کتابدار تالار تخصصی کتاب‌های خارجی کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی با اشاره به اینکه سایمون اُکلی، شرق‌شناس بریتانیایی، در مقام استاد زبان عربی دانشگاه کمبریج، بخش عمده زندگی خویش را وقف مطالعه فرهنگ‌ها و زبان‌های شرقی کرده است، ادامه داد: کتاب تاریخ مسلمانان به‌صورت مکرر تجدید چاپ شده و نسخه بازبینی شده آن که در سال ۱۸۷۸ در لندن به چاپ رسیده است، در بخش نفایس کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود.

وی درباره مشخصات این اثر نیز گفت: این اثر در ۵۱۲ صفحه ۴۱ سطری منتشر شده است که در برخی از اوراق آن، یادداشت‌های توضیحی به چشم می‌خورد. همچنین این کتاب دارای فهرست منابع در ۷ صفحه، مقدمه در ۸ صفحه و فهرست مندرجات در ۲ صفحه است. جلد آن نیز بازسازی شده و از جنس مقوا با روکش پارچه است.

مهاجرانی افزود: این اثر به‌عنوان یکی از نقاط عطف شرق‌شناسی در قرن هجدهم میلادی، تصویری روشن از زندگی پیامبر اسلام (ص) و اتفاقات مهم پس از رحلت ایشان را تا دوران عبدالملک ابن مروان، خلیفه پنجم اموی، ارائه می‌دهد.

کتابدار تالار تخصصی کتاب‌های خارجی کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی تصریح کرد: فصل پنجم کتاب تاریخ مسلمانان، به شرح زندگی و دوران خلافت امام علی (ع) با محوریت موضوعاتی مشتمل بر «انتخاب به خلافت و چالش‌های اولیه»، «برخورد با شورش‌ها و اختلافات داخلی»، «نبرد جمل»، «جنگ صفین و ماجرای حکمیت»، «شورش خوارج» و «شهادت امام علی (ع)»، اختصاص دارد.

وی اضافه کرد: مطالعه این اثر نیازمند درک دقیق از زمینه تاریخی آن است. از یک سو، اُکلی توانست منابع عربی را به دنیای غرب معرفی کند؛ اما از سویی دیگر، تحلیل‌های او تحت تأثیر دیدگاه‌های غربی و محدودیت‌های منابع زمان خود قرار داشت.

وی بیان کرد: به گفته محمدرضا فخر روحانی، عضو هیئت علمی دانشگاه قم، اهمیت کار سایمن اکلی به این نکته برمی‌گردد که وی نخستین فردی است که ۱۶۹ فقره از کلمات قصار امیرالمؤمنین (ع) را از «غررالحکم» استخراج و آن‌ها را به انگلیسی ترجمه کرده است.

مهاجرانی افزود: همچنین اکلی، مقدمه بسیار کوتاه، ولی پرمغزی برای ترجمه انگلیسی خود نوشته و اشاره کرده است که نه همه این کلمات بلکه تک‌تک این جملاتی که در صحبت‌های علی بن ابی‌طالب (ع) آمده است به مراتب حکیمانه‌تر از تمام چیزهایی است که در طول تاریخ دستاوردهای فکری و فلسفی بشر از سوی بزرگ‌ترین اندیشمندان یونان و روم بیان شده است.

کتابدار تالار تخصصی کتاب‌های خارجی کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی خاطرنشان کرد: با وجود جایگاه علمی والای اکلی، زندگی او از دشواری‌های مالی خالی نبود و او حتی برای مدتی به دلیل بدهی، زندانی شد. اما آثارش، از جمله تاریخ مسلمانان، گواهی بر توانایی او در ایجاد ارتباط فرهنگی میان شرق و غرب است. منبع اصلی مورد استفاده اکلی نیز نسخه‌های خطی منسوب به واقدی بوده است.