کیهان/متن پیش رو در کیهان منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

استاد سابق دانشگاه شریف در مناظره با وزیر اقتصاد دولت سیزدهم به آمارهایی ناقص اشاره کرد که بیانگر نادیده گرفتن اقدامات مهم دولت شهید رئیسی بود. یک کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با کیهان با بیان اینکه اقتصاددان‌ها برای شرکت در مناظره بهتر است اطلاعات خود را به‌روز کنند، به اصلاح این آمارها پرداخت.
 به گزارش خبرنگار ما، در مناظره «احسان خاندوزی» وزیر اقتصاد دولت سیزدهم و استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی با «علینقی مشایخی»، استاد بازنشسته دانشگاه شریف در شبکه چهارم صدا و سیما بعضی آمارهای نادرست مطرح شد. محور اصلی مناظره این بود که چرا اقتصاد ایران با وجود منابع سرشار و موقعیت جغرافیایی منحصر به فرد، همچنان به توسعه کامل نرسیده و مشکل در کجاست.
در این برنامه، خاندوزی در سخنان خود به ضرورت طراحی یک مدل اقتصادی خاص برای ایران اشاره کرد و گفت که باید از تجربه‌های جهانی بهره برد، اما مدل‌ها باید بر اساس شرایط بومی و مختصات ایران طراحی شوند. او تأکید کرد که سیاست‌گذاران باید مدل‌های اقتصادی منطبق با واقعیت‌های کشور را انتخاب کنند و از نگاه‌های ساده‌انگارانه پرهیز کنند. خاندوزی بر این نکته تأکید کرد که سیاست‌گذاران ایران با ذهنیت کوتاه‌مدت و ناتوان از پیش‌بینی بلندمدت در حل مشکلات اقتصادی گرفتار شده‌اند.
علینقی مشایخی در ادامه این برنامه اظهار داشت: کشورهای پیشرفته از صنایع نوپای خود حمایت کرده‌اند، اما این حمایت به‌گونه‌ای نبوده که بازار را از رقابت جهانی دور کند. برای مثال، قیمت‌گذاری در این کشورها آزاد بوده و این امکان را فراهم کرده که تولیدکنندگان در بازارهای جهانی خود را تقویت کنند. موفقیت این کشورها ناشی از تعامل گسترده با جهان بوده است؛ چه تعامل تجاری، چه مالی، چه علمی و چه تکنولوژیک. ولی ما چه کرده‌ایم؟ خود را از جهان منزوی کرده‌ایم و در نتیجه به تحریم‌ها گرفتار شده‌ایم.
او در بخش دیگری از سخنان خود با ارائه آمارهایی مدعی شد: رشد اقتصادی ما بسیار کم است، یعنی کمتر از یک درصد و نزدیک به صفر است. بیکاری‌ها بسیار زیاد و تورم هم خیلی بالاست. نرخ تورم در ایران فزاینده و یکی از بالاترین نرخ‌های تورم است. وی ادامه داد: روند نرخ رشد سرمایه‌گذاری در ایران اعداد بسیار دردناکی است و از موجودی سرمایه کشور کاسته می‌شود. نرخ رشد اقتصادی ایران در ۴۵ سال گذشته ناچیز بوده و هست. تجارت خارجی ایران هر سال کمتر می‌شود. در جمهوری اسلامی شمار فقیران هر سال بیشتر می‌شود و مردم زیر فشار معیشتی قرار دارند.
استاد سابق دانشگاه شریف افزود: سرمایه‌گذاری صنعتی منفی شده است. بسیاری از کارخانه‌های با شرایط نامناسبی مواجه هستند که البته تحریم‌ها نیز این شرایط را بسیار سخت کرده است. این کارخانه‌ها در شهرک‌های صنعتی به تعطیلی کشیده شده‌اند.

آمارهای قدیمی اقتصاددان
«سید مصطفی موسوی‌نژاد» کارشناس اقتصادی نیز در گفت‌وگو با کیهان به اصلاح آمارهای اشتباهی که از سوی مشایخی در این مناظره مطرح شد، پرداخت و گفت: برای اقتصاددانی چون علینقی مشایخی خوب نیست چند سال از اقتصاد عقب باشد. استاد سابق دانشگاه شریف در اعلام آمار رشد اقتصادی، نشان داد حدود چهار تا پنج سال از آمارهای اقتصادی کشور عقب است.
وی افزود: به ادعای آقای مشایخی، رشد اقتصادی نزدیک به صفر است و بیکاری بالاست. این در حالی است که رشد اقتصادی در سال ۱۴۰۰ به میزان پنج و شش دهم درصد، سال ۱۴۰۱ پنج و یک دهم درصد، سال ۱۴۰۲ پنج و هفت دهم درصد و نیمسال ۱۴۰۳ چهار درصد بوده است.
این کارشناس خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد ایشان هنوز در دولت روحانی به سر می‌برد، در حالی که انتظار می‌رود حداقل اگر می‌خواهد در یک مناظره تلویزیونی شرکت کند، آمار و اطلاعات خود را به‌روز کند. با روی کار آمدن دولت شهید رئیسی و توجه ویژه ایشان به احیای کارخانجات، مشاغل بسیاری احیا شد. چیزی حدود 9000 کارخانه تعطیل و نیمه تعطیل مجددا به چرخه تولید بازگشت. از این رو نرخ بیکاری که در سال 1400 بالغ بر 9 و دو دهم درصد بود در تابستان 1403 یکی از پایین‌ترین نرخ‌های بیکاری 20 سال اخیر را با نرخ هفت و نیم درصد ثبت کرد. آمار شاغلین در تابستان 1400 حدود 23 میلیون و 770 هزار نفر بود که هفت میلیون و 900 هزار نفر از آن‌ها در بخش صنعت فعال بودند. با این حال آمار شاغلین در تابستان 1403 از افزایش بی‌سابقه اشتغال در کشور خبر می‌دهد. در تابستان 1403، تعداد شاغلین به 25 میلیون و 129 هزار نفر رسید که حاکی از افزایش یک میلیون و 359 هزار نفری تعداد شاغلین است. همچنین شاغلین بخش صنعت در تابستان 1403 به هشت میلیون و 367 هزار نفر رسیده که خبر از افزایش 467 هزار نفری شاغلین بخش صنعت می‌دهد.
موسوی نژاد گفت: به گفته دکتر مشایخی، سرمایه‌گذاری صنعتی در ایران منفی شده است. البته احتمالاً منظورشان دوره روحانی بوده وگرنه آمار دوره شهید رئیسی این‌گونه است که میانگین رشد تشکیل سرمایه ماشین‌آلات یازده و هشت دهم درصد (میانگین ۱۰ سال قبل دولت رئیسی: منفی دو و نیم درصد)؛ میانگین رشد اقتصادی پنج و چهار دهم درصد (میانگین ۱۰ سال قبل دولت رئیسی: شش دهم درصد) و میانگین تشکیل سرمایه ثابت شش و چهار دهم درصد (میانگین ۱۰ سال قبل دولت رئیسی: یک و هشت دهم درصد) بوده است.
او با اشاره به شکسته شدن رکورد ۱۶ ساله سرمایه‌گذاری خارجی در دولت سیزدهم نیز تأکید کرد: سرمایه‌گذاری خارجی در دولت شهید رئیسی حتی بسیار بالاتر از سرمایه‌گذاری دوره برجام بوده است. این ابهام وجود دارد که آیا دکتر مشایخی از آخرین اطلاعات و آمار روز اقتصادی کشور سه سال عقب است یا عمداً این موارد را نادیده می‌گیرد؟