دکتر محسن رجب‌نیا اظهار کرد: کبد یکی از مهمترین ارگان‌های بدن است. از اصلی‌ترین وظایف کبد، تصفیه و سم‌زدایی خون، تولید پروتئین‌های مورد نیاز بدن و تولید صفرا است. به سلول‌های کبدی هپاتوسیت و به ایجاد آسیب و التهاب سلول‌های کبدی هپاتیت گفته می‌شود.

وی افزود: علت‌های مختلفی همچون عفونت با ویروس‌ها، مصرف داروها، مصرف نوشیدنی‌های الکلی، کبد چرب و خودایمنی می‌توانند هپاتیت ایجاد کنند. ویروس‌های هپاتیت‌ A، B، C، D وE  از ویروس‌های شناخته شده ایجاد کننده هپاتیت هستند.

رجب نیا ادامه داد: عفونت با ویروس هپاتیت ب، یک مسئله مهم در حوزه بهداشت و درمان است. حدود دو میلیارد نفر در دنیا شواهدی از عفونت در گذشته یا در حال حاضر با هپاتیت ب را دارند و در حدود ۲۵۷ میلیون نفر در دنیا، ناقل بی‌علامت این ویروس هستند. با توجه به ریسک انتقال این ویروس و عوارض کبدی و خارج کبدی این ویروس، شناسایی و درمان به موقع آن بسیار مهم است.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی البرز بیان کرد: ویروس هپاتیت ب از طریق مادر به کودک در هنگام تولد، از طریق سوزن و سرنگ‌های آلوده، خالکوبی، سوراخ‌کاری بدن، آلوده شدن از طریق تزریق فرآورده خونی ‌آلوده، هنگام رابطه جنسی محافظت نشده و گیرندگان پیوند اعضای بدن آلوده منتقل می‌شود.

نحوه‌ پیشگیری از ابتلا به هپاتیت ب

وی در ادامه اظهار کرد: واکسیناسیون هپاتیت ب طبق پروتکل کشوری به عنوان یک روش پیشگیری از این بیماری است. همچنین کارکنان حوزه بهداشت و درمان که در مواجهه با افراد پرخطر هستند، باید از آموزش‌های لازم برخوردار شده و از پوشش و دستکش مناسب در مواجهه با این بیماران استفاده کنند. همچنین استفاده از سرنگ استریل یکبار مصرف و آگاه بودن از نحوه خونگیری از این بیماران، بررسی وضعیت ایمنی این افراد و انجام واکسیناسیون در صورت عدم وجود ایمنی کافی در برابر ویروس هپاتیت ب نیز ضروری است.

رجب نیا بیان کرد: غربالگری تمامی مادران  در ابتدای بارداری از نظر ابتلا به هپاتیت ب و بررسی وضعیت ایمنی مادران در برابر آن و در صورت ابتلا، درمان به موقع آن برای پیشگیری از انتقال به نوزاد از جمله راهکارهای پیشگیری از این بیماری در مادران باردار ‌است.

وی افزود: پرهیز از روابط جنسی پرخطر و غربالگری فرآورده‌های خونی از نظر آلودگی با ویروس هپاتیت ب و غربالگری فرد اهدا کننده اعضای پیوندی از نظر آلودگی با ویروس هپاتیت ب هم در این زمینه موثر و ضروری است.

این متخصص گوارش و کبد گفت: افرادی که باید از نظر ابتلا به ویروس هپاتیت ب با تست‌های سرولوژیک تحت غربالگری قرار بگیرند، تمام مادران باردار، نوزادان متولد شده از مادران مبتلا به ویروس هپاتیت ب، افراد هم‌خانه با فرد مبتلا، شریک جنسی فرد مبتلا به ویروس، افراد با مصرف مواد مخدر تزریقی، افراد مبتلا به ویروس HIV ، افراد مبتلا به ویروس هپاتیت C، بیماران تحت همودیالیز مزمن، افراد زندانی یا افراد با سابقه حضور در زندان و تمام افراد بالای ۱۸ سال، حداقل برای یک بار در طول زندگی خود هستند.

نحوه‌ی تشخیص عفونت ویروس هپاتیت ب

بیماران مبتلا به ویروس هپاتیت ب، می‌توانند بی‌علامت باشند و در بررسی‌های آزمایشگاهی با افزایش آنزیم‌های کبدی تشخیص داده شوند. از سوی دیگر ممکن است بیماران مبتلا به ویروس هپاتیت ب با زردی چشم، ضعف، خستگی، بی‌اشتهایی و در موارد حاد و شدید با نارسایی حاد کبدی مراجعه کرده و تشخیص بیماری داده شود. همچنین ممکن است ویروس هپاتیت ب با علائم خارج کبدی مانند بیماری‌های کلیوی و روماتولوژیک بروز پیدا کند. برای تشخیص قطعی عفونت ویروس هپاتیت ب، باید از آزمایش‌های سرولوژیک استفاده کرد.

درمان عفونت ویروس هپاتیت ب

رجب نیا بیان کرد: نکته قابل توجه این است که تمام بیماران با ابتلا به ویروس هپاتیت ب نیاز به درمان نداشته و بسیاری از این افراد صرفا نیاز به مراقبت‌های دوره‌ای از نظر علائم بالینی، آزمایش‌های سرولوژیک ویروس هپاتیت ب و آموزش برای کاهش ریسک انتقال به دیگران دارند.

وی یادآور شد: درمان عفونت هپاتیت ب، به عوامل مختلفی مرتبط است. حاد یا مزمن بودن عفونت، میزان آسیب کبدی ناشی از ویروس و عملکرد کبد، تعداد ویروس در خون و نتایج آزمایش‌های سرولوژیک ویروس هپاتیت ب، سابقه‌ خانوادگی سرطان کبد و وجود علائم خارج کبدی ویروس هپاتیت ب از مهمترین عوامل تعیین کننده‌ نوع درمان هستند.

وی خاطر نشان کرد: در سال ۱۹۹۲، اولین داروی مورد استفاده برای درمان عفونت هپاتیت ب معرفی شد. در حال حاضر داروهای مختلفی برای درمان عفونت هپاتیت ب وجود دارد که طبق عواملی که ذکر شد، توسط پزشک برای بیمار تجویز می‌شود. اما مطالعات جدید بسیار امیدوارکننده است. این مطالعات در حال بررسی و تولید داروهایی هستند که ویروس هپاتیت ب را در سطح درون سلولی از بین ببرند تا درمان قطعی این ویروس نیز اتفاق بیفتد.

این پزشک تاکید کرد: نکته بسیار مهم در بیماران مبتلا به عفونت ویروس هپاتیت ب، پیشگیری و درمان سایر بیماری‌های کبدی همزمان است. بیماران مبتلا به عفونت ویروس هپاتیت ب، باید از مصرف نوشیدنی‌های الکلی، چاقی و ابتلا به کبد چرب پرهیز کنند و در صورت ابتلا با کاهش وزن، فعالیت فیزیکی و اصلاح تغذیه آن را درمان کنند.