شرم شامل احساسات منفی نسبت به خود می‌شود و اگرچه فرد می‌تواند توسط همسالان یا به طور کلی جامعه شرمنده شود، شرم را می‌توان به صورت مخفیانه نیز تجربه کرد.

نشانه‌های شرم 

همه ما ممکن است شرم را تجربه کنیم؟ پیتر برگین روان‌پزشک در کتاب گناه، شرم، و اضطراب فهرستی از واکنش‌های شرمسارانه را ارائه کرده است: احساس حساس بودن،احساس عدم قدردانی،سرخ شدن غیر قابل کنترل،احساس استفاده شدن،احساس طرد شدن، احساس می‌کنید تاثیر کمی دارید، نگرانی از اینکه دیگران در مورد شما چه فکری می کنند، نگرانی از اینکه با شما محترمانه رفتار نمی‌شود،احساس می کنید دیگران از شما سوء استفاده می‌کنند،می‌خواهید حرف آخر را شما بزنید،افکار یا احساسات خود را به اشتراک نمی‌گذارید زیرا می ترسید خجالت بکشید،ترس از نامناسب بودن یا احمق به نظر رسیدن،نگران شکست خوردن بیشتر از انجام یک کار غیر اخلاقی،کمال گرا بودن،احساس یک فرد خارجی یا اینکه متفاوت هستید یا کنار گذاشته شده اید،احساس مشکوک بودن یا اینکه نمی توانید به دیگران اعتماد کنید،نمی خواهید در مرکز توجه قرار بگیرید،می‌خواهید مردم را دور کنید یا خود را کنار بکشید،احساس اینکه نمی‌توانید خود واقعی خود باشید،تلاش برای پنهان کردن خود یا نامحسوس بودن،از دست دادن هویت،احساس ناکافی بودن،احساس پشیمانی از جمله آنانند.

شرم در مقابل گناه

شرم با گناه دو مقوله جدا از هم هستند. شخص زمانی احساس گناه می‌کند که عمل اشتباهی را انجام داده و نسبت به آن احساس بدی داشته باشد.اما شرم امر دورنی است که به شخصیت شما ربط دارد و فکر می‌کنید غیرقابل قبول است. ربطی به انجام کار اشتباه ندارد. معمولا احساس شرم زمانی روی می‌دهد که درک می‌کنید که به اندازه کافی خوب نیستید.

عوامل روان نژندی مانند احساس افسردگی، اضطراب و اعتماد به نفس پایین را می‌توان یکی از عوامل شرم حل نشده در بزرگسالی دانست. شرم همچنین ممکن است نشانه برخی از تشخیص‌های سلامت روان، مانند بدشکلی بدن، یا محصول یک تجربه آسیب‌زا، مانند تجاوز جنسی باشد. اما با همه آنچه که گفته شده است اگر زمانی خدای نکرده خودتان را زیر زره بین برده و بر خود بسیار سخت می‌گیرید لحظه‌ای درنگ کنید ارزیابی سختگیرانه به شما این را القا می‌کند آدم بد یا بی‌ارزشی هستید. در حالی که شما باارزشید.

یکی از روش ‌های که درمانگران سال‌ها به مراجعان آموزش می‌دادند این بود که «کودک درون خود» را تقویت کنند و این راهبرد درمانی در موارد بسیاری اثربخش واقع می‌شد اما شما بیاموزید که با خود با مهربانی و شفقت برخورد کنید. مهربانی با خود به ما کمک می‌کند تا با رنج کودکی خود ارتباط عمیق‌تری برقرار کنیم. در نقش یک پدر مهربان و مشفق به کودکی خود سر بزنید و خاطرات خود را به یاد آورید اگر به خاطر سوء‌استفادۀ جسمی، جنسی، هیجانی و بی‌توجهی رنج می‌بری. این بار کمی با فاصله دستی بر سر کودکی خود بکشید به این ترتیب با یادآوری خاطرات، احتمال تجربۀ مجدد تروما کاهش می‌یابد و این امکان را به فرد می‌دهد که خود او محافظ و مراقب عاشقی باشد که در کودکی به آن نیاز داشت. این مراقب به او کمک می‌کند تا زخم‌های خویش را التیام بخشد و بیاموزد که اکنون با خود مهرورزانه‌تر و عاشقانه‌تر رفتار کند.

چگونه شرمتان را درمان کنید؟

حالا که با کودک درونتان مهربان شدید جستجو کنید نخستین بار که احساس شرم کردید چه زمان بوده است شرمتان از کجا تقذیه می‌شده است. فهم اینکه منبع شرمتان کجاست راه را برای آشتی کردن با شرم فراهم می‌کند. تشخصیص شرم یکی از راههای موثر از بین بردن شرم است. از دیگر راههای تشخصیص شرم این است. به احساس خود توجه داشته باشید. و بفهمید چه زمانی احساس شرم می‌کنید؟ هنگام احساس شرم چه واکنشی نشان می‌دهید یا چه احساس متفاوتی به شما دست می‌دهد؟

اگر بتوانید بیاموزید که احساس گناه خود را از شرم جدا کنید، این یکی از اولین قدم ها برای کاهش شرم به طور کلی خواهد بود.اکنون که شرم خود را شناسایی و تأیید کردید، زمان آن فرا رسیده است که برای پذیرش آن تلاش کنید. شاید این کار غیرممکن به نظر برسد، اما برای رهایی از شرم لازم است که این احساسات را از درون خود بیرون بیاورید.

طبیعی است که هنگام انجام این کار دچار مشکل شوید. مهم است که به خودتان عشق و پذیرش نشان دهید و اطراف‌تان را با کسانی که همین موارد را به شما نشان می‌دهند احاطه کنید. شما به افرادی نیاز دارید که شما را بدون قید و شرط بپذیرند. اگر چنین چیزی در زندگی شما وجود ندارد، آن را در بین دوستان، خانواده یا حتی یک گروه‌ی حمایتی جست‌وجو کنید.

به یاد داشته باشید که وقتی احساس شرم می‌کنید، عشق شما به خودتان باید بی‌قید و شرط باشد. با خودتان و با دیگران صادق باشید. از شرمی که احساس می‌کنید اجتناب نکنید، بلکه در مورد احساسات خود صحبت کنید و آن‌ها را در فضای امنی که ایجاد کرده‌اید به اشتراک بگذارید.