دنیای اقتصاد/متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

درحالی‌که چین به تقویت روابط نزدیک‌تر با ایران و حامیان منطقه‌ای‌اش - به‌ویژه حوثی‌ها در یمن - ادامه می‌دهد، این کار را به بهای از دست دادن روابط خود با عربستان سعودی یا دیگر کشورهای خلیج‌فارس انجام نمی‌دهد.۲۰سال پیش در ژوئیه۲۰۰۴ بود که چین و شورای همکاری خلیج‌فارس (شامل بحرین، کویت، عمان، قطر، عربستان سعودی و امارات) اولین مذاکرات توافق‌نامه تجارت آزاد را آغاز کردند.به‌همین ترتیب، عربستان سعودی همچنان از بزرگ‌ترین شرکای تجاری چین در منطقه است. این امر باعث نگرانی واشنگتن شده است که روابط نزدیک ریاض با پکن می‌تواند منجر به تبدیل شدن چین به متحد اصلی عربستان و جانشینی ایالات متحده شود.
 
«ایرینا تسوکرمن»، تحلیلگر ژئوپلیتیک می‌گوید: «چین تاکنون نه تنها توانسته است روابط خود را با تهران و شورای همکاری خلیج‌فارس متعادل کند، بلکه در واقع از آن به نفع خود استفاده کرده و اعتبار میانجی‌گری یک توافق عادی‌سازی بین ایران و عربستان را - که در حقیقت با میانجی‌گری عراق و عمان آغاز و مدیریت شد- به نام خود ثبت کرده است.»

«پیتر سوسیو»، نویسنده و تحلیلگر نشنال‌اینترست، در یادداشتی در این پایگاه اینترتی نوشت: حتی با کاهش ۱۰.۸درصدی صادرات نفت‌خام در سال۲۰۲۴، عربستان سعودی یکی از بزرگ‌ترین تامین‌کنندگان انرژی برای چین باقی مانده است و پس از روسیه در رتبه دوم قرار دارد. روابط بین پکن و ریاض بسیار عمیق‌تر از نفت است. روابط استراتژیک بین دو کشور سال‌هاست که در حال رشد است.

تسوکرمن می‌گوید: «برخی از جناح‌های سیاسی محافظه‌کارتر در این پادشاهی به سمت بازارهای پکن تغییر جهت داده‌اند و ترجیح می‌دهند با دیگر رژیم‌های خودکامه معامله کنند تا با دولت‌های غربی که عموما خواهان شفافیت، پاسخ‌گویی، اصلاحات دموکراتیک و مطالبه حقوق بشر هستند. ما شاهد منازعه سیاسی میان این جناح‌ها در عربستان سعودی بوده‌ایم که در سیاست خارجی منعکس شده است. زمانی که نفوذ ولیعهد محمد بن‌سلمان در اوج خود بود، حداقل از نظر ظاهری، تجارت با ایالات متحده و اروپا به سرعت در حال گسترش بود و پروژه‌های مربوط به چشم‌انداز۲۰۳۰ مانند نئوم بر پیمانکاران آمریکایی و قراردادهای ادغام با اسرائیل تمرکز داشت.»

در نتیجه، زمانی که گروه‌های بیشتری از «گارد قدیم» کنترل سیاسی خود را به‌دست آوردند؛ زیرا شهرت سلمان به‌دلیل کمپین‌های سیاسی و فشار سیاسی دولت بایدن خدشه‌دار شد، پیمانکاران چینی و هندی جایگزین آمریکایی‌ها در نئوم شدند؛ جامعه برنامه‌ریزی‌شده‌ای که در استان تبوک عربستان و در سایر بخش‌های تجاری در سراسر پادشاهی، به‌ویژه امنیت سایبری، ساخته می‌شد.

تسوکرمن گفت: «چین همان فناوری نظارتی را در اختیار عربستان قرار داد که به دیگر کشورها فروخت و همچنین از طریق هوآوی کنترل شبکه‌های مخابراتی عربستان سعودی و سایر شبکه‌های مخابراتی منطقه‌ای را به‌دست گرفت. فناوری سایبری چینی جایگزین فناوری‌های آمریکایی و اسرائیلی شده و تجارت و نفوذ سیاسی چین در حال گسترش است. درحالی‌که ایالات متحده حمایت نظامی خود را متوقف کرد، چین یک کارخانه مشترک تولید پهپاد در این پادشاهی راه‌اندازی کرد و برای ساخت یک پایگاه نظامی در امارات تلاش کرد، روابط با قطر و عمان سال‌ها شکوفا شده است.»  پکن همچنین در نمایشگاه دفاع جهانی سال گذشته در خارج از ریاض با حضور چندین شرکت چینی حضور گسترده‌ای داشت. گمانه‌زنی‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه نفوذ فزاینده چین ممکن است به تصمیم دولت بایدن برای لغو ممنوعیت تقریبا سه‌ساله فروش تسلیحات تهاجمی به عربستان سعودی کمک کرده باشد.

همچنین باید توجه داشت که دانش‌آموزان سعودی اکنون به‌طور فزاینده‌ای در مدارس چینی درس می‌خوانند؛ درحالی‌که بسیاری از دیپلمات‌های چینی نه تنها عرب‌گرا هستند، بلکه از بدو تولد در شورای همکاری خلیج‌فارس تحصیل کرده‌اند و به لهجه‌ها و فرهنگ محلی مسلط هستند. تسوکرمن می‌گوید: «نفوذ چین در شورای همکاری خلیج‌فارس عمیق و فراگیر است و به سرعت فراتر از توافق‌های نظامی گسترش می‌یابد. یک معاهده دفاعی در حال حاضر با این پادشاهی وجود دارد که از قراردادهای آینده با ایالات متحده پیشی گرفته است آن هم با اطلاع  بسیار محدود یا مخالفت ایالات متحده.»