پدال/ آلودگی روز افزون هوای شهرهای پرتراکم، گرمایش کره زمین، تغییرات فصلی و آسیب‌های شدید زیست‌محیطی باعث شده‌اند کشورها و دولت‌های سراسر جهان به دنبال بهبود اوضاع باشند. نتیجه تصمیم‌گیری‌های جهانی باعث ایجاد یکی از مهم‌ترین تغییرات تاریخ صنعت خودروسازی و موتورسیکلت‌سازی شده که همان توسعه استفاده از وسایل نقلیه برقی است. تا همین چند سال پیش خودروهای بنزینی و دیزلی حرف اول را در بازارهای جهانی می‌زدند اما کم‌کم خودروها و موتورسیکلت‌های برقی وارد میدان شدند و حالا بیش از هر زمان دیگری بحث درباره این نوع وسایل نقلیه وجود دارد. اگر خواهان خرید موتورسیکلت جدید هستید می توانید مطالب راهنمای خرید موتور برقی و معرفی بهترین موتورسیکلت برقی در بازار ایران و همچنین مقالات بهترین موتورسیکلت های بازار ایران تا قیمت ۱۰۰ میلیون تومان و بهترین موتورسیکلت ها با قیمت ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلیون تومان را مطالعه بفرمایید.

با اینکه میزان فراگیری و زیرساخت‌های استفاده از خودروها و موتورهای برقی در کشورمان به اندازه کشورهای دیگر نیست اما از چندی پیش شاهد تولید و واردات موتورهای برقی بوده‌ایم. موتورهای برقی برای تردد خود به الکتریسیته متکی هستند و آلودگی ندارند هرچند بحث‌ها و تردیدهای زیادی درباره منبع انرژی مورد استفاده جهت تولید برق موردنیاز آن‌ها وجود دارد. موتورهای برقی برخلاف انواع بنزینی دارای قوای محرکه ساده‌تر و باتری هستند. طبیعی است که وقتی به دنبال خرید موتورسیکلتی جدید برای خود باشید با دوراهی انتخاب موتور برقی با بنزینی مواجه خواهید شد. مجله پدال همچون همیشه به دنبال بررسی چنین مسائلی بوده و با مطالعه این مقاله خواهید توانست انتخاب مناسبی برای خود داشته باشید.

مقایسه عملکرد و قدرت موتور برقی با بنزینی
موتورسیکلت‌های بنزینی بخش اعظم بازار کشورمان را تشکیل می‌دهند. تا همین چند سال پیش عمده موتورهای تولیدی از نسخه‌های کپی شده هوندا CG125 بودند که صدای گوش‌خراش، مصرف سوخت و آلایندگی بالا و طراحی خسته کننده‌ای داشتند اما در چند سال اخیر و به لطف کمک شرکت‌های چینی شاهد تولید انواع و اقسام موتورهای بنزینی برای سلایق گوناگون هستیم. موتورسیکلت‌های بنزینی در کلاس‌های مختلف، از ۱۲۵ سی‌سی گرفته تا ۶۰۰ و حتی ۱۰۰۰ سی‌سی قرار می‌گیرند و این کلاس‌بندی بر اساس حجم موتور آن‌ها صورت گرفته است. یک موتورسیکلت بنزینی متوسط و رده میانی در کشورمان معمولاً قدرتی بین ۲۵ تا ۴۵ اسب بخار دارد.

در مقابل باید به موتورهای برقی اشاره کنیم که گزینه‌هایی تازه‌وارد هستند. قوای محرکه برقی به دلیل یک شاخصه برجسته شناخته می‌شود و آن‌هم توانایی تولید گشتاور نسبتاً آنی است به این معنی که موتورسوار با اندکی اشاره به دسته کنترل گاز، اکثر توان تولیدی موتور برقی را در اختیار خواهد داشت. این ویژگی برای ترددهای شهری کاملاً کاربردی است و می‌تواند شما را از ترافیک نجات دهد. توان تولیدی موتورهای برقی نیز کاملاً متنوع بوده و گزینه‌های شهری معمولاً با قدرت ۲۰ تا ۴۰ اسب بخار در دسترس قرار می‌گیرند. باید به این نکته اشاره کرد که هرچقدر قدرت یک موتور برقی بیشتر باشد توان پیمایش آن کمتر خواهد شد.

