوع آگاه هستند که اهداف ایران در فعالیت هسته‌ای، صلح‌آمیز است و بسیاری از مقامات اروپایی در دیدارهای غیررسمی خود با مقامات ایرانی بر منحرف نشدن فعالیت هسته‌ای ایران تأکید دارند؛ هرچند که روشن است اروپایی‌ها در مواضع خصمانه علیه ایران با ادعاهای آمریکا همسو می‌شوند. اکنون با بسته شدن پرونده آباده انتظار می‌رود که اعتماد بین‌المللی بیشتری نسبت به فعالیت هسته‌ای ایران ایجاد شود و بعد از این، متهم کردن ایران از سوی آمریکا و تل‌آویو با دشواری زیادی همراه باشد. همچنین بسته شدن موضوع آباده از سوی آژانس به‌صورت طبیعی می‌تواند وزن سنگین‌تری به خواسته‌های ایران در مسیر احیای برجام بدهد و از این‌رو امید به احیای برجام موردنظر ایران بعد از این بیش از گذشته خواهد بود.

تقویت جایگاه منطقه‌ای ایران
طی چند‌ ماه گذشته دستگاه دیپلماسی ایران به دستاوردهای مطلوبی در حوزه سیاست خارجی منطقه‌ای از جمله عادی‌سازی‌ روابط با عربستان و در حال حاضر برخی گمانه‌زنی‌ها درباره عادی‌سازی‌ روابط با مصر دست یافته است. اکنون نیز بسته شدن یکی از پرونده‌های پرابهام ایران در آژانس بدون تردید، همراهی بیشتر کشورهای منطقه را با ایران امکان‌پذیرتر خواهد ساخت؛ مضاف بر آنکه ایجاد جبهه ضدایرانی در شورای امنیت سازمان ملل یا شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بعد از این بسیار سخت‌تر خواهد بود.
بالاخره اینکه با مختومه شدن این پرونده، توپ مذاکرات هسته‌ای در زمین غرب قرار گرفته است. مقامات آمریکایی در میانه اغتشاشات سال گذشته، دچار طمع‌ورزی شده و اعلام کردند که بر ‌اصطلاح اعتراضات در ایران تمرکز کرده‌ و موضوع مذاکره در اولویت آنها قرار ندارد، اما با فروکش کردن اغتشاشات، مستأجران کاخ سفید بار دیگر از لزوم به کارگیری دیپلماسی در قبال ایران سخن گفتند. سفر وزیر خارجه قطر در بهمن سال گذشته که حامل پیام مقامات کاخ سفید بود، در کنار اظهارنظر «رابرت مالی»، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران مبنی بر لزوم پیگیری مذاکرات، حاکی از تثبیت موقعیت کشورمان در مذاکرات بود و اکنون نوبت آنهاست که تصمیم بگیرند فرایند خسارت‌بار گذشته را ادامه دهند یا گام آخر را بردارند.