تجارت نیوز/ در حالی که حدود سه ماه از آزادسازی رجیستری گوشی‌های آیفون در ایران می‌گذرد، اما هنوز خبری از ثبت تجاری این محصولات نیست و تنها مسیر مسافری برای آنها باز شده است. اما برخی فروشگاه‌های آنلاین، به‌ویژه در پلتفرم‌های معروف، به خالی‌فروشی محصولات اپل روی آورده‌اند.

 
 هیأت دولت در جلسه ۹ آبان ۱۴۰۳، ممنوعیت واردات و رجیستری گوشی‌های آیفون ۱۳ به بعد را پس از دو سال لغو کرد. با این حال، تا روز گذشته امکان رجیستر کردن آیفون‌هایی که پیش از این تاریخ به شکل غیرقانونی وارد و فعال شده بودند، وجود نداشت. تا اینکه با انتشار مصوبه جدید هیأت وزیران، این محدودیت نیز برداشته و راه برای قانونی‌شدن این دستگاه‌ها باز شد.
با وجود این، ابهامات جدی درباره سازوکار اجرایی این مصوبه و قیمت‌گذاری آیفون‌هایی که هنوز واردات تجاری‌شان ثبت نشده، همچنان بازار موبایل را در شرایطی پرچالش قرار داده است.

فروش آیفون 16؛ خالی‌فروشی یا رانت؟
واردات تجاری سری جدید محصولات اپل هنوز هیچ سازوکار مشخصی ندارد و هیچ ثبت سفارشی از سوی بازرگانان صورت نگرفته، با این همه به گفته دبیر کنگره موبایل ایران، برخی از فروشگاه‌های آنلاین معروف، اقدام به فروش یا پیش‌فروش آیفون‌های ۱۶ با قیمت ۱۴۰ میلیون تومانی کرده‌اند، این در حالی است که هنوز قیمت تمام‌شده این محصولات مشخص نیست.
محمدرضا عالیان معتقد است در این میان یا رانت اتفاق افتاده یا این فروشگاه‌های آنلاین خالی‌فروشی می‌کنند که مصداق بارز تخلف است. 
او افزود: با اینکه قرار است شرایط رجیستری محصولات اپل شامل مدل‌های آیفون ۱۴، ۱۵ و ۱۶ فراهم شود، اما هنوز هیچ‌گونه اطلاع‌رسانی‌ای درباره سازوکار، روند یا فراآیند این موضوع انجام نشده است. در حال حاضر سه دسته گوشی آیفون وجود دارد که باید راهکاری برای رجیستری‌شان تعریف شود؛ دسته اول گوشی‌هایی هستند که قبل از اجرای مصوبه آبان‌ماه وارد شدند، دسته دوم گوشی‌هایی که بعد از آبان‌ماه به شکل مسافری و با استفاده از شماره پاسپورت و اطلاعات سفر کاربران رجیستر می‌شوند و دسته سوم گوشی‌های تجاری که قرار است با ثبت سفارش توسط بازرگانان وارد شوند.

وضعیت رجیستری گوشی‌های آیفون
عالیان اضافه کرد: در حال حاضر، گوشی‌های مسافری که بعد از ۹ آبان وارد کشور شده‌اند، تکلیف‌شان مشخص است. اما گوشی‌های دسته اول که قبلاً وارد شده بودند، همچنان در دست بررسی برای رجیستری هستند. در مورد گوشی‌های تجاری نیز با وجود اینکه اعلام شده بازرگانان می‌توانند ثبت سفارش انجام دهند، هنوز هیچ ثبت سفارشی انجام نشده است.  
او با تاکید بر اینکه از دو هفته پیش، سیستم شناسایی و سامانه جامع تجارت آماده شده است ادامه داد: تا این لحظه هیچ بازرگانی موفق به ثبت سفارش حتی یک دستگاه از آیفون‌های ۱۴، ۱۵ یا ۱۶ نشده است. این موضوع باعث سردرگمی بازار و بی‌تعادلی در قیمت‌ها شده است.
دبیر کنگره موبایل ایران با اشاره به این موضوع که واردات آیفون‌های جدید از رویه تجاری تاثیر جدی بر بازار موبایل کشور می‌گذارد توضیح داد: مسیر تجاری تأثیر مستقیم و جدی بر بازار موبایل می‌گذارد. اگر ثبت سفارش‌ها هرچه زودتر انجام شود، ظرف دو تا سه روز می‌توان انتظار داشت گوشی‌های تجاری وارد بازار شوند و شرایط بازار را تغییر دهند. اما متأسفانه این موضوع هنوز محقق نشده است.  
او تأکید کرد: نکته شایان توجه آن است که با وجود اینکه هنوز سازوکار مشخصی تعریف نشده و بازرگانان در صف انتظار واردات محصولات جدید اپل هستند برخی از پلتفرم‌های بنام در روزهای گذشته اقدام به فروش رسمی آیفون‌های سری ۱۶ کرده‌اند. این در حالی است که فروش آیفون‌های ۱۶ که از رویه مسافری وارد شده‌اند غیرقانونی تلقی می‌شود.
بر اساس گفته عالیان، متأسفانه برخی از پلتفرم‌ها و فروشگاه‌های بزرگ که نام‌آشنا هم هستند، در دو هفته گذشته اقدام به فروش یا پیش‌فروش آیفون ۱۶ تجاری کرده‌اند، درحالی‌که هنوز ثبت سفارشی برای این گوشی‌ها انجام نشده است. برخی از این فروشگاه‌ها قیمت‌هایی تا ۱۵۰ میلیون تومان تعیین کرده‌اند و حتی وعده تحویل در بازه دو تا هفت روز را داده‌اند. این در حالی است که مشخص نیست قیمت تمام‌شده این گوشی‌ها چقدر خواهد بود.  
او در پایان یادآور شد: این اقدام‌ها به دو شکل تخلف محسوب می‌شود یا خالی‌فروشی است یا پیش‌فروش. حتی اگر فرض کنیم این فروشگاه‌ها گوشی‌ها را تحویل داده باشند، سؤال مهم این است که چگونه درحالی‌که بیش از ۵۰۰ بازرگان نتوانسته‌اند ثبت سفارش کنند، این فروشگاه‌ها توانسته‌اند چنین ادعایی داشته باشند؟ آیا از مسیر سبز استفاده کرده‌اند یا از رانت برخوردار بوده‌اند؟ به‌هرحال، این موضوع نیازمند رسیدگی جدی است.