هزینه‌ها: موتور برقی در برابر موتور بنزینی

یک پیشرانه درون‌سوز از صدها و هزاران قطعه ریز و درشت تشکیل شده و هر لحظه امکان خرابی یکی از این قطعات وجود دارد. این در حالی است که موتور برقی قطعات متحرک بسیار کمتری دارد و این عامل باعث می‌شود احتمال خرابی آن کاهش یابد. در حقیقت موتورهای برقی هزینه‌های سرویس و نگهداری کمتری نسبت به موتورهای بنزینی دارند. از طرف دیگر موتور برقی نیازی به مایعات ضروری مشابه پیشرانه‌های درون‌سوز از جمله روغن موتور ندارد و این عامل نیز می‌تواند روی تصمیم شما در زمان خرید تأثیر بگذارد. البته باید به باتری گران‌قیمت موتورهای برقی اشاره کنیم که در صورت خرابی هزینه زیادی را به مالک تحمیل خواهد کرد. این موضوع می‌تواند روی تصمیم نهایی خریدار اثرگذار باشد.

بررسی هزینه‌های خرید، نگهداری و سوخت یا شارژ
یکی از نقاط ضعف خودروها و موتورهای برقی که همچنان پابرجاست قیمت بالاتر آن‌ها نسبت به نمونه‌های بنزینی است. البته هرچقدر تکنولوژی وسایل نقلیه برقی پیشرفت می‌کند به همان نسبت قیمت تمام شده آن‌ها نیز کاهش می‌یابد و قطعاً در آینده فاصله قیمتی موتورهای برقی و بنزینی کمتر از این نیز خواهد شد. در حال حاضر قیمت یک موتور بنزینی کمتر از معادل برقی قابل‌مقایسه است. هزینه‌های نگهداری نیز همان‌طور که گفته شد در موتور برقی کمتر خواهد بود. دو راهی دیگر به بررسی هزینه‌های خرید بنزین و شارژ باتری مربوط می‌شود. در حال حاضر پر کردن باک یک موتورسیکلت بنزینی هزینه چندانی نخواهد داشت هرچند میزان مراجعه به پمپ‌بنزین به عوامل مختلفی همچون نوع و کلاس موتورسیکلت، میزان تردد روزانه و… بستگی دارد.

باتری موتور برقی را می‌توان به دو روش شارژ کرد که یکی از آن‌ها استفاده از سوکت های استاندارد خانگی و دیگری مراجعه به جایگاه‌های شارژ پرسرعت است. از آنجایی که زیرساخت‌های شارژ وسایل نقلیه برقی در کشور ما هنوز توسعه نیافته بنابراین گزینه اصلی برای شارژ موتور برقی استفاده از سوکت خانگی خواهد بود. در این حالت زمان نسبتاً بیشتری برای شارژ باتری نیاز است که معمولاً بین ۲ تا ۵ ساعت متغیر است. هزینه برق مصرفی نیز به عواملی همچون ساعت و میزان شارژ، میزان تردد روزانه، ظرفیت باتری موتور برقی و… بستگی دارد و شاید کمی بیشتر از هزینه خرید بنزین باشد.

دوام و طول عمر موتورهای برقی و بنزینی

درصورتی‌که موتور برقی از طراحی مطلوب و قطعات باکیفیت استفاده کرده باشد دوام بیشتری خواهد داشت. همچنین وجود قطعات متحرک کمتر نیز روی قابلیت اطمینان این موتورها تأثیر مثبت داشته و در درازمدت دردسرهای کمتری را ایجاد خواهند کرد؛ اما موتورهای بنزینی به دلیل استفاده از قطعات متحرک بیشتر با احتمال خرابی بیشتری مواجه هستند و بنابراین شاید دوام و طول عمر آن‌ها کمتر از نمونه‌های برقی باشد. هنگام خرید موتورسیکلت مدنظر خود حتماً مسئله کیفیت را در نظر بگیرید چراکه متأسفانه تعداد موتورسیکلت‌های بی‌کیفیت در بازار کم نیست.

