دنیای اقتصاد/  قصه سینما در پشت صحنه گره خورده است؟ ماجرا به برخی تفاوت‌ها و اختلاف‌نظرها یا سلیقه‌ها میان مدیران و فعالان حوزه سینما مربوط است. وزارت فرهنگ و به‌ویژه سازمان سینمایی سعی دارند مدیریت و کنترل خود را بر جامعه سینماگران بیشتر کنند؛ در مقابل سینماگران نمی‌خواهند به این ماجرا تن دهند.

مساله حضور برخی بازیگران در جشنواره‌های خارجی، ساخت فیلم‌ها با هدف فرستادن به جشنواره‌ها بدون پروانه ساخت، موضوع پروانه نمایش فیلم، محدودیت‌های هنرمندان و ... از مهم‌ترین موضوعاتی است که البته سال‌هاست محل اختلاف نظر میان خانه سینما و وزارت فرهنگ است. در تازه‌ترین نمونه از این تفاوت‌ نگرش‌ها، پریشب محمد خزاعی، رئیس سازمان سینمایی، سخنانی گفته که واکنش سران خانه سینما را در یک نشست خبری دیگر در پی داشت. آیا امکان گفت‌وگوی رودررو در یک نشست وجود ندارد؟

ماجرای تازه
محمد خزاعی در مراسم تقدیر از سینماگران انقلاب و دفاع مقدس، درباره فیلم‌های ایرانی حاضر در جشنواره کن گفت: ‌اینکه فیلمی زیرزمینی تولید و روانه بازار شود و مسائل شرعی را رعایت نکند امنیت شغلی را به خطر انداخته است... همین‌جا می‌گویم که هر کسی به هر دلیل با فیلم‌های قاچاق و بدون پروانه ساخت در ایران و خارج از ایران و آثار علیه ایران کار کند، با این دوستان وارد قطع ارتباط می‌شویم و خانه سینما هم احتمالا خودشان این موضوع را اعلام می‌کنند. تمام عوامل از بازیگر و تهیه‌کننده تا عوامل فنی دچار مشکل خواهند شد، چون در غیر این صورت سینمایی نخواهیم داشت که بخواهیم امنیت آن را حفظ کنیم.

خزاعی گفت: تمام کسانی که در جریان اغتشاشات بودند یا قبل از آن پرونده داشتند، مثل جعفر پناهی و رسول‌اف و برخی خانم‌ها، مورد عفو رهبری قرار گرفتند... با این حال عده‌ای هم‌چنان فعالیت‌های خود را ادامه می‌دهند. به آنها می‌گویم چگونه وقتی مورد عفو قرار گرفتید اپوزیسیون شدید؟ کت و شلوار خود را درست کنید. اگر شب کت‌و‌شلوار اپوزیسیون داشتید فردا نمی‌توانید کاری دیگر کنید. خزاعی در پایان سخنانش خاطرنشان کرد: تمام کسانی که سال گذشته در جریان بیانیه «تفنگت را زمین بگذار»، «جنبش می‌تو» و... دچار مشکل شدند الان با عفو رهبری فعالیت می‌کنند. سال گذشته سال امتحان همه ما بود، برخی نمره قبولی گرفتند، برخی تک‌ماده کردند، برخی هم مردود شدند.

واکنش خانه سینما
اما در ادامه این ماجرا، صبح دیروز در نخستین نشست رسانه‌ای مرضیه برومند در مقام مدیرعامل «خانه سینما» با حضور محمدمهدی عسگرپور، رئیس هیات‌مدیره، و همراهی کیوان کثیریان، مدیر روابط عمومی این نهاد صنفی، واکنش رسمی این نهاد به سخنان خزاعی رسانه‌ای شد. برومند درباره مسائل بیرونی «خانه سینما» گفت: اول از همه اختلاف‌نظر با سازمان سینمایی و ارشاد است. ما با این سازمان درباره ماهیت خانه سینما اختلاف‌نظر داریم. ما می‌گوییم یک صنف هستیم اما آنها می‌خواهند یک موسسه فرهنگی باشیم. البته ما درک می‌کنیم ارشاد و سازمان سینمایی محدودیت قوانین دارند، اما این مشکل ما نیست، باید مقررات خود را تغییر دهند. در کتاب قوانین ارشاد ذکر شده که قوانین باید اصلاح شود، اما تاکنون این اتفاق رخ نداده است.

