گیاه اسطوخودوس، یکی از گیاهان دارویی ارزشمند، به دلیل خواص بی‌نظیر خود در سلامت جسم و روان، همواره مورد توجه پزشکان و علاقه‌مندان به طب سنتی بوده است. این گیاه معطر که به نام «لاوندر» نیز شناخته می‌شود، قرن‌هاست که در فرهنگ‌های مختلف برای درمان بیماری‌های متنوع مورد استفاده قرار می‌گیرد.

خواص آرام‌بخش و ضد اضطراب‌

اسطوخودوس به دلیل رایحه دلنشین و ترکیبات آرام‌بخش خود، از بهترین گزینه‌ها برای کاهش استرس و اضطراب محسوب می‌شود. مطالعات علمی نشان داده‌اند که استفاده از روغن اسطوخودوس در رایحه‌درمانی می‌تواند به بهبود خواب و کاهش نشانه‌های افسردگی کمک کند.

این گیاه دارویی خوش رنگ و زیبا که مزاجی گرم و خشک دارد، در طب سنتی کاربرد بالایی دارد. این گیاه برای آرامش جسم و روح و درمان سردرد استفاده می‌شود و استفاده از دم کرده این گیاه در دوران سرماخوردگی، به همراه پنج قطره روغن اسطوخودوس و یک قاشق مربا خوری از گل خشک شده آن داخل یک کاسه آب داغ، به مدت ۱۵ دقیقه و سه بار در روز، علائم شدید سرماخوردگی را کاهش می‌دهد.

افرادی که دچار اختلال خواب و بیخوابی می‌شوند و شب‌ها چندین بار از خواب بیدار می‌شوند، می‌توانند یک ساعت پیش از خواب یک فنجان دم کرده اسطوخودس بنوشند تا به مرور خوابی آرام و بی دغدغه را تجربه کنند

تأثیرات ضدالتهابی و ضدعفونی‌کننده‌

این گیاه به دلیل داشتن خواص ضدالتهابی و ضدعفونی‌کننده، در درمان زخم‌ها، سوختگی‌های سطحی و عفونت‌های پوستی بسیار مؤثر است. روغن اسطوخودوس همچنین برای کاهش التهاب ناشی از نیش حشرات و خارش پوست استفاده می‌شود.

این گیاه به سلامت گوارش کمک می‌کند

مصرف دمنوش اسطوخودوس به بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک می‌کند و در کاهش مشکلاتی مانند نفخ، سوء‌هاضمه و اسپاسم‌های گوارشی مؤثر است.

موارد استفاده از اسطوخودوس

رایحه درمانی (آروماتراپی)؛ رایحه اسطوخودوس منجر به احساس سلامتی و آرامش در فرد شده، علاوه بر این در کاهش استرس، اضطراب و دردهای خفیف نیز نقش دارد. همچنین موجب تسکین درد کرامپ های ناشی از قاعدگی می‌شود.

کاهش علائم سرطان و افسردگی از دیگر خواص این ماده است که انجمن ملی سرطان آمریکا اعلام کرده است که رایحه درمانی با اسطوخودوس می‌تواند برخی علائم مربوط به شیمی درمانی را تقلیل دهد. همچنین اسطوخودوس در درمان افسردگی نقش کمکی را ایفا می‌کند. البته برای اثبات نقش اسطوخودوس در درمان افسردگی و تسکین درهای شیمی درمانی نیاز به تحقیقات بیشتری وجود دارد، همچنین این گیاه برای درمان زخم دهانی استفاده می‌شود، استفاده از ۲ قطره روغن اسطوخودوس سه بار در روز در قسمت ضایعه می‌تواند زخم‌های دهانی را بهبود ببخشد.

کاهش درد بعد از سزارین نیز از خواص دیگر این ماده زیبا است که استشمام بوی اسطوخودوس در کنار مسکن‌ها ی تزریقی می‌تواند درد بعد از عمل جراحی سزارین را نیز کاهش دهد و فواید دیگر برای اسطوخودوس نقش‌های دیگری از قبیل کاهش تهوع، سردردها، برطرف کردن کم اشتهایی و نقش حشره کشی نیز ذکر شده است.

تقویت سیستم ایمنی و کاهش درد

اسطوخودوس دارای ترکیبات آنتی‌اکسیدانی است که به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. همچنین استفاده از این گیاه به‌صورت موضعی یا دمنوش می‌تواند به کاهش سردرد، دردهای عضلانی و میگرن کمک کند و مصرف به اندازه اسطوخودوس می‌تواند سرفه را از بین ببرد و به رفع علائم آسم کمک کند و التهاب و تورم دستگاه تنفسی را کاهش دهد. همچنین از گیاه اسطوخودوس می‌توان برای پیشگیری و درمان تهوع استفاده کرد.

از دمنوش این گیاه می‌توان برای تقویت معده و پاکسازی کبد استفاده کرد، اما مثل هر گیاه و فرآورده سنتی یا صنعتی، مصرف زیاده از حد آن می‌تواند بر عکس عمل کند و به جای پاکسازی کبد، باعث نابودی کبد شود.

کاربردهای زیبایی و مراقبتی این گیاه

روغن اسطوخودوس به دلیل خواص تسکین‌دهنده و ضدالتهابی، در محصولات مراقبتی پوست و مو به‌کار می‌رود و به کاهش جوش، تقویت موها و بهبود سلامت پوست کمک می‌کند، این گیاه که هم به صورت خوراکی و هم موضعی مورد استفاده قرار می‌گیرد، به راحتی در دسترس است و می‌تواند به عنوان یک روش طبیعی برای بهبود سلامت کلی بدن استفاده شود. پزشکان توصیه می‌کنند قبل از مصرف هرگونه محصول گیاهی، به ویژه در صورت وجود حساسیت یا بیماری خاص، با یک متخصص مشورت کنید.

از دیگر خواص این گیاه آرامبخش، تهیه ماسک گیاه اسطوخودوس برای پاکسازی پوست صورت و آرامش پوست است.

امروزه محصولات آرایشی و بهداشتی مختلفی با اسطوخودوس تهیه می‌شود زیرا هم خواص ضد عفونی و ضد التهابی دارد و هم می‌توان به کمک آن از شر دانه‌های سر سیاه روی پوست بینی، خلاص شد، اسطوخودوس، گلی کوچک با خواص بزرگ، می‌تواند نقش مهمی در زندگی سالم و طبیعی ایفا کند.