مزایا و معایب زیست‌محیطی: موتور برقی یا بنزینی؟
همان‌طور که گفته شد، مهم‌ترین دلیل فراگیری وسایل نقلیه برقی کمک به حفظ محیط‌زیست و کره زمین است. از آنجایی که در موتورهای برقی خبری از بنزین و احتراق نیست بنابراین میزان آلایندگی آن‌ها صفر خواهد بود. موتور برقی فاقد اگزوز است و صدای چندانی هم تولید نمی‌کند و این موضوع می‌تواند روی آلودگی شنیداری شهرها نیز تأثیر مثبتی داشته باشد. البته مسئله منبع انرژی مورد استفاده برای تولید برق وجود دارد به گونه‌ای که در برخی کشورها از سوخت‌های فسیلی برای نیروگاه‌ها و تولید برق استفاده می‌شود و خود این موضوع فلسفه استفاده از وسایل نقلیه برقی را زیر سؤال می‌برد.

خودروها و موتورسیکلت‌های بنزینی یکی از دلایل اصلی آلودگی هوای شهرهای بزرگ هستند چراکه مخلوط سوخت و هوا در درون سیلندرها مشتعل شده و علاوه بر آزاد کردن انرژی باعث تولید گازهای مضری همچون اکسید نیتروژن و دی‌اکسید کربن می‌شوند. این گازها با اثر گلخانه‌ای خود باعث گرمایش کره زمین شده‌اند و اثرات مخربی برای محیط‌زیست دارند. با این تفاسیر بی‌شک انتخاب موتور برقی گزینه بسیار بهتری برای حفظ محیط‌زیست خواهد بود.

تفاوت‌ها در تجربه رانندگی با موتور برقی و بنزینی

یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های موتور برقی و بنزینی در بخش سواری و تجربه رانندگی مشاهده می‌شود. درحالی‌که موتورسیکلت‌های بنزینی بازار کشورمان معمولاً به خاطر صدای گوش‌خراش و منحنی قدرت و گشتاور نه چندان مطلوب خود شناخته می‌شوند، موتورهای برقی محصولاتی بی‌صدا، نرم و پرشتاب هستند. خاصیت تولید آنی گشتاور موتورهای برقی باعث می‌شود این موتورسیکلت‌ها شتاب گیری اولیه خوبی داشته باشند و گزینه‌ای مطلوب برای فرار از ترافیک شهری به حساب آیند. نبود صدای آزار دهنده موتورهای بنزینی نیز به بهبود کیفیت صدای شهرها کمک شایانی می‌کند. از نظر سر و صدای تولیدی، نرم سواری و شتاب آنی، موتور برقی بهتر از نمونه‌های بنزینی بازار کشور خواهد بود.

کدام‌یک اقتصادی‌تر است؟ مقایسه مالی بین موتور برقی و بنزینی
قیمت موتورسیکلت فاکتور بسیار مهمی برای بسیاری از خریداران است. به دلیل آنکه وسایل نقلیه برقی فعلاً در فازهای اولیه توسعه قرار دارند بنابراین طبیعی است که قیمت بالاتری داشته باشند. با پیشرفت تکنولوژی تولید باتری و موتورهای برقی، قیمت این محصولات نیز کاهش خواهد یافت. شاید شما در گام اول هزینه خرید بیشتری برای موتورسیکلت برقی بپردازید اما در درازمدت و با کاهش هزینه‌های سرویس و نگهداری، این اختلاف قیمت پرداختی جبران خواهد شد. البته باید به یک نقطه‌ضعف مهم موتورهای برقی اشاره کنیم که قیمت باتری آن‌هاست. باتری موتورسیکلت نیز همانند هر وسیله برقی دیگر طول عمر مشخصی دارد و پس از خراب شدن باید تعویض شود. در حال حاضر باتری موتورسیکلت برقی قیمت بسیار بالایی دارد و این موضوع می‌تواند در هنگام خرید امری تعیین کننده باشد.

