آلودگی هوا یکی از معضلات جدی زیست‌محیطی است که تأثیرات گسترده‌ای بر سلامت انسان دارد. ذرات معلق، گازهای سمی و مواد شیمیایی موجود در هوای آلوده، نه‌تنها کیفیت تنفس را کاهش می‌دهند، بلکه آسیب‌های جدی به دستگاه تنفسی وارد کرده و بدن را در برابر عوامل بیماری‌زا آسیب‌پذیر می‌کنند. این تأثیرات به‌ویژه در فصول سرد سال که شیوع بیماری‌های تنفسی افزایش می‌یابد، بیشتر به چشم می‌آید. آلودگی هوا با تضعیف سیستم ایمنی و تحریک مخاط دستگاه تنفسی، زمینه را برای ابتلا به بیماری‌های ویروسی و باکتریایی فراهم می‌کند و سلامت عمومی جامعه را به خطر می‌اندازد. این شرایط به‌ویژه برای افرادی که به بیماری‌های تنفسی مزمن مبتلا هستند یا سیستم ایمنی ضعیفی دارند، خطرناک‌تر است.

دکتر قباد مرادی - سرپرست مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، درخصوص تأثیر آلودگی هوا بر افزایش بیماری‌های فصلی، عنوان کرد: آلودگی هوا یکی از عوامل تشدیدکننده بیماری‌های فصلی است که می‌تواند بر سیستم تنفسی و ایمنی بدن اثر منفی بگذارد.

وی افزود: هوای آلوده حاوی مواد شیمیایی و ذرات معلق است که از طریق تنفس، وارد دستگاه تنفسی انسان شده و مخاط این دستگاه‌ها را آسیب‌پذیر می‌کند و این شرایط، منجر می شود که با ورود پاتوژن یا عامل میکروبی یا ویروسی به بدن، زمینه‌ ابتلا به عفونت‌های میکروبی و ویروسی فراهم ‌شود.

سرپرست مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت تصریح کرد: آلودگی هوا باعث آسیب به بافت‌های مخاطی دستگاه تنفسی و تضعیف عملکرد سیستم ایمنی می‌شود. ذرات معلق، به‌راحتی وارد دستگاه تنفسی شده و می‌توانند موجب التهاب، تحریک و عفونت‌های تنفسی شوند. این ذرات با ایجاد التهاب در ریه‌ها و مجاری تنفسی، زمینه‌ساز بیماری‌هایی مانند آسم، برونشیت و سایر عفونت‌های تنفسی می‌شوند. در شرایط آلودگی شدید، این مشکلات به‌ویژه در میان کودکان، سالمندان و افراد دارای بیماری‌های تنفسی مزمن تشدید می‌شود.

مرادی درخصوص راهکارهای کاهش اثرات آلودگی هوا، گفت: استفاده از ماسک‌های N95 که می‌توانند از استنشاق ذرات معلق و آلاینده‌ها جلوگیری کنند؛ خودداری از ورزش یا فعالیت‌های سنگین در فضای باز در روزهایی که آلودگی هوا شدید است، تقویت سیستم ایمنی بدن در برابر عفونت‌ها با مصرف غذاهای سالم و غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها، استفاده از دستگاه تصفیه هوا در محیط‌های بسته و کاهش استفاده از وسایل نقلیه، می‌توانند در حفظ سلامتی افراد در روزهای آلوده تاثیرگذار باشند.