اکو ایران/بررسی‌ها نشان می‌دهد نرخ بیکاری اکثر استان‌های کشور در پاییز ۱۴۰۳ نسبت به ۱۴۰۲ کاهش یافته، اما این به معنی بهبود بازار کار در استان های ایران نیست.
 
بر اساس جدیدترین داده‌های مرکز آمار ایران، نرخ بیکاری کشور در پاییز امسال نسبت به پاییز سال گذشته کاهش یافته است. اگر وضعیت این شاخص را به تفکیک استان بسنجیم، نرخ بیکاری اکثر استان‌های کشور در پاییز ۱۴۰۳ نسبت به پاییز ۱۴۰۲ کم شده است. کمترین و بیشترین نرخ بیکاری در پاییز جاری به‌ترتیب متعلق به استان‌های سیستان و بلوچستان و تهران بوده که نسبت به پاییز ۱۴۰۲ کاهش یافته است.
این کاهش نرخ بیکاری لزوما نمی‌تواند به نیکی تعبیر شود، زیرا برای تعیین دقیق‌تر وضعیت بازار کار باید نرخ بیکاری را با نرخ مشارکت سنجید. با توجه به اینکه در پاییز امسال هم نرخ بیکاری و هم نرخ مشارکت کاهش یافته، می‌توان نتیجه گرفت که وضعیت بازار کار کشور وخیم‌تر شده است.
طبق تعریف مرکز آمار ایران، افراد ۱۵ ساله و بیشتر جمعیت حاضر در سن کار تلقی می‌شوند و وضعیت آنها در آمارهای بازار کار محاسبه می‌شود. این جمعیت به دو بخش جمعیت فعال و غیرفعال تقسیم می‌شود. جمعیت فعال شامل افراد شاغل و بیکار می‌شود. منظور از افراد بیکار کسانی هستند که در جستجوی شغل هستند ولی موفق به یافتن آن نشده‌اند. از نسبت افراد بیکار به جمعیت فعال، نرخ بیکاری به دست می‌آید.

اشتغال یک پدیده فصلی است و برای سنجش وضعیت بازار کار باید شاخص‌های آن را در یک فصل با فصل مشابه در دوره قبلی مقایسه کرد. در پاییز امسال نرخ بیکاری به ۷.۲ درصد رسیده که در مقایسه با پاییز سال گذشته کاهشی ۰.۴ واحد درصدی داشته است.


کاهش نرخ بیکاری استان‌ها به طور معناداری
در پاییز امسال، استان سیستان و بلوچستان بیشترین نرخ بیکاری را داشته است. نرخ بیکاری این استان ۱۲.۵ درصد بوده که در مقایسه با پاییز گذشته یک واحد درصد کاهش داشته است. پس از آن، استان خوزستان قرار دارد که نرخ بیکاری آن به ۱۱.۹ درصد رسیده است. با اختلاف کمی، استان کرمانشاه قرار دارد که در پاییز امسال نرخ بیکاری ۱۱.۸ درصدی را تجربه کرده است. نرخ بیکاری استان‌های خوزستان و کرمانشاه در پاییز جاری نسبت به پاییز سال گذشته افزایش یافته است.

در آن سوی طیف، استان تهران در پاییز ۱۴۰۳ با ۴.۵ درصد کمترین نرخ بیکاری را داشته است. در جایگاه دوم، دو استان خراسان جنوبی و مازندران با ۴.۷ درصد کمترین نرخ بیکاری را در پاییز جاری داشته‌اند. در رتبه سوم، استان یزد قرار دارد که نرخ بیکاری آن در پاییز امسال ۵.۵ درصد بوده است. نرخ بیکاری این استان‌ها در مقایسه با پاییز ۱۴۰۲ کاهش یافته است.

شایان ذکر است که برای سنجش وضعیت بازار کار نرخ بیکاری به تنهایی کافی نیست و باید سطح نرخ مشارکت را نیز در نظر گرفت. اگر کاهش نرخ بیکاری با کاهش نرخ مشارکت همراه باشد، یعنی افرادی که در جستجوی کار هستند از پیدا کردن شغل ناامید شده‌اند و از جمعیت فعال خارج شده‌اند.

اگر همزمان با کاهش نرخ بیکاری، نرخ مشارکت افزایش یابد، به معنای افزایش اشتغال و بهبود بازار کار است. همچنین، اگر نرخ بیکاری و مشارکت هر دو افزایش یابند، به این معناست که افراد بیشتری وارد جمعیت فعال شده‌اند و چشم‌انداز آنها از بازار کار مثبت بوده که اشتیاق پیدا کردن کار داشته‌اند.