همچنین با توجه به اینکه موتورهای برقی به تازگی وارد بازار شده‌اند و محدودیت‌هایی دارند، موضوع افت قیمت بیشتر آن‌ها نیز مطرح است. در حقیقت نمونه‌های دست‌دوم موتورهای برقی با توجه به افت عملکرد باتری آن‌ها با کاهش قیمت بیشتری مواجه می‌شوند درحالی‌که بازار موتورهای بنزینی دست‌دوم بهتر است و راحت‌تر می‌توان آن‌ها را فروخت. شاید این مسئله در آینده و با فراگیر شدن مدل‌های برقی برطرف شود هرچند فعلاً بازار موتورهای بنزینی داغ‌تر است.

نحوه شارژ و سوخت‌گیری: تفاوت‌ها و چالش‌ها
سوخت‌گیری موتورسیکلت بنزینی بسیار ساده بوده و در عرض چند دقیقه انجام می‌شود. کافی است به نزدیک‌ترین پمپ‌بنزین مراجعه کرده و با نازل مربوطه، در کمترین زمان ممکن بنزین بزنید؛ اما زیرساخت شارژ موتورسیکلت‌های برقی در کشور ما هنوز توسعه نیافته و بنابراین شارژ سریع باتری آن‌ها میسر نیست. درصورتی‌که بخواهید موتورسیکلت را در خانه شارژ کنید باید چند ساعتی منتظر بمانید که این مسئله برای بسیاری از افراد خوشایند نیست. البته مسئله زمان شارژ و توان پیمایش محدود در سراسر جهان وجود دارد و کمپانی‌های گوناگون در حال کار روی رفع این مسائل هستند اما از نظر سوخت‌گیری و زمان آن، فعلاً موتورسیکلت بنزینی برتر است.

استفاده از شارژرهای سریع می‌تواند زمان شارژ باتری موتور برقی را کاهش دهد اما فعلاً چنین چیزی به‌صورت گسترده در کشورمان وجود ندارد. همچنین باید دانست تغییرات دمایی روی عملکرد باتری تأثیرگذار است به این معنی که توان پیمایش موتور برقی در زمستان و همچنین در روزهای گرم تابستان کاهش می‌یابد. در این صورت باید موتورسیکلت را سریع‌تر شارژ کرد.

جمع‌بندی: موتور برقی یا بنزینی؟ کدام‌یک برای شما مناسب‌تر است؟
اگر بخواهیم مزایا و معایب موتورهای برقی را ذکر کنیم باید در بخش مزایا به مواردی همچون هزینه‌های سرویس و نگهداری کمتر، عملکرد نرم و بی‌صدا، شتاب گیری آنی مطلوب، کمک به کاهش آلایندگی شهرها و… اشاره کنیم. در مقابل این موتورها نقاط ضعفی همچون قیمت بالاتر، هزینه تعویض باتری قابل‌توجه، توان پیمایش محدود، زمان شارژ بیشتر در مقایسه با سوخت‌گیری موتور بنزینی و… دارند؛ بنابراین اگر هدف شما از خرید موتورسیکلت، جنبه اقتصادی و کاری دارد، توصیه می‌کنیم تا زمان توسعه زیرساخت‌ها و تولید محصولات بهتر همچنان موتورسیکلت بنزینی را انتخاب کنید اما اگر بودجه بیشتری دارید و می‌خواهید از موتورسیکلت برای انجام کارهای روزمره در مسیرهای کوتاه استفاده کنید و میزان کارکرد روزانه آن نیز پایین خواهد بود شاید موتورسیکلت برقی گزینه بهتری باشد مخصوصاً که با این کار به کاهش آلودگی هوا و حفظ محیط‌زیست نیز کمک کرده‌اید.