باید این کار را کنند تا دچار اصطکاک نشویم و کنار هم باشیم.این کارگردان سینما تاکید کرد: به‌هر‌حال آنها بخش دولتی هستند و ما بخش خصوصی. اینکه تعریف درستی از شغل ما وجود ندارد ما را با سازمان‌های دیگر هم دچار مشکل کرده است، مثل سازمان مالیات. سازمان مالیات نمی‌داند که ما گاهی پنج سال بیکار هستیم و گاهی یک سال کار می‌کنیم که برای آن مالیات می‌خواهند. یا مثلا بیمه که در پیدا کردن شغل مشابه گفتند ما مثل صیادان پاره‌وقت جنوب هستیم. از آقایان دولتی خواهش می‌کنم بدانند که تعریف شغلی ما مشکل دارد. سهم ما از درصدهای عوارض چیست؟ اگر به جای آن دو درصد، نیم درصد هم بدهند مشکلات ما حل می‌شود.

برومند در ادامه در پاسخ به سوالی درباره سخنان اخیر محمد خزاعی درباره هنرمندان حاضر در یکی از فیلم‌های به‌نمایش‌در‌آمده در جشنواره کن و احتمال ممنوعیت ادامه فعالیت آنها در سینما به ‌واسطه حضور در فیلم‌های فاقد مجوز گفت: من از آن سخنان بسیار تعجب کردم. چنین چیزی صحت ندارد. احتمالا آقای خزاعی نمی‌خواسته بگوید و زبانش این‌چنین چرخیده است! ما با چنین چیزی موافق نیستیم. اگر مناسباتی درست بین خانه سینما و سازمان سینمایی درباره فیلم‌های بدون پروانه شکل بگیرد، شاید بتوانیم کاری کنیم اما چرا این فیلم‌ها پروانه ساخت نمی‌گیرند؟ چرا وقتی پروانه می‌گیرند، پروانه نمایش نمی‌گیرند؟ فیلم‌های دارای پروانه ساخت و نمایش باز هم دچار اعمال سلیقه می‌شوند و جلوی آنها را می‌گیرند.

این سینماگر افزود: سازمان سینمایی باید راهکاری پیدا کند تا شأن مجوزی که می‌دهد توسط مسوولان مختلف مورد احترام قرار بگیرد. درباره مساله آثار بدون پروانه می‌توانیم کارگروهی شکل بدهیم و میانه را بگیریم تا فیلم‌ها پروانه داشته باشند و ارزش مجوز حفظ شود. همین چند وقت پیش یکی از مستندسازان که پروانه داشته و تلویزیون هم کارش را پخش کرده بود دچار مشکلات عدیده شد.

پروانه ساخت، قانون است یا نیست؟
عسگرپور در پاسخ به همین سوال گفت: من دیشب در آن بخش مراسم که مربوط به صحبت‌های آقای خزاعی بود نبودم، اما حین سخنان آقای وزیر بودم و فکر کردم قرار است یک فضای همدلی ایجاد شود. بعد که صحبت‌های آقای خزاعی را در خبرگزاری‌ها دیدم متوجه شدم باید نگران باشیم. نمی‌دانم انگیزه ایشان از این صحبت‌ها در جلسه سینماگران دفاع مقدس چه بوده است. فکر می‌کردم این صحبت‌ها باید در یک روز دیگر و در جلسه و جمع دیگری گفته می‌شد. این صحبت‌ها به وضعیت فعلی سینما کمکی نمی‌کند، بلکه آن را پیچیده‌تر می‌کند.

رئیس هیات‌مدیره خانه سینما تاکید کرد: ما یک سری آیین‌نامه داریم که بر مبنای آنها اساسا پروانه ساخت جزو قوانین نیست. پروانه ساخت بر مبنای مصوبه هیات وزیران شکل گرفته اما پروانه نمایش بر مبنای قانون است. اگر من امروز یک فیلم بدون پروانه ساخت بسازم آیا قانون جرم‌انگاری کرده است؟ منظورم این نیست که جرم‌انگاری شود، بلکه این خواست‌های متفاوت مدیران است. من امیدوارم به پروانه ساخت به گونه‌ای دیگر نگاه شود. در مقاطعی فقط طرح را می‌خواندند اما حالا فیلمنامه را کامل می‌خوانند. می‌دانم در شورای پروانه نمایش هم گاهی رای اقلیت تاثیرگذار است و اینچنین نیست که اکثریت تاثیرگذار باشند. اینکه آقای خزاعی می‌گویند ما در خانه سینما هم با این سینماگران برخورد می‌کنیم، باید بگویم خیر، این‌چنین نیست و ما چنین تفاهم‌نامه‌ای نداشته‌ایم.