تجارت نیوز/ نایب‌رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس دولت را مسبب اصلی افزایش قیمت ارز در بازار می‌داند و این شرایط را نشات گرفته از سیاست‌ها و ضعف مدیریتی دولت اعلام می‌کند.

 همان‌طور که بازار ارز در ایران با نوسانات گسترده‌ای همراه است اقلام خوراکی و کشاورزی که معیشت مردم وابسته است هم با نوسان همراه است. برخی از اقلام خوراکی تقریبا ماهی یک بار افزایش قیمت دارند و این میزان تغییر قیمت علاوه بر تنش در بازار، معیشت شهروندان را هم با مشکل‌های اساسی همراه کرده است. به دلیل این نوسان برخی از کالاهای اساسی به مرور زمان از سبد خانوراها حذف شده است.

پیمان فلسفی، نایب‌رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز درباره دلایل افزایش قیمت‌ها و راهکار دولت برای کنترل ارز و به ثبات رساندن بازار اقلام اساسی توضیحاتی ارائه کرده است که در ادامه می‌خوانید:

افزایش قیمت‌ها براساس مصوبات شورای قیمت‌گذاری و فشارهای واحدهای تولیدی اتفاق می‌افتد

*در ماه‌های اخیر علاوه بر نوسانات مکرر بازار ارز شاهد افزایش مداوم اقلام خوراکی و کشاورزی هم هستیم. به نظر شما راهکار دولت برای کنترل قیمت‌ها چیست؟

افزایش قیمت محصولات کشاورزی معمولاً براساس مصوبات شورای قیمت‌گذاری و فشارهایی که واحدهای تولیدی به دلیل افزایش هزینه‌های تولید به دولت وارد می‌کنند، اتفاق می‌افتد. این واحدها مکرراً اعلام می‌کنند که قیمت‌ها افزایش یافته و مدیریت هزینه‌ها برایشان دشوار است، که در نتیجه به افزایش قیمت‌ها منجر می‌شود. اما این روش، راه‌حل اساسی نیست.

قیمت‌گذاری دستوری پاسخگو نیست/ ارتباط بازار مصرف با قیمت ارز مشکل‌ساز است

*به نوعی قیمت‌گذاری دستوری را باعث بروز این شرایط می‌دانید؟

بله قیمت‌گذاری دستوری پاسخگو نیست. در سال‌های اخیر، تصور شده تعیین یک قیمت واحد برای محصولات منجر به حل مشکل می‌شود اما چون مشکل تا به حال حل نشده نشان می‌دهد که یک جای کار ایراد دارد.
همچنین، ارتباط بازار مصرف با قیمت ارز نیز مشکل‌ساز است. بسیاری از محصولات داخلی به ارز وابسته نیستند، اما به هر حال واردات برخی کالاهای اساسی که به ارز مربوط می‌شود، با قیمت جهانی انجام می‌گیرد. با افزایش قیمت ارز در داخل، قیمت‌ها نیز به طور مداوم بالا می‌رود.

خود دولت باعث افزایش نرخ ارز می‌شود

*گفته می‌شود که کالاهای اساسی با ارز ترجیحی تأمین می‌شوند براین اساس نباید قیمت کالاهای وابسته به ارز هم تغییر آنچنانی داشته باشند، اما عکس این اتفاق در حال رخ دادن است؟

بله ارز ترجیحی دارد اما آن بخش هم با مشکلاتی روبرو است. کمبود دارد، به موقع تخصیص داده نشده، تالار ارز عوض شده و از ترجیحی به نیمایی تغییر کرده، خود ارز نیمایی را هم که الان دولت افزایش داده است. متاسفانه خود دولت باعث افزایش نرخ ارز می‌شود و این هم جای تعجب دارد و هم جای تاسف؛ دولت باید این موضوع را مدیریت کند.

دولت بارها اعلام کرده کمبودی در تأمین ارز ندارد، پس چرا نتوانسته قیمت آن را مدیریت کند؟/ ارز کالا نیست

*ممکن است این شرایط از کمبود ارز در بازار نشات بگیرد؟

دولت بارها اعلام کرده که کمبودی در تأمین ارز ندارد، اما اگر چنین است، چرا نتوانسته قیمت ارز را مدیریت کند؟ ارز کالا نیست و نوعی نقدینگی به حساب می‌آید که وارد بازار مصرف می‌شود بنابراین کنترل بازار ارز باید هرچه سریعتر انجام شود. 

به محض اعلام نرخ‌ جدید ارز در بودجه 1404 توسط دولت قیمت‌ها جهش یافت/ دولت در کنترل بازار ارز ضعف مدیریتی دارد
همان‌طور که گفتم عامل افزایش قیمت ارز هم خود دولت است به محض اعلام نرخ جدید ارز در بودجه 1404، شاهد جهش قیمت‌ها بودیم. این نشان‌دهنده ضعف دولت در مدیریت بازار ارز است.
آزادسازی قیمت ارز اصلا معنا ندارد/ آزادسازی به معنای شناور در هیچ جای دنیا به این شکل مرسوم نیست/باید ابتدا قیمت ارز را تثبیت کنیم و بانک مرکزی باید این نقش را ایفا کند/ بانک مرکزی تابع بازار آزاد شده است

*گفته می‌شود که دولت از این راه و با تغییر نوع ارز نیمایی قصد آزادسازی قیمت ارز را دارد؟

آزادسازی قیمت ارز اصلا معنا ندارد. آزادسازی به معنای شناور در هیچ جای دنیا به این شکل مرسوم نیست. باید ابتدا قیمت ارز را تثبیت کنیم و بانک مرکزی باید این نقش را ایفا کند. اما بانک مرکزی تابع بازار آزاد شده است. در حالی که در سایر کشورها، بازار آزاد تابعی از سیاست‌های بانک مرکزی است.
بانک مرکزی باید با قاطعیت نرخ مناسب و منطقی برای ارز اعلام کند/ دولت باید از قیمت‌گذاری دستوری پرهیز کند/ قیمت‌های بازار باید به عرضه و تقاضا واگذار شوند

*بنابراین شما هم موافق همان سیاستی هستید که دولت در پیش گرفته است؟ گویا دولت هم در تلاش است تا به سمت تک نرخی شدن ارز برود؟

بانک مرکزی باید با قاطعیت نرخ مناسب و منطقی برای ارز اعلام کند و از قیمت‌گذاری دستوری پرهیز کند و قیمت‌های بازار را به عرضه و تقاضا واگذار کند به جای اینکه قیمت دستوری تعیین کند. اگر این تغییرات اعمال شود، قیمت‌ها به طور مداوم افزایش نخواهند یافت، قیمت ارز هم با یک نرخ مشخص تثبیت خواهد شد و بازار آزاد هم تابعی از قیمت بانک مرکزی می‌شود.